23 Dywizja Piechoty
Z Wikipedii
23 Górnośląska Dywizja Piechoty (23 DP) – polska jednostka wojskowa
Spis treści |
[edytuj] Okres międzywojenny
W okresie II RP sztab 23 DP i jej pododdziały stacjonowały w Tarnowskich Górach (11 pp), Katowicach (73 pp), Chorzowie, Rybniku i Wielkich Hajdukach (75 pp) oraz Będzinie i Żorach (23 pal).
W 1922 r. dywizja na czele z ppłk. Kazimierzem Zentkellerem z rozkazu władz RP obejmowała Górny Śląsk.
Na pocz. października 1938 r. dywizja pod dowództwem gen. bryg. J.Sadowskiego brała udział w akcji zajęcia Zaolzia.
[edytuj] Udział w wojnie obronnej 1939 r.
23. Górnośląska Dywizja Piechoty pod dowództwem płk. dypl. Władysława Powierzy wchodziła w skład GO "Śląsk" w Armii "Kraków". W dniach 1 i 2 września broniła ufortyfikowanego rejonu górnośląskiego. 2 września dostała rozkaz przedłużenia obrony 55 DP od Wyr po Kobiór. Musiała przeciwnatarciem zajmować powierzone jej pozycje, ponieważ zostały one już zajęte przez oddziały niemieckiej 28 DP. 4 września dywizja otrzymała rozkaz odwrotu nad Nidę w kierunku Pińczowa i Miechowa. Podczas odwrotu, prowadziła działania opóźniające na kierunku Chrzanów-Kraków. Od godzin porannych 8 września 11 pp prowadził zaciętą obronę przedmościa Ksany-Kocina. W tym czasie pozostałe oddziały dywizji odpoczywały w rejonie: Chwalibogowice-Winiary-Nowy Korczyn, szykując się do uderzenia na Stopnicę i Pacanów, gdzie rozpoznano niemieckie oddziały pancerne i zmotoryzowane, zamykające Armii drogę odwrotu do przepraw przez Wisłę pod Baranowem. 9 września osiągnęła Pacanów. Po drodze oddział niemieckiej 5 DPanc. zaatakował pod Sroczkowem batalion 73 pp. Podciągając pozostałe oddziały pułku, sytuację opanowano, niszcząc 6 niemieckich czołgów. Tego dnia została dywizja została zaatakowana z kierunku Staszowa, lecz zdołała odeprzeć 5 DPanc., niszcząc kilka kolejnych czołgów. Następnie lewym brzegiem Wisły 10 września wycofała się za rzekę na przyczółek baranowski. 16 września 11 pp uczestniczył w walkach w obronie Biłgoraja. Na Biłgoraj szło natarcie niemieckie po trzech osiach, a samo miasto, przez które ciągnęły oddziały GO "Śląsk-Jagmin" (gros sił 23 DP nie zdążyła go osiągnąć), znajdowało się pod silnym ogniem artylerii nieprzyjaciela. Silne natarcie piechoty niemieckiej z 8 DP (14 Armia) rozwinęło się z rejonu wsi Sól i wzdłuż szosy Korczów-Puszcza Solska. Koło południa Niemcy zdołali wedrzeć się do południowej części Biłgoraja. Jednakże śmiałym przeciwuderzeniem II i III batalionu z 73 pp oddziały niemieckie zostały wyparte z miasta, ponosząc ciężkie straty w ludziach i sprzęcie. Ta całodzienna walka Armii "Kraków" miała duże znaczenie, gdyż przeszkodziła Niemcom w próbach obejścia Biłgoraja od skrzydła. Po dalszym odwrocie znad dolnego Sanu w nocy z 18 na 19 września 23 DP wzmocniła oddziały atakujące Tomaszów Lubelski. W nieskutecznych natarciach udział wziął 11 pp. Dywizja zademonstrowała wspaniałą postawę bojową. Walczyła do kapitulacji Armii, tj. do 20 września.
Szlak bojowy jednostki w trakcie kampanii wrześniowej:
- 1 września – Katowice
- 2 września - rejon Mikołowa
- 3 września - rejon Jaworzna
- 4 września - między Chrzanowem, Brzeźnicą, Krzeszowicami
- 5 września - na zachód od Krakowa
- 6 września - na wschód od Krakowa
- 7 września - Koszyce
- 8 września - rejon Opatowca
- 9 września - Pacanów
- 10 września - na północ od Borowa
- 11 września - Baranów
- 12 września - między Baranowem i Majdanem
- 13 września - między Głebowem i Niskiem
- 14 września - na wschód od Niska
- 15 września – Huta Krzeszowska
- 16 września - okolice Biłgoraju
- 17 września – Zwierzyniec
- 18 września - między Zwierzyńcem i Krasnoborem
- 19 września - okolice Tarnówka
- 20 września - marsz w kierunku Narola
[edytuj] Odtworzenie dywizji w ramach AK
W wyniku przeprowadzania akcji odtwarzania przedwojennych jednostek wojskowych w 1944 r. utworzono 23. Dywizję Piechoty AK pod dowództwem mjr. Zygmunta Janke ps. "Walter", komendanta Okręgu Śląskiego AK.
[edytuj] Skład podczas kampanii wrześniowej
- 11 pułk piechoty - wzmocniony o IV batalion (420 żołnierzy) - d-ca płk dypl. Henryk Gorgoń
- 73 Katowicki pułk piechoty – d-ca ppłk Piotr Sosialuk
- 75 Chorzowski pułk piechoty - wzmocniony o IV batalion (220 ludzi) – d-ca płk Stanisław Chlabowski
- 23 pułk artylerii lekkiej
- 95 dywizjon artylerii ciężkiej
- 23 batalion saperów
- 53 kompania kolarzy
- 56 kompania kolarzy
- 53. kompania ckm na taczankach
- 23 kompania telefoniczna
- 23 bateria artylerii plot.
- kawaleria dywizyjna
- służby