Citroën

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Citroën 2CV

Citroën er ein fransk bilprodusent, stifta i 1919 av André Citroën. Citroën er kjendt for å vera tidleg ute med å ta i bruk avansert teknologi. Dei innførte til dømes framhjulsdrift så tidleg som 1934. Kjende modellar frå Citroën er 2CV, DS og CX. I dag er Citroën ein del av PSA Peugeot Citroën.

Innhaldsliste

1 Historie
- 1.1 Historiske modellar
- 1.2 Ekspedisjonar
2 Modellar
3 Kjelde
4 Bakgrunnsstoff

[endre] Historie

Under fyrste verdskrig var André Citroën sjef for ein amunisjonsfabrikk, men i 1919 starta han sitt eige føretak for å produsera bilar, i fabrikklokala som under krigen hadde vore nytta for amunisjonproduksjon. Desse låg ved quai de Javel, XVème arrondissement i Paris. Den fystet bilen hadde typebetegnelsen Type A og var den fyrste bilen som vart serieprodusert i Europa.

I 1924 innleia Citroën eit samarbeide med den amerikanske ingeniøren Edward Gowan Budd, som sidan 1899 hadde konstruert stålkarrosseri til jarnbanevogner. Budd konstruerte òg stålkarrosseri for mange bilfabrikkar og hadde i særleg grad arbeid for Dodge. I 1925 innførte Citroën det fyrste europeiske bilen med stålkarrosseriet.

I starten hadde Citroën stor suksess med stålkarrosseria sine, men etter ei tid byrga konkurentane, som framleis nytta trekarrosseri, å gje bilane sine meir aerodynamsik form. Dette tvinga Citroën til å vidareytvikla karosseria sine og gje dei ein meir moderne utsjånad.

Citroën sin strategi var å selja bilane sine billig, men dette førte samtidig til dårleg forteneste og den økonomiske stoda i byrjinga av 30-åra var kritist for Citroën. I staden for å diskutera refinansiering med banken (la banque Lazard) bestemte han seg for å freista lukka med å lansera ein ny og revulsjonerande modell med framhjulsdrift. Denne modellen var så langt framom konkurentane at det tok dei 15 år å ta att førspranget. Denne bilen vart ein komersial suksess, men utviklingskosnadane hadde kosta Citroën dyrt. I 1935 vart Citroën kjøpt opp av Michelin og Pierre-Jules Boulanger tok over leiinga etter André Citroën.

[endre] Historiske modellar

Type A var den fyrste modellen. Den vart produsert frå 1919 til 1921 og var tilgjengeleg i fleire versjonar: sport, varebil, beltebil, osb.

Citroën 5CV Trèfle

5 CV Type C vart produsert frå 1921 til 1926, som to- og tre-seter. Karosseriet var blekk, spikra på ei trerame. Den hadde ein sideventilert 4-sylindra motor med eit volum på 856 cm³ og konveksjonskjøling. Bilen var utstyrt med elektrisk startmotor, tre-trinns girkasse og bladfjører, men hadde ikkje bremser på framhjula. Topphastigheita var på 60 km/h. Den hadde dør berre på høgre side.
B2, som erstatta Type A, vart produsert frå 1921 til 1925. B2 var òg tilgjengeleg som beltebil.
B10 vart produsert frå 1924 til 1925 og hadde stålkarrosseri og tre'trinns girkasse.
B12 vart produsert frå 1026 til 1927 og hadde ein 4-sylindra sideventilert motor med eit volum på 453 cm³.
B14 vart produsert frå 1926 til 1928. Dette var ein 5-seter, med trommelbremser på alle hjula. Denne modellen vart svært populær og det vart produsert over 100000 av den.
C15 vart produsert i 1928, både som varebil og personbil.
C4 vart produsert frå 1928 til 1932 og erstatta B14. Motoren hadde vasspumpe og Delca tenningssystem og var montert på vibrasjonsdemparar.
C6 vart produsert frå 1928 til 1932 og var den fyrste bilen frå Citroën med 6-sylindra motor. Det var mange versjonar, frå beltebil til den kjendte gule luksusbilen (la Croisière jaune).
Rosalie 8 CV, 10 CV og 15 CV vart produserte frå 1932 til 1933 og erstatta C4 og C6. Det var denne modellen som var den fyrste bilen med framhjulsdrift.
7 CV, 11 CV og 22 CV, som vart produserte frå 1934 til 1957, hadde òg framhjulsdrift. På grunn av dei økonomiske problema til Citroën på denne tida vart 22 CV, som hadde ei topphastigheit på 140 hm/t, aldrig sett i produksjon.

[endre] Ekspedisjonar

I dei fyste åra organiserte André Citroën fleire ekspedisjonar for å skapa publisitet om bilane sine. Desse ekspedisjonane, som vart leia av Georges-Marie Haardt og Louis Audouin-Dubreuil gjekk gjennom veglause områder og nytta bilar utstyrte med belte av typen Citroën-Kégresse.Den fyrste ekspedisjon kryssa Sahara i 1922.

Mellom 1924 - 1925 kryssa ein ekspedisjon, kjendt som la croisière noire (den svarte ekspedisjonen), Afrika og mellom 1932-1933 for ein ekspedisjon frå Libya til Kina. Målet med desse ekspedisjonane var å syna kor pålitelege Citroën-bilane var. For å sikra seg mest mulig omtalae hadde André Citroën sendt med jonalistar som filma undervega.

André Citroën lånte òg bort bilar til oppdagaren Richard Byrd, som han nytta på ein ekspedisjon mot sydpolen i 1934. Ein freistnad på å kryssa Kanada, la croisière blanche (den kvite ekspedisjonen) i 1934, enda i total fiasko.

La croisière noire (28 oktober 1924 - 26 juni 1925) hadde med 8 Citroën-bilar utstyrte med Kégresse-Hinstin-belter, som nytta gummirullar.

Turen, som var på 28000 km, tok til i Colomb-Béchar i Algeria og gjekk via Niger, Tsjad, Den Sentralafrikanske Republikken og Kongo. Då dei nådde Kampala, vart ekspedisjonen delt i 4 grupper, som tok vegen om Mombasa, Dar-es-Salaam, Mosambik og Cape Town, for så å møtast att ved det indiske havet og i Antananarivo på Madagaskar.

La croisière Jaune (4 april 1931 - 12 februar 1932), som gjekk frå Beirut til Beijing var ein ekspedisjon som skulle «opna silkevegen for biltrafikk». Turen, som var på 30000 km, gjekk via den historiske regionen Turkestan i Sentral-Asia, Xinjiang og Gobiørkenen.

Ekspedisjonen var sett saman av to grupper. Den eine, som starta i Beirut og for gjennom Sentral-Asia vart kalla «Parmir-gruppa» og den andre som starta i Tianjin vart kalla «Kina-gruppa». Dei to gruppene skulle møtast i Xinjiang.

Parmir-gruppa, som var på 24 personar og 6 Citroën P17 utstyrte med belte av typen Kégresse-Hinstin, nådde fram til Aksu den 8. oktober 1931, der dei møtte Kina-gruppa. Dei to gruppene heldt fram i retning Beijing, dit dei kom fram den 12 februar 1932. Reisa gjennon Xinjiang hadde vore svært strabasiøs, på grunn av krigshandlingane som pågjell der på denne tida.

Haardt, som var sterkt svekka av influensa døydde av lungebetennelse i Hong Kong den 15 mars 1932.

Returen til Beirut var planlagt til å gå via Hanoi, Saïgon, Bangkok, Kolkata, Delhi, Quetta, Isfahan, Bagdad og Damaskus, men på grunn av den ustablie politiske stoa i Sovjetunionen og Afghanistan måtte reiseruta leggast om til Kashmir, der dei kom opp i ei høgd på 5000 meter.

Denne ekspedisjonen vart seinare dramatisert i form av fyljetongen la cloche tibétaine (den tibetanske klokka).