-loji

Vikipedi, özgür ansiklopedi

-loji son eki, İngilizcedeki -ology veya -logy den Türkçeye girmiştir. Bir çalışma alanını veya akademik bir disiplini tanımlar. Benzer şekilde -olojist son eki de, bu alan üzerinde çalışan kişiyi tanımlar.

[değiştir] Etimoloji

"-loji" en genel anlamda; "____ alanındaki çalışmalar" demektir. Bu tür sözcükler genellikle Yunanca veya Latince köke sahip olup, son ek -loji, Yunancadaki -λογια (-logia) dan gelir. -oloji son eki, bu anlamda yanıltıcı olabilir, zira buradaki 'o', -loji ekini alan asıl sözcükten de geliyor olabilir. Örneğin, biyoloji deki 'o' Yunanca βιος (bios), yaşam'ın sonunda zaten vardır. Bu nedenle, örneğin mineraloji gibi bazı sözcükler -oloji ile bitmez.

[değiştir] -oloji'lerin Listesi

Dizin: A B C Ç D E F G Ğ H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z

[değiştir] A

• Akaroloji, keneler ve buna banzer hayvanları inceleyen bilim dalı.
• Akridiloji, çekirgeleri ve ağustos böceklerini inceleyen bilim dalı.
• Aktinobiyoloji, radyasyonun yaşayan organizmalar üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
• Aktinoloji, ışığın kimyasallar üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
• Aerobiyoloji, havaya karışmış organik parçaları (bakteri, mantar sporları, çok küçük böcekler, polenleri) araştıran biyoloji dalı.
• Aeroloji, atmosferi ve havayı inceleyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız Meteoroloji)
• Aeropalinoloji, atmosferdeki polen tanelerini ve sporları inceleyen bilim dalı..
• Agnoioloji, doğadaki bilinmeyen, açıklanamayan şeyleri inceleyen bilim dalı.
• Agrobiyoloji, (Tarım biyolojisi) bitkilerin beslenme ve toprak gereksinimlerini inceleyen bilim dalı.
• Agroloji, (Toprak bilimi) toprakları ve özelliklerini inceleyen bilim dalı.
• Agrostoloji, otsu bitkileri inceleyen bilim dalı.
• Algoloji, algleri inceleyen biyoloji dalı.
• Alerjiloji, alerjenleri araştıran tıp dalı.
• Androloji, erkek vücudu ve hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
• Anestezioloji, anestezik maddeleri inceleyen tıp dalı.
• Angeloloji, melekleri inceleyen bilim dalı..
• Anjiyoloji, kan ve lenf dolaşım sisteminin anatomisini inceleyen bilim dalı.
• Antropoloji, insanları inceleyen bilim dalı.
• Apioloji, arıları inceleyen bilim dalı.
• Araknoloji, örümcekler ve benzeri canlıları inceleyen bilim dalı.
• Arkeoloji, geçmiş kültürlerin kullandığı materyalleri inceleyen tarih dalı.
• Arkaeozooloji, geçmişte yaşamış insan ve hayvanların etkileşimlerini inceleyen tarih dalı. (Ayrıca bakınız Zooarkaeoloji)
• Areoloji, Mars üzerine araştırmalar yapan bilim dalı.
• Asuroloji, Asur medeniyetini araştıran bilim dalı.
• Astakoloji, istakoz ve benzeri canlıları inceleyen biyoloji dalı.
• Asteroseismoloji, yıldızların ses dalgaları ile ilişkisini araştıran bilim dalı. (Ayrıca bakınız Helioseismoloji)
• Astrobiyoloji, hayatın kaynağını araştıran bilim dalı.
• Astrojeoloji, gezegenlerin, asteroidlerin jeolojisini araştıran bilim dalı.
• Astroloji, yıldızların insan üzerindeki etkilerini araştıran bilim dalı.
• Atmoloji, doğa olaylarını araştıran bilim dalı.
• Atomoloji, atomları araştıran bilim dalı.
• Autekoloji, türleri tek başına araştıran ekoloji dalı.
• Aksioloji, (Değer felsefesi) doğadaki değerleri inceleyen bilim dalı.

[değiştir] B

• Bakteriyoloji, bakterileri inceleyen bilim dalı.
• Balneoloji, kaplıca ve şifalı banyoların çeşitli hastalıklar üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalı.
• Biyoklimatoloji, iklimin yaşayan organizmalar üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
• Biyojeomorfoloji (ya da Ekojeomorfoloji), organizma ile jeomorfoloji arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalı.
• Biyoseoloji, çeşitli organizmaların kendi aralarındaki ve doğal ortamlarıyla (çevreleriyle) olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı.
• Biyoloji, hayatı inceleyen bilim dalı.
• Biyometeoroloji, atmosferik koşulların canlı organizmalar üzerindeki etkilerini araştıran bilim dalı.
• Boksoloji, şematik planlarla, örneğin şirketlerin organizasyon grafikleri ile ilgilenen bilim dalı.
• Briyoloji, (Bryophyta bölümü) karayosunlarını inceleyen biyoloji dalı.

[değiştir] C

[değiştir] D

• Deltiyoloji, posta kartlarının resimlerini araştıran, daha çok biriktiren dal.
• Demonoloji, cinleri araştıran dal.
• Dendrokronoloji, yaşlı ağaçları ve yaş halkalarını inceleyen bilim dalı.
• Dendroloji, ağaçları inceleyen bilim dalı.
• Deontoloji, etik kurallarıyla, görevleri araştıran bilim dalı.
• Dermatoloji, ciltteki problemlerle ilgilenen tıp dalı.
• Dermatopatoloji, Patolojinin dermatolojideki dalı.
• Desmoloji, ligamentleri inceleyen bilim dalı.
• Diyalektoloji, lehçeleri araştıran dal.
• Dipteroloji, sinekleri inceleyen bilim dalı.
• Dosoloji, ilaçların dozlarını ayarlayan, inceleyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız Posoloji)
• Doksoloji, övgü, ilahi ve benzerlerini inceleyen alan. (-loji'ye uygun değildir. En alta bakınız.)

[değiştir] E

• Ecclesiology, kilise mimarisini ve dekorasyonunu inceleyen bilim dalı.
• Ekogeomorfoloji, ya da Biyojeomorfoloji, organizma ile jeomorfoloji arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalı.
• Ekohidroloji, canlıların su döngüsüyle olan hareketlerini inceleyen bilim dalı.
• Ekoloji, yaşayan canlıların çevreleriyle ve birbirleriyle olan ilişkilerini inceleyen biyoloji dalı.
• Ekofizyoloji, canlıların fiziksel fonksiyonları ve çevresiyle olan akrabalıklarını inceleyen bilim dalı.
• Edafoloji, toprağın hayat üzerindeki etkilerini inceleyen toprak bilimi dalı.
• Egyptology, eski Mısırlıları araştıran bilim dalı.
• Elektrofizyoloji, doğal elektriğin vücutla ilgisini araştıran bilim dalı.
• Embriyoloji, embriyoları inceleyen bilim dalı.
• Emetoloji, emetik (kusturucu) faktörleri araştıran bilim dalı.
• Endokrinoloji, iç salgı bezlerini inceleyen bilim dalı.
• Enigmatoloji, bulmacaları, yap-bozları inceleyen dal.
• Enoloji (ya da Önoloji), şarapları ve şarap yapımını inceleyen dal.
• Entomoloji, böcekleri inceleyen biyoloji dalı.
• Enzimoloji, enzimleri inceleyen biyoloji dalı.
• Epidemiology, salgın hastalıkları araştıran bilim dalı.
• Epistemoloji, bilginin doğası, kapsamı ve kaynağı ile ilgilenen felsefe dalıdır.
• Escapology, fiziksel kısıtlamalardan ve çıkmazlardan kaçış.
• Eschatology, teolojinin, insanlık tarihindeki olayların sonuçlarıyla ilgilenen dalı.
• Etnoloji, ırk bilimi.
• Etnomüzikoloji, toplumda müziği inceleyen bilim dalı.
• Etoloji, hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalı.
• Etyoloji, hastalıkların tıbbi nedenlerini inceleyen bilim dalı.
• Etimoloji, kelimelerin kökenlerini inceleyen bilim dalı.
• Euloji, cümleleri inceyen dal.
• Evrim biyolojisi, evrimi inceleyen biyoloji dalı.
• Evrim psikolojisi, (genellikle insanda) evrimin psikolojik etkilerini araştıran bilim dalı.
• Eksobiyoloji, uzayın dışındaki hayatı inceleyen dal.

[değiştir] F

• Farmakoloji, ilaç bilimi.
• Fenoloji, çiçeklenme, göç, emzirme gibi periyodik biyolojik olguları inceleyen bilim dalı.
• Fenomenoloji, gerçekliğinden bağımsız olarak bilimi inceleyen bilim dalı.
• Fleboloji, dolaşım sistemini inceleyen ilaç bilimi dalı.
• Fonoloji, ses bilimi.
• Frenoloji, balataların ve fren pedallarının yapısını inceleyen otomotiv bilimi.
• Fitopataloji, bitki hastalıklarını inceler.
• Fizyoloji, hücre, doku ve organların işleyişini inceler.
• Fitoloji, bitkileri inceler; eş anlamlısı botanik
• Felinoloji, kedileri inceleyen bilim dalı.
• Fetoloji, fetüsü (özellikle uterus içindeyken) inceleyen bilim dalı .
• Formikoloji, karıncaları inceleyen bilim dalı.

[değiştir] G

• Garboloji, atık ve çöpleri inceleyen bilim dalı.
• Gastroloji ya da Gastroentroloji, mide ve bağırsak hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
• Gemoloji, süs malzemeleri ve kıymetli taşları inceleyen bilim dalı.
• Geneloji, aile içindeki ilişkileri, özellikle soy kütüğü çıkarmaya yönelik araştırmaları konu alan blim dalı.
• Genekoloji, çevre ile ilişkili genetik farklılıkları inceleyen bilim dalı.
• Gerontoloji, eski çağları araştıran bilim dalı.
• Glasiyoloji, buzulları inceleyen bilim dalı.
• Gramatoloji, yazı sistemlerini inceleyen bilim dalı.
• Grafoloji, yazan kişinin karakterini analiz etmek amacıyla, el yazılarını inceleyen bilim dalı.

[değiştir] H

• Hematoloji, kan dokuyu inceleyen tıp dalı.
• Helioloji, Güneş'i araştıran bilim dalı.
• Helioseismology, Güneş'teki titreşimleri ve patlamaları inceleyen bilim dalı.
• Helmintholoji, parazitik solucanları inceleyen bilimdalı. (Ayrıca bakınız Vermeoloji)
• Henoloji, teolojinin "birliği" (ilahın bir olması durumunu) inceleyen dalı.
• Hepatoloji, karaciğeri inceleyen tıp dalı.
• Herboloji, şifalı bitkilerin kullanımlarını araştıran bilim balı.
• Herpetoloji, sürüngenler ve amfibileri inceleyen bilim dalı.
• Heteroptoloji, gerçek böcekleri inceleyen bilim dalı.  ???
• Histoloji, canlılardaki dokuları inceleyen bilim dalı.
• Histopatoloji, hasta dokuların mikroskobik yapısını inceleyen bilim dalı.
• Historiyoloji, (Tarih) tarihi yazıları ve olayları inceleyen bilim dalı. ???
• Horoloji, zaman ve saat bilimi.
• Hungaroloji, Macar kültürünü inceleyen dal.
• Hidrojeoloji, yeraltı sularını inceleyen bilim dalı.
• Hidroloji, suyu inceleyen bilim dalı.
• Hipnoloji, uykuyu incelyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız somnoloji)

[değiştir] İ

• İhtiyoloji, balıkları inceleyen biyoloji dalı.
• İhnoloji, fosil izlerini inceleyen bilim dalı.
• İmmünoloji, bağışıklık sistemini inceleyen tıp dalı.
• İslamoloji, İslam dinini araştıran dal.

[değiştir] J

• Japonoloji, Japonlar üzerine araştırma yapan dal.
• Jeobiyoloji, biyosfer ve biyosferin litosfer ve atmosferle olan ilişkisini inceleyen bilim dalı.
• Jeokronoloji, dünyanın yaşı ile ilgili çalışmalar yapan bilim dalı.
• Jeoloji, yer bilimi.
• Jeomorfoloji, geleneksel anlamda dünyanın ancak giderek artan sıklıkta olmak üzere yakın gezegenlerin yüzey formlarını inceleyen bilim dalı.
• Jinekoloji, kadın hastalıklarını veya genel anlamda kadını inceleyen bilim dalı.
• Judeoloji, Museviler üzerine araştırma yapan dal.

[değiştir] K

• Kaliyoloji, kuşların yuvalarıyla ilgili çalışma alanı.
• Kampanoloji, çan ve zil çalma sanatı ile ilgili çalışmalar.
• Karakteroloji, karakter inceleyen çalışmalar.
• Kardiyoloji, kalbi konu alan bilim dalı.
• Karyoloji, hücre ile ilgili çalışmalar.
• Karpoloji, tohum ve meyvelerin yapısı ile ilgili çalışmalar.
• Kimatoloji, dalga ve dalga hareketleri araştırmaları.
• Killoloji, insanların diğer insanları öldürmesini inceleyen çalışmalar. (Grossman teorisi)
• Kinesiyoloji, insan anatomisi ile hareketleri inceleyen bilim dalı (tıbbın bir kolu).
• Klimatoloji, iklim bilimi.
• Koroloji, biyolojik veya diğer kavramların bulundukları yerlerle olan ilişkilerini inceler.
• Kronoloji, çeşitli şeylerin zamanla olan ilişkisini veya zamanın kendisini araştıran bilim dalı.
• Kodikoloji, kitap ve elyazması eserlerin hazırlanması ile ilgili çalışmalar (mürekkep, kağıt, parşömen, vs.).
• Koleopteroloji, kınkanatlılarla ilgili çalışmalar.
• Konkoloji, hayvan kabukları ve yumuşakçalarla ilgili çalışmalar.
• Konyoloji, atmosferdeki tozu ve bu tozun bitki ve hayvanlar üzerindeki etkisini araştırır.
• Kozmetoloji, kozmetik ve kullanımları ile ilgili alan.
• Kozmoloji, evrenin kendisini veya bizlerin onun içindeki yerini araştıran bilim dalı.
• Kranyoloji, kafatasının karakteristikleri ile ilgili çalışma alanı.
• Krayoloji, çok düşük sıcaklıklarla ve ilgili alanlar üzerine yapılan çalışmalar.
• Kremlinoloji, Sovyetler Birliği üzerine çalışmalar.
• Kriminoloji, suç bilimi.
• Kriptoloji, gizli iletilerin şifrelenmesi ve bu şifrelerin çözümlenmesi ile ilgili çalışmalar.
• Kriptozooloji, efsanevi özellik taşıyan ya da taşımayan hayvanlar üzerine yapılan araştırmalar.
• Ksiloloji, odun bilimi.

[değiştir] L

• Lepidopteroloji, kelebekleri inceleyen bilim dalı.
• Leksicoloji, kelimelerin anlamlarını ve kullanımlarını inceleyen bilim dalı.
• Limnoloji, göl bilimi.
• Litoloji, kayaç bilimi.
• Ludoloji, vidyo oyunlarını inceleyen bilim dalı.
• Lenfoloji, lenf sistemini inceleyen bilim dalı.

[değiştir] M

• Malakoloji, yumuşakçaları inceler.
• Mammaloji, memeli hayvanları inceler.
• Mereoloji, matematikteki bağlantıları inceleyen mantık dalı.
• Meteoroloji, havayı inceleyen bilim dalı.
• Methodoloji, metodları inceleyen bilim dalı.
• Metroloji, ölçüm bilimi.
• Mikrobiyoloji, mikroorganizmaları inceler.
• Mikroloji, mikroskobik objeleri incelemeye hazırlayan ve inceleyen bilim dalı.
• Mineraloji, mineral bilimi.
• Morfoloji, biçem bilimi.
• Müzikoloji, müzik bilimi.
• Mikoloji, mantarları inceler.
• Miyoloji, kas bilimi.
• Mirmekoloji, karıncaları inceleyen bilim dalı.
• Mitoloji, efsane bilimi.

[değiştir] N

• Nanoteknoloji, moleküler büyüklükte araçlar üreten bilim dalı.
• Neonatoloji, yeni doğan hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
• Nepholoji, bulutları inceleyen bilim dalı.
• Nefroloji, böbrek hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
• Nöroloji, sinir sistemini inceleyen bilim dalı.
• Nöropataloji, sinir sistemi hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
• Nörofizyoloji, sinir sisteminin yapısını inceleyen bilim dalı.
• Nosoloji, hastalık bilimi.
• Numeroloji, numaraları inceleyen bilim dalı.

[değiştir] O

• Oşinografi, okyanus bilimi.
• Odonatoloji, yusufçukları ve kızböceklerini inceleyen bilim dalı.
• Odontoloji, diş bilimi.
• Odyoloji, işitme ile ilgilenen tıp dalı.
• Oenoloji, şarap bilimi.
• Oksoloji, insanın büyümesini inceleyen tıp dalı.
• Onkoloji, kanseri inceleyen bilim dalı.
• Oneiroloji, rüyaları inceleyen bilim dalı.
• Ontoloji, varlık bilimi.
• Ooloji, yumurtaları inceleyen bilim dalı.
• Oftalmoloji, göz bilimi.
• Organoloji, müzikal enstrümanları (sadece organ adı verilen klavyeleri değil) inceleyen bilim dalı; alternatif olarak anatomik organları inceleyen bilim dalı.
• Ornitoloji, kuşları inceleyen bilim dalı.
• Orthopteroloji, çekirge ve cırcırböceklerini inceleyen bilim dalı.
• Oroloji, dağlar ve dağların haritalanması alanında çalışan bilim dalı.
• Osteoloji, kemik bilimi.
• Otolaringoloji, kulak ve boğaz ile ilgilenen tıp dalı.
• Otoloji, kulak bilimi.
• Ototrinolaringoloji, kulak - burun - boğaz (KBB) ile ilgilenen tıp dalı.

[değiştir] P

• Paleontoloji, fosil bilimi.
• Palinoloji, Polenleri inceler.
• Parapsychology, the study of paranormal or psychic phenomenon that defy conventional scientific explanations
• Parasitoloji, parazitleri inceler.
• Patoloji, hastalıkları inceler.
• Pedoloji (toprak), toprak bilimi.
• Pedoloji (çocuk), çocuk hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
• Petroloji, kayaları inceleyen bilim dalı.
• Planetoloji, gezegenleri inceleyen bilim dalı.
• Planktoloji, planktonları inceleyen bilim dalı.
• Pomoloji, meyve yetiştirmeyi inceleyen bilim dalı.
• Posology, dosoloji
• Primatoloji, ilkel insanları inceleyen bilim dalı.
• Psikobiyoloji, organizmaların yapıya dayalı psikolojileri inceleyen bilim dalı.
• Psikoloji, insanlardaki düşünce sistemini inceleyen bilim dalı.
• Psikofizyoloji, psikolojik olayların fizyolojik yönlerini inceleyen bilim dalı.
• Pulmonoloji, akciğer hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
• Piroloji, yangın bilimi.

[değiştir] R

• Radyoloji, genellikle iyonizasyon radyasyon ile uğraşan ışın bilimi
• Refleksoloji, refleks ve refleks cevabını araştıran bilim.
• Reoloji, akış bilimi.
• Romatoloji, romatizmal hastalıkları inceleyen bilim.
• Rinoloji, burun ve hastalıklarını inceleyen bilim.

[değiştir] S

• Sismoloji, deprem bilimi.
• Selenoloji, ay ile ilgilenen bilim dalı.
• Semioloji, işaretleri inceleyen bilim dalı.
• Seroloji, kan serumunu inceleyen bilim dalı.
• Serpentoloji, yılan bilimi.
• Seksoloji, cinsiyet bilimi.
• Sinoloji, Çin'i inceleyen bilim dalı.
• Sitioloji, diyetleri inceleyen bilim dalı.
• Sosyoloji, toplum bilimi.
• Sosyobiyoloji, evrimin hayvan davranışları üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı.
• Somnoloji, uyku bilimi.
• Sovyetoloji, komünist Sovyetler Birliği'ni inceleyen bilim dalı.
• Stomatology, study of the mouth and its diseases
• Symbology, the study and interpretation of symbols, or a set of symbols. Also used for types of barcodes
• Symptomatology, the study of symptoms
• Synecology, the study of the ecological interrelationships among communities of organisms

[değiştir] T

• Technology, the study of the practical arts (but see above)
• Teleology, the study of ends or final causes
• Teratology, the study of wonders, or monsters
• Thanatology, the study of physical, psychological and social problems associated with dying.
• Theriology, the study of mammals (also, but less used: mammalogy)
• Thermology, the study of heat.
• Theology, the study of God
• Thremmatology, the study of breeding domestic plants and animals
• Tidology, the study of tides.
• Tocology, the study of childbirth, sometimes spelled "tokology".
• Tonology, the study of intonation in speech
• Topology, the mathematical study of closeness and connectedness
• Toxicology, the study of poisons
• Traumatology, the study of wounds and injuries caused by accidents or assaults and their surgical treatment and repair; a branch of medicine
• Traumatopsychology, the study of psychological traumas
• Tribology, the study of friction and lubrication
• Trichology, the study of hair and scalp
• Trichopterology, the study of caddis flies
• Typology, the study of classification

[değiştir] U

• Üroloji, ürogenital sistemi inceleyen ve hastalıklarının tedavisi için çalışan bilim dalı.
• Ufoloji, Tanımlanamayan Uçan Nesne (UFO) olgusunu inceleyen bilim dalı.

[değiştir] V

• Vaccinology, the study of vaccines
• Venereoloji, Ccnsel hastalıkları inceler.
• Vermeology, the study of worms. See helminthology.
• Veksilloloji, bayrak bilimi.
• Victimology, the study of victims of crime, often applied to characterizing the criminal
• Viroloji, virüsleri inceler.
• Volkanoloji, yanardağları inceler.

[değiştir] X

• Xenobiology, the study of non-terrestrial life

[değiştir] Z

• Zooarchaeology, the study and analysis of animal remains at archaeological sites to reconstruct relationships between people, animals, and their environment (also see Archaeozoology)
• Zooloji, hayvanları inceleyen bilim dalı.
• Zymoloji, fermantasyon bilimi.