สถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐบาล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐบาล หรือที่เรียกว่า "มหาวิทยาลัยนอกระบบ" คือ สถาบันอุดมศึกษาของรัฐ ที่มีการบริหารการจัดการอิสระแยกจากระบบราชการ (Autonomous University) แต่ยังได้รับเงินอุดหนุนทั่วไป (block grant) ที่รัฐจัดสรรให้เป็นรายปีโดยตรง เพื่อใช้จ่ายตามความจำเป็นในการดำเนินการตามวัตถุประสงค์ของมหาวิทยาลัย และเพื่อประกันคุณภาพการศึกษา

[แก้] ความเป็นมา

แนวความคิดที่จะนำมหาวิทยาลัยออกนอกระบบนั้น มีมาตั้งแต่ พ.ศ. 2507 ซึ่งผู้บริหารและคณาจารย์ของมหาวิทยาลัยได้ยื่นหลักการต่อ จอมพลถนอม กิตติขจร นายกรัฐมนตรี ซึ่งก็ไม่ได้รับการเห็นชอบ เพียงแต่ได้มีการจัดตั้ง "ทบวงมหาวิทยาลัย" ขึ้น เพื่อดูแลมหาวิทยาลัยต่าง ๆ แทน "สำนักนายกรัฐมนตรี" ดังนั้น ในยุคนี้ มหาวิทยาลัยต่าง ๆ จึงได้ย้ายไปสังกัดทบวงมหาวิทยาลัย จากเดิมที่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี แต่อย่างไรก็ตาม มหาวิทยาลัยก็ยังคงอยู่ภายใต้กฎหมายระเบียบของระบบราชการเช่นเดิม ซึ่งทำให้ขาดความคล่องตัวในการดำเนินงาน จึงได้มีความพยายามที่จะนำมหาวิทยาลัยออกนอกระบบราชการเรื่อยมา ^[1]

และในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจ เมื่อปี พ.ศ. 2541 นโยบายการออกนอกระบบก็ได้เป็นข้อตกลงหนึ่งที่ผูกพันกับสัญญาการกู้ยืมเงินกับ IMF โดยมุ่งหมายของรัฐบาลเพื่อลดงบประมาณในส่วนราชการที่สามารถเลี้ยงตนเองและบริหารงบประมาณเองได้ ในช่วงปี พ.ศ.2542 เริ่มมีการเสนอให้มหาวิทยาลัย หรือคณะฯ ที่ตั้งขึ้นใหม่ "ออกนอกระบบ" ราชการ และมีการหยุดรับข้าราชการพลเรื่อนเข้ามาในมหาวิทยาลัยรัฐเดิมทั้งหมด ตำแหน่งที่บรรจุเข้ามาใหม่ เรียกว่า "พนักงานมหาวิทยาลัย" ซึ่งมีกรอบเงินเดือนและสวัสดิการแตกต่างจากข้าราชการพลเรือนเดิม และหากผู้ที่เกษียณราชการไปให้ตำแหน่งและเงินเดือนนั้นเปลี่ยนเป็นตำแหน่งพนักงานมหาวิทยาลัยในตำแหน่งเริ่มบรรจุใหม่เท่านั้น

ในประเทศไทย มีสถาบันฯ ในกำกับ 6 แห่ง ที่ไม่ได้ขึ้นอยู่กับระบบของสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา คือ

1. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
2. มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง
3. มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
4. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (เดิมอยู่ในระบบราชการ ก่อนออกนอกระบบในปี พ.ศ. 2539)
5. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
6. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

เริ่มมีการคัดค้านอย่างหนักตั้งแต่รัฐบาลทักษิณ แต่พอสมัยรัฐบาล พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ นายวิจิตร ศรีสอ้าน รัฐมนตรีศึกษาธิการ ก็ยังคงเดินหน้าเสนอ ครม.และ สนช. ให้ผ่านร่าง พ.ร.บ.มหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ ของแต่ละมหาวิทยาลัย ตามลำดับดังนี้ ^[2], ^[3]

• วันที่ 21 พ.ย. 49 ที่ประชุม ครม.ได้เห็นชอบร่าง พ.ร.บ.มหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐของ 3 มหาวิทยาลัยตามที่กระทรวงศึกษาธิการเสนอ ได้แก่ ร่าง พ.ร.บ.จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ,ร่าง พ.ร.บ.มหาวิทยาลัยทักษิณ และร่าง พ.ร.บ.มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ส่วนร่าง พ.ร.บ.มหาวิทยาลัยขอนแก่น ยังไม่ผ่านความเห็นชอบ
• วันที่ 28 พ.ย. 49 รัฐมนตรีศึกษาฯ เสนอที่ประชุม ครม.ให้เห็นชอบร่างกฎหมายการออกนอกระบบของอีก 3 มหาวิทยาลัย ได้แก่ ร่าง พ.ร.บ.มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ,ร่าง พ.ร.บ.มหาวิทยาลัยนเรศวร และ ร่าง พ.ร.บ.สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง
• วันที่ 7 ธ.ค. 49 ที่ประชุม สนช. ได้พิจารณาและเห็นชอบในหลักการร่างกฎหมายการออกนอกระบบของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย , มหาวิทยาลัยทักษิณ และ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ตามที่ ครม.เสนอแล้ว โดยไม่มีผู้คัดค้าน จากนั้นได้มีการตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญเพื่อแปรญัตติใน 7 วัน
• วันที่ 12 ธ.ค.49 รัฐมนตรีศึกษาฯ เสนอ ครม.เพื่อเห็นชอบให้มหาวิทยาลัยอีก 4 แห่งออกนอกระบบ ประกอบด้วย มหาวิทยาลัยมหิดล ,มหาวิทยาลัยศิลปากร ,มหาวิทยาลัยบูรพา และมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี โดยมหาวิทยาลัยศิลปากรและมหาวิทยาลัย นำร่างกลับไปพิจารณาใหม่

มหาวิทยาลัยจะยึดพระราชบัญญัติ... เป็นกรอบในการบริหารมหาวิทยาลัย ได้แก่ ^[4]

1. พระราชบัญญัติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2522
2. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พ.ศ. 2541
3. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ. 2541
4. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พ.ศ. 2530
5. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยทักษิณ พ.ศ. 2539
6. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี พ.ศ. 2541
7. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล พ.ศ. 2548
8. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี พ.ศ. 2533
9. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ศ. 2531
10. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยนครพนม พ.ศ. 2548
11. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ พ.ศ. 2548
12. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยนเรศวร พ.ศ. 2533
13. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยบูรพา พ.ศ. 2533
14. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหาสารคาม พ.ศ. 2537
15. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2530
16. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยแม่โจ้ พ.ศ. 2539
17. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง พ.ศ. 2541
18. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฏ พ.ศ. 2547
19. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยรามคำแหง พ.ศ. 2541
20. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ พ.ศ. 2535
21. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พ.ศ. 2541
22. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยศิลปากร พ.ศ. 2530
23. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ พ.ศ. 2522
24. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2521
25. พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี พ.ศ. 2533
26. พระราชบัญญัติสถาบันเทคโนโลยีปทุมวัน พ.ศ. 2547
27. พระราชบัญญัติสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรีและสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ พ.ศ. 2528
28. พระราชบัญญัติสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ พ.ศ. 2509

โดยการ "ออกนอกระบบ" นี้จะมีการเปลี่ยนแปลงเนื้อหา ในพรบ.แต่ละฉบับ เช่น พระราชบัญญัติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2522 [1] จะปรับปรุงเปลี่ยนแปลงเป็น ร่างพระราชบัญญัติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2549 [2] สาระสำคัญที่แตกต่างจาก พรบ.เดิม ซึ่งพบในร่าง พรบ.ที่ออกนอกระบบมักเกี่ยวข้องกับ ลักษณะการบริหารหน่วยงาน ที่มาของผู้บริหาร เรื่องการบริหารรายได้ และมีการระบุว่ามหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐจะไม่เป็นส่วนราชการตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน และกฎหมายว่าด้วยการปรับปรุงกระทรวงทบวงกรม และไม่เป็นรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณและกฎหมายอื่น

[แก้] ดูเพิ่ม

• สถาบันอุดมศึกษาของรัฐ
• สถาบันอุดมศึกษาเอกชน
• รายชื่อสถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทย

[แก้] อ้างอิง

1. ↑ มหาวิทยาลัยออกนอกระบบ คืออะไร  : ศาสตราจารย์ ดร.เกษม สุวรรณกุล
2. ↑ รายงานพิเศษ : “ออกนอกระบบ” เพื่อ “เซ็งลี้” มหาวิทยาลัยหรือ? โดย ผู้จัดการออนไลน์ 8 ธันวาคม 2549
3. ↑ ครม.ไม่ค้าน ผ่านฉลุยออกนอกระบบอีก 2 ม. โดย ผู้จัดการออนไลน์ 12 ธันวาคม 2549
4. ↑ กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับกระทรวงศึกษาธิการ จากสำนักผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา

สถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐบาล เป็นบทความเกี่ยวกับ วิชา ความรู้ และศาสตร์ต่างๆ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น