Śląsk Opawski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Śląsk Opawski (Śląsk karniowsko-opawski; czes. Opavské Slezsko, niem. Troppauer Schlesien) – część Górnego Śląska należąca do Republiki Czeskiej z ośrodkiem w Opawie.

Tereny te zamieszkiwało we wczesnym średniowieczu śląskie plemię Gołęszyców, których głównym grodem był Grodziec (czes. Hradec nad Moravicí). Wraz z resztą Śląska w wiekach X-XII stanowiły przedmiot ciągłych wojen polsko-czeskich. W wyniku pokoju kłodzkiego kończącego pięcioletnią wojnę (1132-1137) Bolesława Krzywoustego z Sobiesławem I, większość Śląska pozostała przy Polsce, zaś ziemia kłodzka i Śląsk Opawski przypadły Czechom.

W 1269 król Czech, Przemysł Ottokar II, osadził na tronie utworzonego księstwa opawskiego swego syna z pozamałżeńskiego związku, Mikołaja I, który dał początek śląskiej linii Przemyślidów rządzącej księstwami opawskim (do 1456), karniowskim (do 1474), a potem także raciborskim (do 1521).

Północna, znajdująca się w Jesionikach część, znajdowała się w obrębie kościelnego księstwa nyskiego, będącego własnością biskupów wrocławskich (w Jaworniku znajduje się dawna letnia siedziba biskupia).

W czasie panowania dynastii Jagiellonów na tronie czeskim namiestnikiem księstwa opawskiego w latach 1501-1506 był przyszły król polski Zygmunt I Stary. W 1515 roku w dożywotnie władanie księstwo objął Kazimierz, książę cieszyński z dynastii Piastów.

Po wojnach śląskich (1740-1763), nie licząc ziem księstwa cieszyńskiego, Śląsk opawsko-karniowski stał się jedynym terytorium śląskim pozostałym w granicach państwa Habsburgów. Tereny te posiadały szeroką autonomię. Śląsk opawski zwany był wówczas Śląskiem zachodnim i wraz ze Śląskiem wschodnim – czyli Księstwem Cieszyńskim tworzył w nomenklaturze habsburskiej Księstwo Dolnego i Górnego Śląska z centrum w Opawie.

Przez długi czas w Jaworniku znajdującym się w podzielonym granicą prusko-habsburską księstwie kościelnym rezydowali biskupi wrocławscy – którzy nie byli mile widziani na wrocławskim Ostrowie Tumskim ze względu na swe prohabsburskie orientacje.

W 1918 roku po upadku imperium Habsburgów całość tych ziem znalazła się w Czechosłowacji. Także należący wcześniej do Cesarstwa Niemiec a zamieszkany przez ludność czeską powiat hluczyński między Opawą, Ostrawą i Boguminem, został przekazany Czechosłowacji.

Jednak w większości Śląsk opawski zamieszkiwali – zwłaszcza w północnej części – Niemcy sudeccy, będący potomkami osadzanych w średniowieczu na całym południu Śląska niemieckich kolonistów z Turyngii i Frankonii.

Pod koniec międzywojnia stało się to pretekstem do hitlerowskich nacisków na Czechosłowację. W 1938 wraz z innymi ziemiami pogranicza czesko-niemieckiego i austriackiego – Śląsk opawski został przekazany III Rzeszy (vide: układ monachijski). Po II wojnie światowej wszyscy Niemcy zostali przymusowo wysiedleni.

To właśnie ze względu na Śląsk Opawski (i część Cieszyńskiego) w godle Republiki Czeskiej można zobaczyć czarnego śląskiego orła na złotym tle.