Cape Town

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Den sentrale delen av Cape Town sett frå Table Mountain.

Cape Town og Table Mountain - Landsat-bilete [1].

Cape Town (Kaapstad på afrikaans, eKapa eller SaseKapa på xhosa, også kjend som Kappstaden på norsk) er med sine rundt tre millionar innbyggjarar den nest mest folkerike byen i Sør-Afrika. Byen er sete for den sørafrikanske nasjonalforsamlinga (Den sørafrikanske regjeringa held til i Pretoria) og hovudstaden i provinsen Western Cape. Cape Town er mellom anna kjend for den 1000 meter høge karakteristiske fjellformasjonen Table Mountain og fangeøya Robben Island der store delar av leiinga i frigjeringsrørsla ANC satt fengsla under apartheid.

[endre] Historie

Waterfront hamn. Ei av dei fire hamnene i Cape Town.

Det nederlandske ostindiske kompaniet skipa byen i 1652 som ein stad for forsyningar til dei nederlandske koloniane i Asia. Dei opprinnelege bebuarane i området, khoisan, av nederlenderane omtala som hottentottar, blei i løpet av få år underlagt den nederlandske kolonimakta. Det nederlandske ostindiske kompaniet innførde også slavar frå Asia (særleg Indonesia) og andre delar av Afrika). Slavane smelta etter kvart saman med den opphavlege befolkinga og delar av dei nederlandske kolonistane til ei ny underklasse i det nederlandske kolonisamfunnet, dei såkalla «farga» (Coloureds) som enno er den dominerande folkegruppa i Cape Town.

Cape Town og resten av Kappkolonien blei annektert av britane i 1805. I 1833 blei alle slavane i byen frigjevne.

I 1910 blei byen legislativ hovudstad i den nydanna sørafrikanske unionen. Nasjonalistpartiets siger i dei «kvite» sørafrikanske vala i 1948, og innføringa av apartheid førte med seg at bybiletet i Cape Town blei søkt forma etter raseskilje. Tusener av farga og svarte (hovudsakleg xhosa) blei flytta ut av dei sentrale byområda til såkalla townships i utkantane av byen. Trass opphevinga av raseskiljelovane gjer denne delinga av byen seg til ein stor grad også gjeldande i dag.

Aukande innvandring, særleg av xhosaer frå provinsen Eastern Cape, har i dei siste åra auka folketalet kraftig og endra den etniske samansetjinga av byen. I dag har 41 % av befolkinga afrikaans, 29 % xhosa og 28 % engelsk som morsmål.