Nieuwe Waterweg
| Nieuwe Waterweg | |
|---|---|
 |
|
| Lengte | ± 20 km |
| Scheepsklasse | Zeeschepen |
| Jaar ingebruikname: | 1872 |
| Van | Oude Maas en Nieuwe Maas |
| Naar | Noordzee |
| Stroomt door | Zuid-Holland |
 Nieuwe Waterweg bij de Maeslantkering  Overzicht ontwerp Nieuwe Waterwegen (bron: Min.V&W)
|
|
De Nieuwe Waterweg is een kanaal zonder sluizen in de provincie Zuid-Holland met een lengte van ongeveer 20 km. Vanaf de samenvloeiing van de Oude Maas en de Nieuwe Maas bij Vlaardingen loopt het westwaarts naar Hoek van Holland waar het de kunstmatige monding van Rijn en Maas vormt in de Noordzee. Het is een drukbevaren scheepvaartroute voor het havengebied van Rotterdam, met een vaargeul die diep genoeg is voor de allergrootste zeeschepen. Er zijn geen bruggen of tunnels die beide oevers van de Nieuwe Waterweg verbinden. Wel vaart er een veerpont tussen Maassluis en Rozenburg, die ook voor personenauto's geschikt is.
De Nieuwe Waterweg is een verlenging van het nog bestaande Scheur. Het Scheur is de lokale naam voor de Rijn tot aan de Botlek. Vanaf dit punt "scheurde" de Rijn stroomafwaarts uiteen.
Rotterdam was in het midden van de 19e eeuw al een van de grootste havensteden geworden. Dit kwam onder meer door het grote aandeel aan doorvoer naar Duitsland en Engeland. De toename van scheepvaartbewegingen leidde tot een capaciteitsprobleem: de delta van de Rijn was zo vertakt dat het steeds moeilijker werd om de haven te bereiken.
In 1863 werd een wetsontwerp aangenomen waarin werd voorzien in een voor grote zeeschepen geschikte waterweg van Rotterdam naar de Noordzee. Waterbouwkundig ingenieur Pieter Caland kreeg de opdracht van de Waterstaatdienst Holland om “de Hoek van Holland” door te steken, en de Rijnmonding tot aan zee door te trekken. De ontwerpen waren echter al in 1731 door Nicolaas Samuelsz Cruquius (1678–1754) gemaakt. De waterstaatdienst had geen alternatieven meer en gaf Caland de opdracht om de doorsteek te maken om de Rotterdamse haven niet in verval te laten brengen. De werken begonnen op 31 oktober 1863.
De eerste fase bestond uit het onteigenen van de boerengronden. Het waren percelen gelegen vanaf Rozenburg tot aan Hoek van Holland.
In de tweede fase werden twee evenwijdige aan elkaar liggende dammen aangelegd, dit duurde twee jaar. Tijdens het project kwam Caland met het voorstel om de dammen tot 2 km in zee aan te leggen, om de stroming van de Noordzee zoveel mogelijk te breken, zodat er ook minder slib de vaargeul in zou komen.
Nadat de aanleg van de dammen waren voltooid werd begonnen met de derde fase. Hierbij werd de daadwerkelijke vaargeul gegraven. Deze werkzaamheden startten op 31 oktober 1866 en eindigden drie jaar later. De grote hoeveelheden grond werden op hun beurt weer gebruikt om de dammen en dijken te verstevigen.
Als laatste fase werden de dammen die de vaargeul van de zee en de rivier scheidden doorgestoken. De Rijn was grotendeels tijdelijk omgeleid via de Maas, waardoor de oude Rijndelta een dusdanig laag peil had gekregen dat men de damwanden kon doorsteken. In 1872 werd de Nieuwe Waterweg een feit en was Rotterdam gemakkelijk bereikbaar.
Door stroming en erosie is de vaargeul enigszins verbreed. Vanwege de diepgang van de huidige mammoettankers moet de vaargeul echter constant worden uitgebaggerd.
Als laatste onderdeel van de Deltawerken werd in 1997 de Maeslantkering in werking gesteld. Deze stormvloedkering beschermt Rotterdam door twee beweegbare wanden in de Nieuwe Waterweg te laten afzinken bij een storm met meer dan 10-12 Beaufort(noord)westenwind.
