Armand Thiery

Armand Auguste Ferdinand Thiéry (Gentbrugge, 6 augustus 1868 - Leuven, 12 januari 1955) was een Belgisch katholieke priester, theoloog, filosoof, psycholoog, ingenieur, advocaat en mecenas van de schone kunsten.

Inhoud 1 Biografie 1.1 Afstamming en opvoeding 1.2 Scholierentijd 1.3 Studententijd 1.4 Overlijden 2 Activiteit als theoloog en filosoof 3 Activiteit als psycholoog 4 Bibliografie 5 Literatuur

[bewerk] Biografie

[bewerk] Afstamming en opvoeding

Armand Thiéry werd geboren op 6 augustus 1868 te Gentbrugge in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. Hij was de zoon van Jean-Nicolas Thiéry (1818-1882), een ondernemer en groothandelaar in stoffen en textiel uit Frans-Vlaanderen met wortels in Lotharingen, en Adèle-Louise Wiame (1831-1911), een rijke boerendochter uit de streek van Fosses. Thiéry genoot een vrome religieuze opvoeding, wat zich zijn hele leven zou blijven manifesteren.

[bewerk] Scholierentijd

Hij volgde thuisonderwijs gedurende de eerste leerjaren en volgde daarna de lessen aan de school Saint-Louis et Saint-Michel te Brussel van 1874 tot 1886.

[bewerk] Studententijd

In oktober 1886 begon hij zijn universitaire studies aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij behaalde de graad van doctor in de filosofie in 1890, doctor in de rechten en doctor in de fysische en mathematische wetenschappen in 1891.

Hiernaast volgde hij nog een groot aantal vrije vakken aan de universiteit. Daarmee had hij zich bekwaamd in maar liefst vier verschillende terreinen van de wetenschap, en kon hij een levensloop uitbouwen als vermaard filosoof, jurist en advocaat, psycholoog en ingenieur-architect. Het grote vermogen van zijn familie stelde hem in staat dit ongehinderd te doen.

Armand Thiéry deed zich reeds opmerken tijdens zijn studententijd in het studentenleven. Hij was lid van talloze studentenverenigingen, zoals bijvoorbeeld de Société Littéraire de Louvain, de Cercle Léon XIII en Pélérinages des jeunes gens, een vereniging die studentenbedevaarten naar Rome organiseerde. Hij zetelde als bestuurslid van diverse van deze verenigingen. Hij gaf reeds publieke lezingen en schreef reeds artikelen voor diverse tijdschriften. Hij debuteerde met een lezing over het recente werk van de Franse schrijver, criticus en essayist Paul Bourget (1852-1936). Deze lezing werd gepubliceerd in Le magasin littéraire et scientifique in 1889. Ook werkte hij actief mee in de redactie van het studententijdschrift L'Etudiant, gesticht in 1887.

Na het afsluiten van zijn universitaire studies werd hij advocaat, eerst aan de balie van Leuven en daarna aan de balie van Brussel en praktizeerde enkele jaren in deze hoedanigheid. In Brussel werd hij lid van de jonge balie van Brussel.

Een van de vrije vakken die Thiéry volgde was een cursus van hogere wijsbegeerte van Sint-Thomas van Aquino (1225-1274). Deze thomistische wijsbegeerte werd gedoceerd door Désiré-Joseph Mercier (de latere kardinaal). Mercier zou gedurende zijn ganse leven een zeer grote invloed blijven uitoefenen op de levensweg van Thiéry. Het was Mercier die Thiéry ertoe aanzette naast een grote interesse in de thomistische wijsbegeerte ook een grote interesse in de experimentele psychologie te ontwikkelen. Mercier beschouwde de natuurwetenschap een goede onderbouw voor de filosofie.

Onder impuls van Mercier ging Thiéry zich dan ook verder bekwamen in de experimentele psychologie in het buitenland. Thiéry vertrok in 1892 naar Bonn, waar hij een jaar verbleef. In Bonn werd hij lid van de Duitse katholieke studentenverening Bavaria Bonn, die in 1844 werd opgericht en deel uitmaakte van een koepel van katholieke Duitste studentenverenigingen, Cartellverband der katholischen deutschen Studentenverbindungen genoemd, en aangesloten verenigingen kende in gans Europa. Zijn begeestering voor deze studentenvereniging leidde er in 1896 toe een gelijkaardige studentenvereniging te Leuven op te richten, K.A.V. Lovania Leuven.

Vanaf 1893 studeerde Thiéry twee jaar verder te Leipzig. In deze stad werd hij leerling van Prof. Dr. Wilhelm Wundt (1832-1920), een beroemde fysioloog, psycholoog en filosoof. Hij sloot zijn studie bij Wundt af met een proefschrift getiteld Über geometrisch-optische Täuschungen. Hierin paste hij de experimenteel-psychologische methode op de waarneming toe. Als buitenlandse student werd hem de titel Magister bonarum artium verleend. Thiéry keerde terug naar Leuven. Wundt en Thier zouden contact blijven onderhouden met elkaar.

[bewerk] Overlijden

Armand Thiery overleed in de morgen van 12 januari 1955 op 86-jarige leeftijd in zijn ziekbed in de H. Hartkliniek te Leuven. Zijn dood kwam niet onverwacht. Hij werd begraven in een statig mausoleum te Heverlee, een zelfontworpen grafmonument dat zich bevindt op de terreinen van het provinciehuis van de paters Augustijnen in de Pakenstraat.

Dit mausoleum is een uniek kunsthistorisch bouwwerk, dat in zwaar verval verkeerd. Het wordt geflankeerd door een grot toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van Lourdes en een levensecht standbeeld van Onze Lieve Vrouw van La Salette.

Thiery is niet alleen begraven in dit grafmonument. Samen met hem zijn er nog drie kloosterzusters begraven, waaronder Bertha Carton de Wiart (1866-1946), alias Zuster Agnes van het Heilig Kruis, voormalig overste van de zustercongregatie die door Thiery werd opgericht, en Maria De Foy Colette.

[bewerk] Activiteit als theoloog en filosoof

Aan de Katholieke Universiteit Leuven had Mercier ondertussen vergevorderde plannen om het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte (HIW) concreet vorm te geven, op de hoek van de Vlamingenstraat en de Tiensestraat. Thiéry was een natuurlijke kandidaat voor het professoraat aan deze instelling.

In 1895 stichtte Mercier tevens het bij het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte aanleunende Leo XIII-Seminarie, bedoeld als interdiocesane woonst voor priester-studenten die onder andere aan het Leo XIII-Seminarie zouden studeren. Thiéry zou een grote filosofische impact nalaten op deze instellingen, maar tevens een architecturele impact, wat hij voor een zeer groot deel zelf bekostigde.

Als één van vier professoren begon Prof. Dr. Dr. Dr. Ir Thiéry aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte met onderrichtingen, samen met Prof. Dr. Mr. Simon Deploigne (1868-1924), Prof. Dr. Maurice De Wulf (1867-1947) en Prof. Dr. Désiré Nys (1859-1927). Thiéry kreeg verschillende cursussen onder zijn hoede.

Thiéry blonk verder uit in zijn wetenschappelijk werk binnen de thomistische wijsbegeerte en de experimentele psychologie. Zijn cursussen verschijnen als boeken en worden uitgegeven door zijn eigen uitgeverij Nova et Vetera, gevestigd in de Tiensestraat. Hij blijft actief publiceren in menig tijdschrift.

Onder het vaderlijke oog van Mercier ontpopte Thiéry zich tot een groot voorvechter van het thomisme in en buiten Leuven. In verschillende verenigingen en tijdschriften kon Thiéry zijn ideeën publiceren en verwierf hij naambekendheid. Samen met zijn collega Simon Deploigne werd hij geëerd met het eredoctoraat door het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte.

In februari 1897 werd Thiéry, ter gelegenheid van een bedevaart naar Rome, in persoonlijke audiëntie ontvangen door paus Leo XIII. Door deze tusssenkomst werden enkele bekommernissen omtrent het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte bevredigend opgelost. Thiéry werd nogmaals persoonlijk ontvangen door de paus in december 1900.

Gedurende heel deze periode volgde Thiéry aanvullende studies die toegang zouden geven tot het priesterambt. Thiéry werd gewijd op 31 december 1896. De volgende dag droeg hij zijn eerste H. Mis op in de onafgewerkte kapel van het Leo XIII-Seminarie. Vele prominenten uit de religieuze, politieke en academische wereld waren aanwezig. De gelegenheidspreek werd gehouden door Mgr. Charles Cartuyvels (1835-1907), toenmalige vice-rector van de universiteit.

[bewerk] Activiteit als psycholoog

Er werd op eigen kosten een laboratorium voor fysische en scheikundige experimenten ingericht, wat de basis zou vormen voor de latere faculteit voor psychologische wetenschappen.

Thiéry ontwikkelde zelfs een optisch dubbelzinnige figuur, die tot op vandaag wereldwijd bekend is gebleven onder de naam van de Figuur van Thiery: deze figuur lijkt zich het ene moment onder de waarnemer te bevinden, maar het volgende moment dan weer plots boven de waarnemer.

In het laboratorium voor experimentele filosofie werkte Thiéry vanaf 1905 samen met Prof. Dr. Albert Michotte (1881-1966), die zich ook bij Wilhelm Wundt had gespecialiseerd. Ook nu bleef Thiéry persoonlijk een aanzienlijk deel van de werkingskosten dragen. Michotte zou het laboratorium een grote internationele bekendheid geven.

Vanaf 1913 trok Thiéry zich terug uit de experimentele psychologie. Tot die tijd was Thiéry blijven publiceren en was hij actief op congressen en voordrachten in binnen- en buitenland. Vanuit dit laboratorium is de latere faculteit voor psychologie en pedagogische wetenschappen gegroeid. Het faculteitsgebouw in de Tiensestraat staat op de plaats waar Thiéry lange tijd heeft gewoond. Albert Michotte dankte en eerde Thiéry uitdrukkelijk, naar aanleiding van een viering van zijn academische carrière in 1947, door Thiéry als zijn maître de première heure te herdenken.

[bewerk] Bibliografie

• Meunier, Constantin, Thiéry, Armand, van Dievoet, Emile, Exposition de l'oeuvre de Constantin Meunier, Université Catholique de Louvain, Leuven, 1909
• Thiéry, Armand, van Dievoet, Emile, Meunier, Constantin, Catalogue complet des oeuvres dessinées, peintes et sculptées de Constantin Meunier, Nova et Vetera, Leuven, 1909
• Thiéry, Armand, Instantanés d'Italie, Société Belge de librairie, Brussel, 1892
• Thiéry, Armand, Ernest Hello, Société Belge de librairie, Brussel, 1895
• Verlaine, Paul, Thiéry, Armand, Conférence de Paul Verlaine aux XX, Société belge de librairie, Brussel, 1893
• Thiéry, Armand, Choses universitaires: les chansons d'étudiants dans les universités allemandes, Siffer, Gent, 1896
• Thiéry A., Chansonnier des étudiants Belges publié par la Studentenverbindung Lovania, Breitkopf et Härtel, Brussel, 1091
• Thiéry, Armand, Über geometrisch-optische Täuschungen, Engelmann, Leipzig, 1895
• Thiéry, Armand, Le tonal de la parole, Institut supérieur de philosophie, Leuven, 1901
• Thiéry, Armand, La vue et les couleurs: quelques observations en réponse à M. Hallez, Institut supérieur de philosophie, Leuven, 1897
• Thiéry, Armand, Introduction à la psycho-physiologie: leçon d'ouverture du cours de psycho-physiologie, Polleunis et Ceuterick, Leuven, 1895
• Thiéry, Armand, Cours de physique expérimentale, Institut supérieur de philosophie, Leuven, 1905-1917
• Thiéry, Armand, Psychologie naturelle, Institut supérieur de philosophie, Leuven, 1900
• Thiéry, Armand, Les beaux arts et la philosophie: d'Aristote et de saint Thomas, Institut supérieur de philosophie, Leuven, 1896
• Aquino, Thomas van, Thiéry, Armand, Aristoteles, Commentaire du traité De l'âme d'Aristote: traduction française du texte latin de Saint Thomas d'Aquin, Institut supérieur de philosophie, Leuven, 1923
• Thiéry, Armand, La tour de l'église Saint-Rombaut à Malines: le plan et la maquette: discussion du projet d'achèvement, Nova et Vetera, Leuven, 1909
• Thiéry, Armand, Le sermon sur la montagne et le socialisme contemporain, Institut supérieur de philosophie, Leuven, 1897
• Thiéry, Armand, Marmion, Columba, La méditation liturgique de l'évangile intégral des dimanches et fêtes, Nova et Vetera, Leuven, 1917
• Thiéry, Armand, Une kopie du suaire du Turin exécutée en 1516 et actuellement dans les archives de l'église Saint-Gommaire à Lierre, Nova et Vetera, Leuven, 1909
• Dionysius Areopagita, Thiéry, Armand, Traité des noms divins, Institut supérieur de philosophie, Leuven, 1926
• Thiéry, Armand, Lourdes, Institut supérieur de philosophie, Leuven, 1897
• Thiéry, Armand, Louise Lateau de Bois-d'Haine: a propos du livre publié par le Père Lejeune sous le titre La vie du Père Huchant, Demarteau, Liége, 1914
• Thiéry, Armand, Nouvelle biographie de Louise Lateau d'après les documents authentiques, Nova et Vetera, Leuven, 1915-1921
• Thiéry, Armand, La stigmatisée belge Louise Lateau de Bois-d'Haine: histoire abrégée d'après ses biographes, Nova et Vetera, Leuven, 1920

[bewerk] Literatuur

• De Raeymaeker, Louis, M. le chanoine Armand Thiéry, professeur émérite de la Faculté de médecine 1868-1955, s. n. S. l., Leuven, 1955
• Smeyers, Maurits, Armand Thiéry (Gentbrugge 1868 - Leuven 1955): apologie voor een geniaal zonderling, Arca Lovaniensis artes atque historiae reserans documenta: jaarboek 19-20, Vrienden van de Leuvense stedelijke musea, Leuven, 1992
• Lovania - 10 Jahre deutschsprechenden Studententums in Löwen 1895-1905, Leuven, 1906
• 15. Vereinsjahr - Academische Studenten Verbindung Lovania 1895-1910, Leuven, 1910
• Uytterhoeven R., Nostalgia Lovaniensis, Universitaire Pers Leuven, Leuven, 2000, ISBN 9058670651
• Op 't Roodt, Patrick, Armand Thiéry en de stichting van het Laboratorium voor experimentele psychologie te Leuven: levensbeschrijving en kritische evaluatie van zijn doktoraatsthesis Ueber Geometrisch-optische Täuschungen, departement psychologie, faculteit psychologie en pedagogische wetenschappen, Katholieke Universiteit Leuven, s.n., Leuven, 1989