Podgorica
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Podgorica (ćir.: Подгорица, prijašnji nazivi Titograd i Ribnica) je glavni grad Crne Gore i najveći grad u toj zemlji jugoistočne Evrope sa oko 139.500 stanovnika 2003. godine. Nalazi se u središnjem dijelu doline rijeke Мorače, odnosno u sjevernom dijelu prostrane Zetske ravnice. Prvotni je grad podignut pod Goricom, te otuda i prvotno ime Podgorica (do 1946. godine). Antička preteča današnje Podgorice bio je rimski Birziminium. U srednjem vijeku su ga Slaveni nazvali Ribnica. 1326. mjesto dobija ime Podgorica. Otada su ga držali Nemanjići, Balsići, despot Stefan Lazarević i Đurađ Branković, a od 1478. grad je pod osmanskom vlašću, da bi 1878. odlukama Berlinskog kongresa pripao Crnoj Gori. Od 1916. do 1918. Podgorica je bila pod austrijskom upravom da bi je okupirali Srbi i u njoj održali takozvanu "Veliku narodnu skupštinu", kojom je Crna Gora nasilno prisajedinjena Srbiji. Između dva rata Podgorica je imala oko 15.000 stanovnika, ali je nakon rata brojka svedena na manje od pet, jer je grad stradao kao malo koji u Evropi, bombardiran 72 puta i gotovo sravnjen sa zemljom. S vraćanjem državnosti Crnoj Gori u Titovoj Jugoslaviji i Podgorica (sada nazvana Titograd) je prosperirala. 1946. Titograd postaje glavni grad Crne Gore zamijenivši Cetinje. Na referendumu 1992. vraćeno joj je staro ime. S procesom tranzicije i pripremama za crnogorsku nezavisnost Podgorica se sve više razvija u važan regionalni centar.
Suvremena Pogorica nastaje na veoma povoljnom raskrižju puteva u Zetskoj ravnici (Skadarskoj potolini), kod ušća Ribnice u Moraču, pokraj Barske pruge i Jadranske magistrale. Nedaleko od Podgorice je Skadarsko jezero, a s gradnjom tunela Sozina Jadransko more je na svega pola sata vožnje. Nakon 1945. Titograd preuzima vodeće upravne i kulturne funkcije od tradicionalne crnogorske prijestolnice Cetinja. Suvremno oblikovani grad solitera presijecaju široke ulice i bulevari sa obje strane Morače, hoteli, sportski stadion i dvorane. Današnja Podgorica raspolaže sa Univerzitetom Crne Gore, Crnogorskom akademijom nauka i umjetnosti, Crnogorskim narodnim pozorištem, Radiotelevizijom Crne Gore, aerodromom u Golubovcima i brojnim drugim institucijama, koje su mahom nastale tokom godina socijalističke Jugoslavije. Svoja diplomatska predstavništva u gradu imaju SAD, Rusija, Kina, Slovenija, Italija i druge zemlje. Glavna gradska ulica je Ulica Slobode, koja je i gradski korzo, dok pješačku zonu čine Njegoševa i Hercegovačka ulica, s buticima i kafićima.
Malo je spomenika kulture sačuvano, s obzirom na razaranja iz Drugog svjetskog rata. Iz osmanskog perioda sačuvana je Sahat-kula iz XVIII. vijeka, dvije od nekadašnjih šest džamija (Osmanagića i Doganjska), kao i uske ulice oko njih koje sačinjavaju Staru varoš. Iz perioda Kraljevine Crne Gore najvažniji je dvorac kralja Nikole u parku Kruševac, danas Centar za suvremenu umjetnost.
Glavno obilježje grada dugo su bile soc-realističke građevine i blokovi zgrada no dosta se toga promijenilo tokom posljednjih godina kada je sagrađen čitav moderni kompleks zgrada na desnoj obali Morače, a 13. juli 2005. pušten je u promet novi, najveći most na Morači, Milenijum, koji se već smatra novim simbolom Podgorice i koji s 57 metara visokim pilonom dominira panoramom grada.
Podgorica je jedan od najtoplijih gradova na Balkanu i nalazi se pod znatnim klimatskim utjecajima sa Jadranskog mora. Srednja godišnja temperatura iznosi 15,8 C°. Prosječna godišnja količina padavina iznosi 1586 mm.
[izmijeni] Vanjski linkovi
 |
Općine u Crnoj Gori |  |
|---|---|---|
|
Andrijevica | Bar | Berane | Bijelo Polje | Budva | Cetinje | Danilovgrad | Herceg-Novi | Kolašin | Kotor | Mojkovac | Nikšić | Plav | Plužine | Pljevlja | Podgorica | Rožaje | Šavnik | Tivat | Ulcinj | Žabljak |
||
| Glavni gradovi evropskih država |
|---|
| Amsterdam | Andora la Vella | Ankara | Atena | Baku | Beč | Beograd | Berlin | Bern | Bratislava | Bruxelles | Budimpešta | Bukurešt | Den Haag | Dublin | Erevan | Helsinki | Kijev | Kišinjev | Kopenhagen | Lisabon | London | Luxembourg | Ljubljana | Madrid | Minsk | Monako | Moskva | Nikozija | Nuuk | Oslo | Pariz | Podgorica | Prag | Reykjavik | Riga | Rim | San Marino | Sarajevo | Skopje | Sofija | Stockholm | Talin | Taškent | Tbilisi | Tirana | Vaduz | Valletta | Varšava | Vatikan | Vilnius | Zagreb |
