Quisling
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Quisling er opphavleg eit norsk etternamn. Etternamnet kan òg verta stava "Kvisling" eller "Qvisling". Etternamnet Qvisling hadde fleire prestar i Telemark fylke. Det norrøne ordet kvísl tyder «grein av elv». Ordet kan òg verta bruka om «stad der to elvar renn saman». Etternamnet er no mest vorte eit skjellsord, og det finst ingen som heiter Quisling i Noreg.
Etter den andre verdskrigen vart ordet «quisling» synonymt med «svikar» eller «landssvikar» på mange europeiske språk. Særleg tyder det ein person som samarbeider med ei okkupasjonsmakt, gjerne i ei marionetteregjering. Opphav til tydinga "svikar" kjem av den norske politikaren Vidkun Quisling.
Avisa The Times gjorde opptak til å nytta Quisling for "svikar" 19. april 1940 med oppfølging av Daily Mail fire dagar seinare. Via British Broadcasting Corporation (BBC) gjekk nemninga ut over verda.
Under okkupasjonen av Noreg frå 1940 til 1945 kunne ordet "Quisling" óg verta nytta om folk som var medlem av Nasjonal Samling (NS), eller som på anna vis samarbeidde med okkupasjonsmakta. Ein som var «god nordmann» kunne verta kalla ein «jøssing».
Ein «quisling» kunne på folkemunne óg tyda ein tokronesetel. Det vart sagt at det gjekk to uslingar på ein quisling. Ein usling var då ein einkronesetel.
Teiknaren Ragnvald Blix laga ei teikning av Quisling på veg inn til Hitler.
- Quisling: Jeg er Quisling!
- Adjutanten: Og navnet?
