Scheepvaart

De scheepvaart is het vervoer en verkeer van goederen, mensen en dieren over water. Het gaat terug tot voor de geschreven geschiedenis. Tegenwoordig is de scheepvaart onder te verdelen in zeevaart, binnenvaart en visserij. Bijna 90% van de wereldhandel verloopt via scheepvaart.

Inhoud 1 Zeevaart 1.1 Geschiedenis 1.1.1 Verdrag van Tordesillas 1.1.2 Mare Liberum 1.1.3 Mare Clausum 1.1.4 De Dominio Maris 1.1.5 Engelse Scheepvaartwetten 1.1.6 Latere verdragen 1.1.7 IMO 2 Binnenvaart 3 Visserij 4 Zie ook 5 Referenties

[bewerk] Zeevaart

Zeevaart is onder te verdelen in de koopvaardij en de marine. De grootste bewegende objecten die door de mens gemaakt zijn, zijn in deze categorie te vinden.

[bewerk] Geschiedenis

[bewerk] Verdrag van Tordesillas

In 1494 werd met het Verdrag van Tordesillas de opdeling van de niet-Europese wereld tussen Spanje en Portugal - die de eerste ontdekkingsreizen organiseerden - geregeld.

Paus Alexander VI bepaalde na de ontdekking van de Nieuwe Wereld dat alles ten westen van een bepaalde lijn (480 km van Kaap Verde) toebehoorde aan Spanje, en alles ten oosten daarvan aan Portugal. In het verdrag van Tordesillas stemde Spanje ermee in dat deze lijn naar het westen werd verlegd (1170 km van Kaap Verde). Hierdoor werd het later ontdekte Brazilië Portugees bezit. Bij het Verdrag van Zaragoza (1529) werd deze lijn tot in de Stille Oceaan doorgetrokken.

Deze demarcatielijn zorgde er ook voor dat de zeeën verdeeld werden tussen de Portugezen en de Spanjaarden.

[bewerk] Mare Liberum

In 1604 publiceerde Hugo de Groot De iure praedae (over het buitrecht), inclusief Mare liberum (de vrije zee). Hierin formuleerde hij het nieuwe principe dat de zee een internationaal gebied was en dat alle landen vrij in het gebruik daarvan waren voor de handel. Dit werk was de ideologische grond waarop de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden diverse handelsmonopolies open kon breken met de enorme zeemacht.

[bewerk] Mare Clausum

Engeland, dat in een hevige strijd was verwikkeld met de Nederlanders over de dominantie van de wereldhandel, waren het hier niet mee eens en eisten de soevereiniteit over de wateren rond de Britse Eilanden. In Mare clausum (1635) probeerde John Selden te bewijzen dat het net zo goed mogelijk was om een stuk zee toe te eigenen als een stuk land.

[bewerk] De Dominio Maris

Omdat er door de tegengestelde belangen conflicten ontstonden, matigden de maritieme staten hun eisen en baseerden ze hun eisen op het het aantal mijlen dat zich uitstrekt vanaf zee. Een werkbare methode werd gevonden door Cornelis van Bijnkershoek in zijn De dominio maris (1702), waarbij het gebied beperkt werd tot het bereik van een kanon. Dit werd algemeen geaccepteerd en uitgewerkt tot de driemijls limiet.

[bewerk] Engelse Scheepvaartwetten

Het dispuut zou later belangrijke economische gevolgen hebben. De Nederlandse Republiek hing het idee van vrijhandel (hoewel het een monopolie op nootmuskaat en kruidnagel in de Molukken in stand hield). Engeland nam de Act of Navigation aan in 1651, waarbij het alleen werd toegestaan voor Engelse schepen om aan te leggen in Engelse havens, of schepen uit het land waar de goederen vandaan kwamen. Dit was de aanleiding voor de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog (1652 - 1654).

[bewerk] Latere verdragen

Op 14 maart 1857 wordt het Verdrag van Kopenhagen getekend waarbij Denemarken afzag van de Sont tol. Overigens hadden de Nederlanden al sinds de Vrede van Kopenhagen in 1441 met tussenpozen vrije doorgang door de Sont.

Het Verdrag van Montreux dat afgesloten werd op 20 juli 1936 regelt de vrije doorgang door de Bosporus en de Dardanellen.

[bewerk] IMO

Dit alles leidde tot het VN Zeerechtverdrag. In 1948 werd de Inter-Governmental Maritime Consultative Organization opgericht, in 1982 omgedoopt in de International Maritime Organization. Deze heeft in de loop der jaren een aantal bepalingen vastgelegd over de grenzen van de internationale wateren.^{[1] [2] [3]}

[bewerk] Binnenvaart

De binnenvaart is in Europa opgedeeld in CEMT-klasses, dit is gedaan om zo de afmetingen van vaarwegen in West-Europa op elkaar af te stemmen. De klasse-indeling is bepaald door de Conférence Européenne des Ministres de Transport (vandaar de term CEMT-klasse).

[bewerk] Visserij

Visserij is een verzamelnaam voor alle menselijke activiteiten met als doel organismen uit het water te halen, zoals vissen, week- schaal- en schelpdieren, zoogdieren, algen en wieren.

[bewerk] Zie ook

• Schip (met een overzicht van scheepstypen)
• Scheepsterminologie
• Vaarweg
• Kanaal (waterweg)
• Gassing (over het doden van ongedierte in de lading door middel van gas)

[bewerk] Referenties

1. ↑ IMO Historisch overzicht
2. ↑ United Nations Convention on the Law of the Sea
3. ↑ IMPLICATIONS OF THE UNITED NATIONS CONVENTION ON THE LAW OF THE SEA FOR THE INTERNATIONAL MARITIME ORGANIZATION