Świętochłowice

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Świętochłowice


Herb Świętochłowic	Flaga Świętochłowic

Województwo

śląskie

Powiat

miasto na prawach powiatu

Prawa miejskie

1947

Prezydent miasta

Eugeniusz Moś
(e-mail)

Powierzchnia

13,22 km²

Położenie

50° 18' N
18° 55' E

Liczba mieszkańców (2006)
- liczba ludności
- gęstość
- aglomeracja

55 065
4 165 os./km²
3 487 000 (Katowice)

Strefa numeracyjna
(do 2005)

(+48) 32

Kod pocztowy

41-600 do 41-608

Tablice rejestracyjne

TERC10
(TERYT)

247601 1

Heiloo

Położenie na mapie Polski

Urząd miejski³

ul:Katowicka 54
41-600 Świętochłowice
tel. 032-349-18-00; faks 032-349-18-12
(e-mail)

Strona internetowa miasta

Mapa miasta z podziałem na dzielnice i głównymi ulicami

Świętochłowice (niem. Schwientochlowitz) – miasto położone w południowo-zachodniej Polsce, w województwie śląskim, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP). Jest najgęściej zaludnionym miastem w Polsce (4 165 osób/km2) i jednym z najgęściej w Europie. Prawa miejskie od 1 stycznia 1947. Do intensywnego rozwoju miasta przyczynił się głównie przemysł górniczy i hutniczy. Obecnie w wyniku procesu restrukturyzacji przemysł górniczy już upadł. Do dziś na terenie Świętochłowic działają huty: Florian, Zgoda i Silesia. Jednym z najciekawszych zabytków na terenie miasta jest Kościół św. Piotra i Pawła w Świętochłowicach z XIX wieku.

[edytuj] Geografia

[edytuj] Położenie

Świętochłowice graniczą od północy z Bytomiem, od zachodu i południowego zachodu z Rudą Śląską, a od wschodu i południowego wschodu z Chorzowem. Przez Świętochłowice przepływa rzeka Rawa. Miasto znajduje się w południowej części Wyżyny Śląskiej.

Rozciągłość w kierunku południowym wynosi ok. 6 km, a w kierunku równoleżnikowym ok. 3,7 km. Długość granic wynosi 23,22 km. Powierzchnia wynosi 13,22 km².

Świętochłowice są najgęściej zaludnionym miastem w Polsce i należą do najgęściej zaludnionych miejscowości w Europie. 12 listopada 2006 Świętochłowice zamieszkiwało 55 065 osób. Na 1 km² przypadało więc ok. 4165 osób.

Najwyższym wzniesieniem jest Góra Hugona – 314 m n.p.m. znajdująca się na południu miasta w obrębie Wzgórz Chropaczowskich. Natomiast najniżej położona jest dolina Lipinki, bo znajduje się na wysokości ok. 249 m n.p.m.

[edytuj] Klimat

Świętochłowice wraz z całym obszarem Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego leżą w obrębie śląsko-krakowskiej dzielnicy klimatycznej. Charakteryzuje ją przewaga wpływów oceanicznych nad kontynentalnymi oraz sporadyczne oddziaływanie docierających tu od południowego zachodu przez Bramę Morawską mas powietrza zwrotnikowego. Średnia temperatura stycznia wynosi ok. -2,5°C, lipca +18°C, roczna +7°C. Liczba dni ze średnią temperaturą dobową co najmniej +5°C dochodzi do 220, co stwarza korzystne warunki dla wegetacji roślin. Średnia roczna suma opadów wynosi ok. 700 mm, najwyższe opady są w lipcu, a najniższe w lutym.

Przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie, przynoszące w zimie powiewy ciepłych mas powietrza znad Europy Zachodniej i basenu Morza Śródziemnego, powodując często odwilże. W lecie wiatry przynoszą znad Atlantyku wilgotne masy powietrza, które obniżają temperatury i powodują opady.

[edytuj] Gleby

Gleby obszaru Świętochłowic można podzielić na dwa rodzaje: gleby bielicowe, wytworzone z glin różnej genezy oraz piasków naglinionych i naiłowych oraz gleby brunatne, wytworzone z piasków gliniastych nawapniowych. Gdzieniegdzie można spotkać także gleby bagienne. Gleby te nie przedstawiają większej wartości rolniczej, ponieważ znajdują się w zasięgu silnego oddziaływania szkodliwych wpływów przemysłu.

[edytuj] Hydrografia

Obszar Świętochłowic leży w strefie wododzielnej zlewisk górnej Wisły i górnej Odry. Oddzielający te zlewiska dział wodny I rzędu przebiega północną częścią miasta z południowego zachodu na północny wschód. Obszar należący do zlewiska Wisły jest odwadniany przez Rawę, prawy dopływ Brynicy i stanowi ok. 80% powierzchni miasta. Pozostała część odwadniana jest przez płynącą poza obrębem miasta Bytomkę, prawy dopływ Kłodnicy, a później Odry.

Usytuowanie obszaru miasta w strefie wododzielnej powoduje niedobór wód, zarówno powierzchniowych, jak i podziemnych. Rzeka Rawa, a właściwie ciek wodny o tej nazwie, prowadzi średnio zaledwie 10% swoich wód, a resztę stanowią ścieki z miasta. Na większości swojego biegu Rawa jest uregulowana, a nawet przykryta betonowymi płytami. Łączna powierzchnia wód na obszarze miasta wynosi 48 ha, co stanowi 3,6% jego powierzchni miasta. Odsetek ten jest największy spośród wszystkich miast GOP-u. Największym zbiornikiem jest Staw Kalina.

[edytuj] Ekologia

Świętochłowice, staw Kalina

Do XIX wieku Świętochłowice były miejscowością typowo leśną. Jednak rozwój przemysłu spowodował degradację środowiska i wycinkę lasów na jego potrzeby. Istniejące obecnie w różnej postaci obszary zadrzewione oraz łąki obejmują wprawdzie około 30% terenu miasta, ale stan ich jest daleki od zadowalającego. Plany na najbliższe lata, ale także już wprowadzone w życie mają za zadanie zalesienie hałd. Do najliczniej reprezentowanych drzew należą tu: lipa, topola, kasztanowiec, brzoza, akacja oraz krzewy i drzewa owocowe.

Podobny los, jak świat roślinny, spotkał również świat zwierzęcy. Razem ze zniknięciem wielkich drzew leśnych i naturalnych zbiorowisk roślinnych znikły sprzyjające faunie warunki bytowania. Można jednak odnaleźć na obszarze Świętochłowic tereny ciekawe przyrodniczo, dlatego też w wyniku dokonanej analizy warunków siedliskowych wyodrębniono szereg zespołów florystyczno-faunistycznych. Charakteryzują się one największymi wartościami przyrodniczymi w Świętochłowicach i mają ogromne znaczenie dla funkcjonowania ekosystemów otaczających wyróżnione zespoły.

Główne zespoły:

[edytuj] Podział administracyjny

Świętochłowice składają się z 5 dzielnic:

[edytuj] Historia

[edytuj] Pochodzenie nazwy miasta

od "świętego gaju", który miał się tu znajdować jeszcze przed XI wiekiem – na jego terenie składano ofiary pogańskim bogom
od słowiańskiego boga Świętowita
od przeznaczenia dochodów ze wsi na "święte cele" (na klasztor Premostratenzów we Wrocławiu)
od imienia słowiańskiego Świętosław (ew. Świętochel lub Świętochla – być może pierwszy właściciel)

[edytuj] Właściciele Świętochłowic

Przez tereny ówczesnych Świętochłowic wiódł odwieczny szlak z Bytomia do Mikołowa. Znaleziono tu także monetę z II-III wieku n.e. Na trasie szlaku w przyległych Kochłowicach znajduje się tajemniczy kopiec, zaś w graniczących od północy Łagiewnikach krzyż kamienny bez górnej części, prawdopodobnie pochodzący z czasów działalności misyjnej św. Cyryla i Metodego, a więc z IX wieku.

Pierwsza wzmianka o Świętochłowicach pochodzi z 25 maja 1313. Znajduje się ona w dokumencie biskupa krakowskiego – Jana. Dokumenty historyczne, sporządzone po łacinie oraz w językach czeskim i niemieckim, podają nazwę wsi w następującym brzmieniu w różnych latach: Swentochlewice (1332), Swientochlowicz (1482), Świętochlewicz (1614). Jednak wcześniejsze zapisy dotyczą dzisiejszej dzielnicy miasta Chropaczowa (z 1295 w dokumencie Kazimierza II, księcia bytomsko-kozielskigo). Młodsze są Lipiny (obejmowały też współczesne Piaśniki), gdyż powstały w 1802 r. Z kolei Zgoda może mówić o tym, że swe powstanie zawdzięcza rozwojowi huty (dzisiejszych Zakładów Urządzeń Technicznych "Zgoda"), która zrodziła się w 1838 r., a wchodziła w obszar Czarnego Lasu.

Przyjmuje się, że Świętochłowice założono na prawie niemieckim w ramach wielkiej akcji osadniczej z końca XIII w. Są zdania, że nowa osada powstała obok osady na dawnym prawie polskim zwanej Świętochłówkiem. Pierwsi właściciele wsi nie są znani, ale przyjmuje się, że do 1557 r. Świętochłowice należały do rodu herbu Wieniawa.

Same Świętochłowice nigdy nie były jedną całością, ale dzieliły się na kilka mniejszych: Górne, Dolne i Średnie.

Świętochłowice Górne były przez przeszło 150 lat własnością Paczyńskich, spokrewnionych z Tenczyńskimi. Pierwszym właścicielem z tego rodu był Samson Paczyński (1568-1596), później Jakub Paczyński (1596-1616) i Stanisław Paczyński (1616-1649). Następnie byli to: Jan Paczyński (1649-1668), Krzysztof Paczyński (1668-1677) i Mikołaj Paczyński (1677-1701). Ostatnim z rodu Paczyńskich był Karol Rudolf, który sprzedał Świętochłowice Górne w 1730 Janowi Henrykowi Kalinowskiemu, a ten w 1744 odsprzedał je Zamięckim, herbu Starykoń (herb szlachecki).

Świętochłowice Dolne były własnością Kamieńskich, herbu Leliwa, wywodzących się z Kamienia koło Bytomia. Jednym z bardziej znanych właścicieli był Wacław Kamiński, szlachcic. Ostatni z rodu Kamieńskich – Joachim Skall sprzedał swoje tereny w 1734 hrabiemu Henckel von Donnersmarck.

Świętochłowice Średnie zostały wydzielone z Górnych w 1622, gdy Jakub Paczyński sprzedał tę część Krzysztofowi Jordanowi ze Starego Paczkowa. W 1684 ich właścicielem był Andrzej Kiczka. Na przełomie XVII i XVIII wieku teren ten jest w posiadaniu rodziny Szwajnochów, zniemczonej gałęzi polskiego rodu Świnków.

W drugiej połowie XVIII wieku doszło do zespolenia całej wsi. W 1754 J. Januszewski zapisał Świętochłowice Górne wraz z Średnimi swemu synowi Rudolfowi. W następnym roku Januszewscy nabyli też Świętochłowice Dolne, jednak krótko byli ich właścicielami. W 1790 doszło ponownie do zespolenia wsi, tym razem pod panowaniem Józefa von Lippa. Jednak źle rządził i sąd wystawił jego majątek na sprzedaż. W 1817 majątek nabył Jan Porębski, a 10 lat później, bo w 1827 Świętochłowice zakupił Emil von Rheinhaben. Ostatecznie w 1928 tereny Świętochłowic zakupił na własność dziedziczną hrabia Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck.

[edytuj] Powstawanie miasta

Urząd Gminy Świętochłowice, 1913 r.

Współczesne miasto powstało na obszarze dwóch dawnych wsi: Świętochłowic i Chropaczowa. Granice wsi ulegały w przeszłości przesunięciom, a zwłaszcza Świętochłowic. Niegdyś były o wiele większe, a ich powierzchnia obejmowała cały obszar wokół rzeki Rawy, czyli Czarny Las, Lipiny, Chorzów Batory, Chorzów, Kochłowice i Ruda Śląska. Najpoważniejsze zmiany granic miały miejsce w połowie XIX w. Wydzielono wówczas ze Świętochłowic m.in. Pniaki i Szarlociniec, a z Chropaczowa Lipiny.

Granice Świętochłowic w ciągu wieków ulegały więc częstym zmianom. Na przykład należący do Świętochłowic Czarny Las książę Władysław Opolski przekazał Bytomowi w 1254. Natomiast w 1532 Małe Świętochłowice, czyli najstarsza i tzw. macierzysta część wsi, dostały się w obręb Łagiewnik, a teren ten nazwano później Hajdukami. Następnie odłączono tereny na płd. od obecnej huty "Florian", które w 1734 Skall sprzedał hrabiemu Henckel von Donnersmarck. Z kolei obszar ten w 1782 włączono do Kochłowic. Niecałe sto lat później, bo w 1868 w związku z rozwojem przemysłu (głównie w Królewskiej Hucie i Lipinach) dotychczasowe kolonie robotnicze oddzielono od swych dotychczasowych gmin oraz obszarów dworskich i włączono do Królewskiej Huty. Wcześniej, bo w 1853 hr. Donnersmarck nabył dobra górnohajduckie oraz Małe Świętochłowice razem z przynależnymi parcelami wiejskimi i rozpoczął starania o utworzenie samodzielnej gminy. Następny okres to wyzbycie się terenów tzw. Kaliny i Kolonii Dworcowej.

Z czasem też istniejące osiedle swe centrum przesuwało od Małych Świętochłowic ku Świętochłowicom Wielkim (okolice obecnej ul. Wyzwolenia i Katowickiej). Warto też zaznaczyć, iż w 1900 r. w Radzie Miejskiej Królewskiej Huty postulowano przyłączenie sąsiednich okolic do miasta. Chodziło tu też m.in. o Świętochłowice, Lipiny, Chropaczów. Jednak najpierw zdecydowany protest zainteresowanych, później wybuch I wojny światowej, dalej trzy powstańcze zrywy odsunęły ten pomysł. Kiedy 31 stycznia 1939 Sejm Rzeczypospolitej zaakceptował przyłączenie Wielkich Hajduk do Chorzowa (nową dzielnicę nazwano Chorzów Batory) przesunięto także granice miasta. Do Świętochłowic włączono wtedy tereny znajdujące się za wiaduktem kolejowym łączący Chorzów Batory-Chorzów Miasto. Wtedy też gmach obecnego Urzędu Miejskiego (dawniej Urzędu Pocztowego) znalazł się w granicach Świętochłowic.

[edytuj] Przemysł na ziemiach Świętochłowic

Poszukiwania węgla na tym terenie rozpoczęły się z początkiem lat 20. XIX w. W 1825 firma "Spadkobiercy Gieschego" uruchomiła na terenie Lipin pierwszą kopalnię "Król Saul". Dostarczała węgiel do uruchomionej w tym samym roku cynkowni "Dawid". Drugą kopalnię "Quintofro" założył w 1826 w Lipinach hr. Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck. Następne kopalnie, "Matylda", "Faust" i "Franciszek" powstały odpowiednio w latach 1827, 1829 i 1835. W 1830 na terenie dawnego młyna wybudowano hutę "Bethlen-Falva" (dzisiejsza huta Florian). Wobec zwiększonego zapotrzebowania na węgiel Donnersmarck uruchomił w 1857 kopalnię "Gefäll". W 1873 Donnersmarck połączył swoje cztery kopalnie w jedną, która otrzymała nazwę "Niemcy" ("Deutschland"). W 1838 roku w pobliżu Świętochłowic, na terenie Lasu Bytomskiego została zbudowana huta żelaza "Eintracht" ("Zgoda"). W 1857 połączono huty cynkowe i stworzono jedną pod nazwą "Silesia". W 1883 w Chropaczowie powstała kopalnia "Śląsk" ("Schlesien"), a w 1887 huta cynku "Guidotto".

[edytuj] Życie społeczne przed 1939

Od początku XX wieku powstało tu wiele polskich organizacji narodowych, politycznych, kulturalnych. W 1918 reaktywowano Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół". W 1919 r. założono Towarzystwo Polek, w 1918 powstała polska Straż Obywatelska i Związek Wojacki. W 1919 r. powstała Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska, polskie Towarzystwo Czytelni Ludowych i Towarzystwo Śpiewu "Moniuszko".

[edytuj] Liczba ludności w poszczególnych latach

Rok	Liczba ludności
1885^[1]	3 818
1905^[2]	14 612
1910^[3]	16 167
1931	59 656
1939	56 626
1973^[4]	58 600
1984^[5]	61 000
1998^[6]	59 200
2003	56 023
2004^[7]	55 660

[edytuj] Okres II wojny światowej

Adolf Hitler Strasse w 1942 r.

We wrześniu 1939 w mieście nie były prowadzone żadne poważniejsze działania wojenne. Zajęcie Świętochłowic nastąpiło w nocy z 2 na 3 września. Od 3 do 8 września władzę w mieście sprawował Aleksander Honkisz – mieszkaniec Świętochłowic. Od 8 września do stycznia 1941 burmistrzem był Gothard Rattay, urzędnik z Westfalii, od 28 stycznia 1941 do końca wojny pochodzący z Poznania działacz NSDAP Herbert Pastille. Od 8 października 1939 miasto było częścią utworzonej rejenci katowickiej. Okres wojny oznaczał przestawienie produkcji zakładów przemysłowych na produkcję zbrojeniową, oraz całkowitą stagnację w rozwoju miasta. Ludność miasta poddana została przymusowej germanizacji poprzez wpisanie prawie 90% obywateli na niemiecką listę narodowościową – volkslista. W wyniku tej operacji zmobilizowano wielu mężczyzn. Spowodowało to braki kadrowe w fabrykach i na kopalni, które usiłowano uzupełnić przymusową pracą więźniów obozów koncentracyjnych oraz jeńców rosyjskich. W tym celu na terenie miasta powstało parę filii obozów koncentracyjnych. Najbardziej znany jest utworzony w 1943 r. obóz Eintrachthütte w dzielnicy Zgoda będący filią obozu KL Auschwitz, na terenie którego zginęło 2500 więźniów. Przez cały okres okupacji na terenie miasta działały organizacje konspiracyjne. 27 stycznia 1945 miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną. W czasie wojny miasto nie doznało zniszczeń.

[edytuj] Czasy powojenne

Natychmiast po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną ponownie otwarto Obóz Zgoda. Miało to miejsce w ostatnich dniach lutego 1945 (inne źródła podają początek marca). Komendantem został Salomon Morel. Do obozu kierowani byli w pierwszej kolejności więzieni w trudnych warunkach w hali targowej zatrzymani mieszkańcy Świętochłowic i Chorzowa. Formalnym powodem zatrzymania i osadzenia był Dekret PKWN z 4 listopada 1944. W praktyce aresztowanie przeprowadzane były przez przysłanych z centralnej Polski funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz Urzędu Bezpieczeństwa według całkowicie przypadkowych kryteriów (np. używanie gwary śląskiej niezrozumiałej dla osób przybyłych spoza Śląska lub donosu sąsiada). W obozie panowało przeludnienie, w stosunku do zatrzymanych stosowano bicie i tortury. W obozie panował głód i choroby w tym epidemia tyfusu. W ciągu 300 dni istnienia obozu zmarło lub zostało zamęczonych do 2500 przetrzymywanych osób. Obóz zlikwidowano 16 listopada 1945. Uwięzionych zwolniono, a ok. 300 osób przetransportowano do obozu w Jaworznie. Przez obóz przeszło ok. 10 000 internowanych, co czwarty nie przeżył.

1 stycznia 1947 Świętochłowice otrzymały prawa miejskie (początkowo miały je otrzymać 1 stycznia 1940, jednak przeszkodziła temu wojna). 17 marca 1951 otrzymały status miasta na prawach powiatu, a dotychczasowe gminy Lipiny oraz Chropaczów stały się dzielnicami miasta.

[edytuj] Komunikacja

Świętochłowice, Drogowa Trasa Średnicowa

Układ komunikacyjny Świętochłowic, który wykształcony został na przełomie kilku stuleci, a głównie drugiego i trzeciego ćwierćwiecza XIX w., wzbogacony jest obecnie o odcinek Drogowej Trasy Średnicowej. Układ ten tworzą:

fragment tranzytowej trasy kolejowej biegnącej z zachodu na wschód, pierwszej która powstała na Górnym Śląsku, łączącej niegdyś Wrocław, Opole, Katowice i Mysłowice, dziś zapewniającej Świętochłowicom poprzez węzły kolejowe w Katowicach i Gliwicach połączenia z Europą Zachodnią, Europą Południową i Europą Wschodnią oraz połączenie krajowe.
sieć ulic z głównymi:
- Katowicka i Bytomska, przebiegającymi przez Centrum, łączą one Świętochłowice z jednej strony z Chorzowem Batorym, a dalej z Katowicami, a z drugiej strony z Bytomiem
- Chorzowska przebiegająca przez Piaśniki i Lipiny, ta łączy Świętochłowice z jednej strony z Chorzowem, a tam z drogą wojewódzką 914, a z drugiej strony z Rudą Śląską i dalej Gliwicami
- Wojska Polskiego i Śląska, które prowadzą przez Zgodę do Rudy Śląskiej
- Drogową Trasą Średnicową, która łączy Świętochłowice z Katowicami i Rudą Śląską
przez Świętochłowice przebiegają także linie tramwajowe i autobusowe KZK GOP:
- tramwajowe: 7, 9, 11, 17
  - w nocy kursuje także linia 10
- autobusowe: 6, 7, 23, 102, 201, 840, 870
  - w nocy kursuje także linia 830

[edytuj] Kościoły

W Świętochłowicach znajdują się:

Kościół św. Augustyna w Lipinach
Kościół im. Jana Chrzciciela – ewangelicki w Centrum
Kościół św. Józefa na Zgodzie
Kościół Matki Bożej Różańcowej w Chropaczowie
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piaśnikach
Kościół św. Piotra i Pawła w Centrum

[edytuj] Kultura i edukacja

W Świętochłowicach znajduje się 10 przedszkoli, 7 szkół podstawowych, 5 gimnazjów oraz 6 szkół pogimnazjalnych (3 licea ogólnokształcące, 2 licea profilowane i jedno technikum elektroniczne). Poza tym istnieją także dwie szkoły policealne - zawodowe.

Kulturę propaguje Centrum Kultury Śląskiej, które ma dwie filie w Lipinach i na Zgodzie. Zajmuje się ono organizowaniem i koordynowaniem wydarzeń kulturalnych w mieście. Prowadzi ono warsztaty dla młodzieży w różnych kierunkach. Inną instytucją organizującą kulturę w mieście jest Muzeum Miejskie, które propaguje kulturę śląską i robi wystawy oraz koncerty. Także biblioteki, których jest 8, tworzą kulturę w mieście.

W mieście odbywają się festiwale bluesowe oraz jazzowe. W CKŚ o. Zgoda cyklicznie mają miejsce wieczory kabaretowe, na których występują największe gwiazdy sceny kabaretowaj. W połowie września na "Skałce" odbywa się Międzynarodowy Festiwal Polki, na którym można zobaczyć i wysłuchać najlepsze zespoły muzyczne z Polski i świata oraz m.in. zespoły folklorystyczne i orkiestry dęte. W Muzeum Miejskim odbywają się "Poranki Muzyczne", gdzie można usłyszeć najlepszych pianistów i skrzypków ze sceny światowej.

[edytuj] Sport

Świętochłowice, stadion "Skałka"

W Świętochłowicach sport głównie kojarzony jest z żużlem. Obecnie jednak już ta sekcja została zlikwidowana. Na terenie miasta znajduje się tor motocrossowy oraz kompleks sportowy – OSiR "Skałka", w którym są: stadion (do piłki nożnej i żużla), boisko boczne trawiaste i żwirowe, korty tenisowe, boiska do koszykówki, siatkówki i piłki ręcznej, tor speedrowerowy oraz wypożyczalnia kajaków na pobliskim stawie Skałka. W Lipinach znajduje się boisko tamtejszego Naprzodu (obecnie w remoncie).

Kluby sportowe:

Śląsk Świętochłowice – piłka nożna, żużel
Naprzód Lipiny – piłka nożna
Czarni Świętochłowice – klub piłkarski grający obecnie w klasie B

Świętochłowiczanie uczestniczący w Igrzyskach Olimpijskich:

Amsterdam 1928: Teodor Peterek (piłka nożna), Paweł Galus, Franciszek Pampuch, Teofil Rost, Franciszek Tajstra (wszyscy gimnastyka);
Berlin 1936: Klara Sierońska-Kostrzewa (gimnastyka), Hubert Gad, Teodor Piec, Teodor Peterek (piłka nożna);
Helsinki 1952: Ewald Cebula (piłka nożna), Gotfryd Gremlowski (pływanie);
Melbourne 1956: Małgorzata Błaszczyk-Wasilewska (gimnastyka);
Rzym 1960: Roman Lentner (piłka nożna)
Tokio 1964: Gerda Bryłka-Krajciczek, Małgorzata Wilczek-Rogoń (gimnastyka).
Montreal 1976: Leszek Skorupa (podnoszenie ciężarów), Barbara Wysoczańska
Innsbruck (zima) 1976: Kordian Jajszczok (hokej)
Moskwa 1980: Barbara Wysoczańska (floret – brąz)

[edytuj] Polityka

Prezydentem Świętochłowic jest od 2000 roku Eugeniusz Moś wywodzący się z RS AWS (Akcja Wyborcza Solidarność), obecnie w KWW "Porozumienie Świętochłowickie". W 2002 wygrał on wybory bezpośrednie, w drugiej turze pokonując Michała Urbana. W Radzie Miejskiej zasiada 23 radnych (po 6 z okręgów: Centrum, Chropaczów, Lipiny-Piaśniki oraz 5 ze Zgody).

W wyborach samorządowych w 2006 wygrał w I turze Eugeniusz Moś uzyskując 62,35 % głosów i pokonując Andrzeja Szatona (24,12%), Jana Szczęśniewskiego (8,15%) i Wiesławę Drynkorn (5,38%). Tym samym został prezydentem Świętochłowic na trzecią kadencję. W Radzie Miejskiej zasiada: 13 radnych z "Porozumienia Świętochłowickiego" (centroprawica), 8 radnych z "Platformy Obywatelskiej" oraz po jednym z "Prawa i Sprawiedliwości" i "Lewicy i Demorkatów". Przewodniczącą Rady Miejskiej jest Urszula Gniełka, a jej zastępcami Gerda Król i Jerzy Lesik.

[edytuj] Zabytki

"Familoki" w Lipinach

Piaśniki - zameczek zbudowany w 1859 roku.
Lipiny - kamienice zwane familokami z drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku.
Ratusz w Lipinach z 1908 roku.
Wieża ciśnień w Świętochłowicach z 1909, przy ulicy Katowickiej zbudowanej w 1879.
Dyrekcja Kopalń i Hut Donnersmarcków zbudowana jeszcze przed 1883 rokiem.
Kościoły zbudowane na przełomie XIX i XX wieku.

[edytuj] Przemysł i gospodarka

Miasto od dawna związane z przemysłem górniczym i hutniczym. Pierwsze kopalnie pojawiły się w mieście już od 1826, natomiast huty od 1830. Przemysł górniczy w procesie restrukturyzacji już upadł, jednak hutniczy wciąż istnieje. Huty Florian, Zgoda i Silesia działają do dziś. Na terenie miasta funkcjonuje już z powodzeniem kilkanaście firm z udziałem kapitału zagranicznego. Poza tym w mieście istnieje fabryka kosmetyków "Pollena-Malwa", fabryka opon Michelin, fabryka silników Volvo, jedna z większych w Polsce firma spedycyjna - "Delta Trans", rozlewnia perfumów "Yves Rocher" oraz wiele innych mniejszych firm, m.in. "Veldus", "Tyco Wterworks". W niedalekiej przyszłości powstanie Centrum Kapitałowe oraz wytwórnia ciastek "Lambertz".

Stworzony został także Śląski Park Przemysłowy (wspólnie z Rudą Śląską), gdzie ściągani są inwestorzy. Dobre umiejscowienie Świętochłowic, w centrum GOP, stanowi dobrą możliwość tworzenia nowych przedsiębiorstw. W mieście znajduje się wiele supermarketów, m.in. Lidl, Albert, Leader Price, Plus. Handel i usługi w mieście obsługuje sieć placówek spółdzielczych oraz prywatnych. Kilkadziesiąt zakładów rzemieślniczych różnych branż zapewnia świadczenie podstawowych usług dla ludności. Na terenie miasta znajduje się 8 filli lub oddziałów różnych banków, które zapewniają obsługę finansową podmiotów gospodarczych i mieszkańców miasta.

Prosesy restrukturyzacji górnictwa i hutnictwa spowodowały także wysokie bezrobocie w mieście (ok. 27%)^[8].

[edytuj] Ludzie związani ze Świętochłowicami

Wiktor Balcarek – szachista
Joanna Bartel – aktorka
Grażyna Bułka – aktorka
Ewald Cebula – reprezentant Polski w piłce nożnej, olimpijczyk
Arthur Goldstein – dziennikarz i polityk
Krzysztof Hanke – aktor, satyryk i kabareciarz
Maria Dulcissima Hoffmann – Służebnica Boża
Grzegorz Jarzyna - wybitny reżyser teatralny
Emanuel Konstanty Imiela – poeta
Błażej Koniusz – tenisista, zwycięzca Australian Open 2006 w deblu juniorów
Teodor Kubina – pierwszy biskup częstochowski
Salomon Morel – był komendantem Obozu Zgoda
Eugeniusz Moś – prezydent Świętochłowic (od 2000 r.)
Teodor Peterek – piłkarz, olimpijczyk
Antoni Piechniczek - wybitny polski trener piłkarski, szkoleniowiec reprezentacji Polski
Leopold Raabe – duchowny ewangelicki
Klaudiusz Sevkovic - kucharz, prezenter telewizyjny, aktor-amator i piosenkarz
Leszek Skorupa – sztangista, olimpijczyk
Jerzy Stroba – Arcybiskup Metropolita Poznański
Augustyn Świder – pisarz i powstaniec śląski
Paweł Waloszek – żużlowiec
Krzysztof Zaleski – aktor, reżyser teatralny

[edytuj] Bibliografia

"Rocznik Świętochłowicki" – praca zbiorowa
- tom I ISBN 8390765748
- tom II ISSN 1641-330X
- tom III ISSN 1641-330X
- tom V ISSN 1641-330X
- tom VI ISSN 1641-330X
"Spacerując po Świętochłowicach" – Marian Piegza, Iwona Szopa ISBN 8391564924
"Świętochłowice we wspomnieniach mieszkańców" – Bożena Roter, Dorota Wichura
"Wydarzyło się w Świętochłowicach w latach 1961-1998" – Marian Piegza ISBN 8389209039
"Świętochłowice i świętochłowiczanie" – Marian Piegza ISSN 1734-9087
"Świętochłowiczanie" – Marian Piegza ISBN 8390765756
"Dawne Świętochłowice" – Marian Piegza ISBN 8390765780
"Sól tej ziemi, czyli świętochłowickie rodziny" – Marian Piegza ISBN 8390765721
"Samorząd komunalny Świętochłowic i powiatu Świętochłowickiego" – Danuta Sieradzka ISBN 8390765713