Ubiërs
De Ubiërs (Latijn Ubii) zijn een Germaanse stam die ten tijde van Caesar rechts van de Rijn wonen tussen de onderste loop van de La(u)gona (huidige Lahn) en het Taunusgebergte. Door de Suebi bedreigd, sluiten ze zich bij Caesar, die de Rijn is overgestoken en vermoedelijk vanuit het Neuwiederbekken het gebied van de Ubiërs is binnengetrokken, aan. Omstreden is het verloop en het tijdstip van hun verhuis naar de linkeroever door Agrippa rond de tweede helft van de eerste eeuw v.Chr. na opnieuw bedreigd geweest te zijn. Toch geven ze het land ten oosten van de Rijn pas op wanneer de Romeinen de Chatti er zich laten vestigen.
Een civitas (gemeenschap met eigen administratie) wordt ingericht met als hoofdplaats de oppidum Ubiorum (huidige Keulen). Haar gebied loopt in het noorden tot aan het legerkamp van Gelduba (huidige Krefeld-Gellep), in het zuiden tot aan de Vinxtbach en in het westen ongeveer tot aan de Rura (Ruhr) en het grondgebied van de Sunuci. In 50 wordt de oppidum gepromoveerd tot Colonia Claudia Ara Agrippinensium en komen veterani er zich vestigen.
In 58 wordt een groot deel van de civitas opgeschrikt door een grote brand. Opgeroepen tijdens de Batavierenopstand dient een Ubisch contigent in het Romeins leger.
Wanneer stammen aan de rechteroever zich aansluiten bij de opstand en de gehate civitas willen binnenvallen en plunderen, sluit het concilium Agrippinensium - dat haar macht als civitas overtreedt - een bestand van korte duur met de opstandige Iulius Civilis. Na diens nederlaag bij Augusta Treverorum (huidige Trier) lopen ze terug over naar de Romeinen. Cohorten worden voor het eerst pas terug gestuurd bij de opstanden van 69 en 70 en zijn voor twee jaren aangeduid en ingeschreven aan het Donaufront. Ubiërs worden ook ingelijfd als corporis custodes (lijfwachten) aan het keizerlijke hof te Rome. De grenzen van hun civitas vormen die van Germania inferior.
[bewerk] Beknopte bibliografie
H-G. HORN, Die Römer in Nordrhein-Westfalen, Stuttgart, 1987.
R. WIEGELS, art. Ubii, in NP12/1 (2002), klm. 961 - 962.
| Germaanse volken |
| Alemannen | Ambronen | Ampsivaren | Angelen | Angrivariërs | Bataven (Batavieren) | Bavarii | Boii (of Bojers)| Bructeren | Bourgondiërs | Chamaven | Chasuarii | Chauken | Cherusken | Chatten | Dulgubnii | Eburonen | Fosi | Franken | Frisii | Gepiden | Goten | Harii | Helisiërs | Herulen | Hermunduren | Juten | Kaninefaten | Kimbren | Langobarden | Lemovii | Lombarden | Lugiërs | Manimiërs | Marcomannen | Marobudui | Mattiakken | Naharvalen | Nemeten | Nerviërs | Ostrogoten | Quaden | Saksen | Semnonen (soms Semonen) | Sitones | Skiren |Sueben | Suionen | Sugambren | Tencteren | Teutonen | Toxandriërs | Trevi | Triboken | Tubanten | Tudri | Ubiërs | Usipeten | Vandalen | Vangionen | Warnen (of Varni) | Visigoten
|
