Kommunistische Partij van België
| Communisme |
 |
| Stromingen |
|
Marxisme |
| Personen |
|
Marx · Engels |
| Landen |
|
Sovjet-Unie |
| Verwante onderwerpen |
|
Socialisme |
De Kommunistische Partij van België (KPB) is een communistische politieke partij in België. Voor 1920 bestonden er in België heel wat kleine, communistische groeperingen die naast elkaar opereerden. Maar in 1920 verenigden een heel aantal zich in de Parti Communiste de Belgique en dit onder leiding van War Van Overstraeten.
In 1921 fuseerde deze partij met een groep BWP-dissidenten die reageerden tegen het reformisme van de BWP leiding. Joseph Jacquemotte stuurde deze groep radicalen richting een fusie met de 'parti communiste'. Hieruit ontstond de combinatie KPB-PCB.
Inhoud |
[bewerk] Historie
1925: Jacquemotte en Van Overstraeten komen in het parlement.
[bewerk] Eerste interne crisis en electorale opgang
1928: De spanningen tussen de twee gefuseerde groepen lopen op (door de bemoeinissen van Stalin) en eindigen in een afscheuring, de anti-parlementaire groep rond Van Overstraeten moet de duimen leggen voor de meer pragmatisch gerichtte groep rond Joseph Jacquemotte. Van Overstraeten wordt uit de partij gezet en zijn sympathisanten worden van alle belangrijke functies geweerd. De KPB zou nu volledige loyaliteit aan de Sovjet-Unie tonen. Dit betekende dat de KPB vooral de sociaal democraten als grootste vijand moest zien. Deze Split zal uiteindelijk resulteren in de oprichting van een trotskistische communistische strekking in België.
1936: Na de felle syndicale strijd in de Borinage, waar de KP duidelijk aanwezig was, werd deze inzet verzilverd in een electorale opgang tijdens de verkiezingen van 1936. Niet enkel (1)syndicale strijd zorgde voor de opgang, (2)ook het toenemende prestige van de Sovjet-Unie, (3)de loyaliteit van vele intellectuelen tov dit regime, (4)de invoering van de 'volksfrontstrategie' (de sociaaldemocraten zijn geen vijangden meer, maar bondgenoten in een grote linkse coalitie tegen opkomend rechts) en (5)de deelname aan de internationale brigades in de Spaanse Burgeroorlog vergrootten de mogelijkheden van de KPB.
1940-45: De KPB-leden speelden vanaf 1941 een belangrijke rol in het anti-Duitse verzet. Zo was er ook de organisatie van een 'onafhankelijkheidsfront' (verzameling van alle verzetsgroepen). Na WOII nam de KPB deel aan vijf regeringen danzij het gewonnen prestige tijdens de oorlog. Hier beleeft de KPB hun electorale hoogtepunt: 12.7% van de stemmen, of 23 kamerleden.
[bewerk] De koude oorlog
1947: De electorale neergang wordt definitief ingezet. Door een aantal onpopulaire regeringsbeslissingen, het uitbreken van de koude oorlog, het marshall-plan en de stijgende anti-communistische sentimenten werd de KPB in het nauw gedreven.
1950: De Korea-oorlog. De KPB raakt steeds meer in het defensief door haar veroordeling van de VS invasie. De moord op Julien Lahaut is een bewijs van het virulent anti-communisme die hoogtij vierde.
1954: De KPB raakte in verval en de nodig geachte interne herstructureringen moesten hier antwoord aan geven. Tijdens het Congres van Vilvoorde zorgde voor een vernieuwing van de leiding en van het politiek beleid. Voortaan zou de KPB een minder dogmatische politiek voorhouden en democratischer georganiseerd worden. Deze stijlbreuk resulteerde in een minder SU-gerichte politiek.
[bewerk] De heropleving
1960: De grote stakingen tegen de 'eenheidswet' zorgden voor een korte heropleving.
1963: De KPB krijgt alweer te maken met interne problemen. Na de destalinisatie en de neergang van het SU-prestige ontstaat er een groep in de KPB rond Jacques Grippa die zich van de rest onderscheid door een enorme fascinatie voor het China van Mao. Deze groep werd in 1963 voorgoed uit de partij gezet.
1968: - De KPB hanteerde een zogenaamd 'kritische solidariteit' tov van de SU. Ze veroordeelden de gewelddadige interventie in Praag dus zeer duidelijk, maar de solidariteit en het respect voor het sovjet regime kwamen daardoor niet in gedrang. - De studentenprotesten zorgden voor een kleine stijging van het aantal KPB leden, maar deze stijging was niet in verhouding met de grootte van de protesten. De KPB was er dus duidelijk niet in geslaagd om deze studenten voor zich te winnen. Integendeel, in het zog van deze protesten ontstonden de RAL (latere SAP) en de AMADA (latere PVDA), twee partijen die later regelrechte concurrenten van de KP zouden zijn.
[bewerk] De Sociaal democratisering en de ondergang
Het in de jaren zeventig opkomende eurocommunisme werd ook door de KPB omarmd. Dit eurocommunisme bleek een dood geboren kind en zorgde enkel voor een openlijke breuk in de KPB tussen de nieuwe, jonge eurocommunisten en de oude garde van orthodoxe communisten. Toch resulteerde deze vernieuwing in een electorale heropleving van betekenis.
1985: De laatste 2 KP-leden verdwijnen uit het parlement, waaronder Louis Van Geyt.
[bewerk] Verder verloop
Na de het electorale fait en ondanks de aanwezigheid van de KPB op de grote anti-rakettenbetogingen was de partij volledig in verval. Alweer moesten interne herstructureringen soelaas bieden. Men dacht dat door een federalisering van de partijstructuur de partij beter zou kunnen inspelen op regionale eisen en tendenzen, en dat zo de KPB weer een brede basis zou ontwikkelen en electoraal weer een rol van betekenis zou kunnen spelen. In 1988 waren de KP-vlaanderen en de Parti-communiste een feit. Deze herstructurering draaide ook niet uit op de verhoopte heropleving en de KP bleef een partij zonder betekenis. De KP ontwikkelde zich na deze electorale neergang meer en meer tot een opiniebeweging.
[bewerk] Derde Internationale
- Het is belangrijk om te weten dat de KPB vanaf het begin lid is geweest van de 'derde internationale', de zogenaamde 'Komintern'. Deze internationale is opgericht en altijd gedomineerd geweest door de Sovjet-Unie. Ze werd vooral gebruikt als een instrument voor het buitenlands beleid van de SU. Met dit in ons achterhoofd kunnen we een aantal wendingen van de partij beter begrijpen.
[bewerk] Bekende leden van de KPB
- Arne Baillière
- Albert De Coninck
- Ruddy Doom
- Jacques Grippa
- Joseph Jacquemotte
- Julien Lahaut
- René Magritte
- Roger Somville
- Jef Turf
- Jef Van Exterghem
- Louis Van Geyt
[bewerk] Externe links
| Vertegenwoordigd in het federaal of een regionaal parlement: | |
| Nederlandstalig: CD&V | Groen! | N-VA | SP.a | Spirit | Vlaams Belang | VLD | Vivant | VLOTT | |
| Franstalig: CDF | cdH | Ecolo | FN | FDF | MR | PS | UF | |
| Duitstalig: CSP | Ecolo | PJU-PDB | PFF | SP | Vivant | |
| Voor partijen die niet in het parlement vertegenwoordigd zijn, provinciale partijen, lokale partijen en opgeheven partijen, zie de artikels Lijst van Vlaamse politieke partijen en Lijst van Franstalige politieke partijen in België. | |
