มอซิลลา ไฟร์ฟอกซ์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
 Mozilla Firefox |
|
|---|---|
 ภาพหน้าจอของ ไฟร์ฟอกซ์ 2.0 |
|
| ผู้พัฒนา | มอซิลลา คอร์ปอเรชัน (ดูแล) / มูลนิธิมอซิลลา (เริ่มต้นพัฒนา) |
| รุ่นเสถียร ล่าสุด |
2.0 (24 ตุลาคม พ.ศ. 2549) |
| รุ่นทดลองล่าสุด | ไม่มี (-) |
| OS | หลายระบบปฏิบัติการ |
| ชนิด | เว็บเบราว์เซอร์ |
| ลิขสิทธิ์ | 3 ลิขสิทธิ์ - MPL /GPL/LGPL |
| เว็บไซต์ | www.mozilla.com/firefox |
มอซิลลา ไฟร์ฟอกซ์ (Mozilla Firefox) หรือรู้จักกันในชื่อว่า ไฟร์ฟอกซ์ เป็นเว็บเบราว์เซอร์ แบบกราฟิกส์ ที่สามารถใช้ได้ในหลายระบบปฏิบัติการ ซึ่งพัฒนาโดยมูลนิธิมอซิลลาและอาสาสมัครอีกหลายร้อยคน ปัจจุบันอยู่ใต้การดำเนินงานของบริษัทมอซิลลา ไฟร์ฟอกซ์ในปัจจุบันรับรองการใช้ 36 ภาษา[1] ไฟร์ฟอกซ์เป็นซอฟต์แวร์เสรีในประเภทที่มีผู้ใช้งานมากที่สุดในปัจจุบันโปรแกรมหนึ่ง โดยนับจากจำนวนการดาวน์โหลดมากกว่า 25 ล้านครั้งใน 14 สัปดาห์แรก (ปัจจุบันมีการดาวน์โหลดไปมากกว่า 100 ล้านชุด [2] นับตั้งแต่ออกรุ่น 1.0 ในวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2547) รุ่นปัจจุบันคือรุ่น 2.0 ออกเมื่อวันที่ 24 ตุลาคม 2549
สารบัญ |
[แก้] ประวัติ
โครงการไฟร์ฟอกซ์ริเริ่มโดย เดฟ ไฮแอตต์ และ เบลก รอสส์ (Blake Ross) โดยเป็นโครงการทดลองอันหนึ่งของโครงการมอซิลลา มีจุดมุ่งหมายให้เป็นเบราว์เซอร์เพียงอย่างเดียว (Stand-alone Web Browser) แทนที่จะเป็นชุดโปรแกรมสำหรับอินเทอร์เน็ต ดังเช่น มอซิลลา (Mozilla Suite หรือ Seamonkey) ผู้นำโครงการปัจจุบันคือ เบน กูดเจอร์ (Ben Goodger – ปัจจุบันเป็นพนักงานของกูเกิล แต่ยังคงทำหน้าที่นี้อยู่) ปัจจุบันมีผู้ดาวน์โหลดไปมากกว่า 100 ล้านชุด และปริมาณการใช้ในแถบยุโรปสูงขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศฟินแลนด์
[แก้] ที่มาของชื่อ
เดิมทีชื่อของไฟร์ฟอกซ์คือ ฟีนิกซ์ (Phoenix) โดยมีที่มาจากนกฟีนิกซ์หรือนกไฟ ที่คืนชีพจากเถ้าถ่าน (หมายถึงตัวชุดโปรแกรมมอซิลลา) แต่ภายหลังมีปัญหาชื่อซ้ำซ้อนกับบริษัท Phoenix Technologies ผู้ผลิตไบออสของเครื่องคอมพิวเตอร์ จึงเปลี่ยนชื่อมาเป็น ไฟร์เบิร์ด (Firebird) คู่ไปกับโปรแกรมอีเมลที่แยกตัวออกมาเหมือนกันในชื่อ ทันเดอร์เบิร์ด (Thunderbird) แต่ก็ยังมีปัญหาชื่อซ้ำซ้อนกับโครงการฐานข้อมูลไฟร์เบิร์ด (Firebird database server) เช่นกัน ทางมูลนิธิมอซิลลาจึงหาชื่อที่ไม่มีปัญหา และจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าในชื่อ ไฟร์ฟอกซ์ (Firefox) ส่วนทันเดอร์เบิร์ดนั้นไม่มีปัญหาเรื่องชื่อแต่อย่างใด
[แก้] สัญลักษณ์
สัญลักษณ์ของไฟร์ฟอกซ์ออกแบบโดย Hicks ถึงแม้ว่าตัวโปรแกรมจะเป็นซอฟต์แวร์เสรีและโอเพนซอร์ส แต่สัญลักษณ์นี้เป็นเครื่องหมายการค้าของมูลนิธิมอซิลลา ดังนั้นผู้อื่นที่เผยแพร่ซอฟต์แวร์นี้จึงไม่สามารถใช้สัญลักษณ์นี้ได้ (เช่น ไฟร์ฟอกซ์ของโครงการเดเบียน เป็นต้น)
[แก้] การพัฒนาในอนาคต
ตามแผนที่กำหนดไว้ [1] รุ่นถัดไปของไฟร์ฟอกซ์คือ 2.0 และ 3.0 ตามลำดับ
[แก้] ไฟร์ฟอกซ์กับภาษาไทย
สำหรับภาษาไทย สามารถใช้งานได้ดี ทั้งการเข้ารหัสแบบยูนิโคดและรหัสแบบธรรมดาคือ TIS-620 และ ISO-8859-11 แต่ไฟร์ฟอกซ์ไม่ได้รองรับการตัดคำท้ายประโยคของภาษาไทยโดยตรง (เนื่องจากอาสาสมัครในทีมงานมอซิลลา มีกลุ่มคนไทยไม่เพียงพอ และการตัดคำนั้นทำให้ขนาดโปรแกรมใหญ่ขึ้น) กลุ่มลีนุกซ์ไทยและอาสาสมัครอิสระ ได้พัฒนาไฟร์ฟอกซ์แยกออกมา ที่รับรองการตัดคำภาษาไทย (ไม่ได้รับรองโดย มูลนิธิมอซิลลา) (ดูเพิ่มเติมที่หัวข้อแหล่งข้อมูลอื่น)
[แก้] ความสามารถของไฟร์ฟอกซ์
ไฟร์ฟอกซ์ มีความสามารถที่แตกต่างจากเบราว์เซอร์ตัวอื่น ในขณะเดียวกันก็ขาดคุณสมบัติบางประการที่มีในเบราว์เซอร์ตัวอื่น ๆ เช่นกัน เพื่อให้ขนาดไฟล์มีขนาดเล็ก นอกจากความสามารถหลัก ไฟร์ฟอกซ์สนับสนุนความสามารถเสริมอื่น ๆ ด้วยกัน 3 ส่วนที่พัฒนาแยกออกมาจากตัวโปรแกรมไฟร์ฟอกซ์ ได้แก่ เอ็กซ์เทนชัน (extension), ธีม (theme), ปลั๊กอินส์ (plugin) โดยความสามารถเสริมนี้ ผู้ใช้แต่ละคนสามารถดาวน์โหลดมาใช้ได้ หรือสามารถพัฒนาของตัวเองได้
[แก้] ไลฟ์บุกมาร์ก
ไลฟ์บุกมาร์ก (Live Bookmarks) เป็นบุกมาร์กที่มีการอัพเดตตลอดเวลา ใช้สำหรับในการอ่านข้อมูลจาก RSS หรือ อะตอม ได้โดยตรง โดยข้อมูลดังกล่าวจะมีการอัพเดทอยู่ตลอดเวลา โดยไม่ต้องเข้าไปอ่านในเว็บนั้น ๆ ข้อมูลต่อไปนี้ได้แก่ ข้อมูลข่าวจากเว็บต่างๆ ข้อมูลพยากรณ์อากาศ ข้อมูลจากบล็อก หรือข้อมูลจาก เว็บบอร์ด โดยในแต่ละเว็บที่มีการให้บริการจะมีสัญลักษณ์ RSS หรือ Atom ปรากฏไว้ในเว็บนั้น
ตัวอย่างการใช้งานเช่นการฟีดข้อมูลจากเว็บข่าว เว็บบอร์ด หรือเว็บใดก็ตามที่สนับสนุนระบบ RSS หรือ อะตอม โดยเมื่อใส่ข้อมูลเข้าไปในบุกมาร์กแล้ว เวลาเรียกใช้เพียงกดเข้าไปที่บุกมาร์กนั้น และหัวข้อของเว็บปลายทางจะปรากฏ
[แก้] เสิร์ชเอนจินในตัว
สามารถใช้ความสามารถของเสิร์ชเอนจิน ได้โดยผ่านทางไฟร์ฟอกซ์โดยไม่จำเป็นต้องเข้าไปในเว็บนั้นๆ เอนจินหลักที่เห็นได้แก่ กูเกิล, ยาฮู! วิกิพีเดีย, IMDB นอกจากนี้เสิร์ชเอนจินในไฟร์ฟอกซ์สามารถดาวน์โหลดเพิ่มเติมได้
[แก้] แท็บด์เบราว์ซิง
ด้วยความสามารถของแท็บด์เบราว์ซิง (tabbed browsing) ผู้ใช้สามารถเปิดหน้าเว็บเพจได้หลาย ๆ หน้า ภายในหน้าจอเดียวกัน (โดยใช้เมาส์ปุ่มกลาง) ในแต่ละหน้าจะแบ่งแยกเป็นแท็บ โดยความสามารถนี้ ผู้ใช้สามารถเปิดเว็บเพจหลายหน้าพร้อมกันจากบุคมาร์ก ในทีเดียวนอกจากในไฟร์ฟอกซ์ แท็บด์เบราว์ซิงยังมีใน ซาฟารี เนตสเคป นาวิเกเตอร์ รุ่น 8.0, และในอินเทอร์เน็ต เอ็กซ์โพลเรอร์ รุ่น 7.0 ซึ่งปัจจุบันยังอยู่ระหว่างการพัฒนา
[แก้] กันป๊อปอัพ
ความสามารถในการบล็อกป๊อปอัพ (การป้องกันไม่ให้เว็บเพจเปิดหน้าต่างใหม่เองโดยไม่ได้รับอนุญาต) โดยไม่ต้องใช้โปรแกรมเสริม เริ่มมีในไฟร์ฟ็อกซ์รุ่นเบต้า ความสามารถนี้สามารถเลือกที่จะใช้กับทุกเว็บไซต์ หรือแค่บางเว็บไซต์ได้
ต่อมาในภายหลัง โปรแกรมอินเทอร์เน็ต เอ็กซ์โพลเรอร์ ของไมโครซอฟท์ ในวินโดวส์ เอ็กซ์พี (Windows XP) เซอร์วิสแพ็ค 2 ได้เพิ่มความสามารถนี้เข้าไปด้วย
[แก้] การจัดการดาวน์โหลด
ผู้จัดการดาวน์โหลด (Download manager) จัดการไฟล์ที่ดาวน์โหลดทั้งหมด สามารถเลือกได้ระหว่างการเปิดใช้ หรือว่าการจัดเก็บลงในเครื่อง และสามารถดูย้อนหลังได้โดยว่า ไฟล์อะไรบ้างที่ได้ดาวน์โหลดมา และจัดเก็บไว้ที่ใด
[แก้] เอ็กซ์เทนชัน
เอ็กซ์เทนชัน (Extension) เป็นความสามารถเพิ่มเติม ที่ผู้พัฒนาอื่น ๆ สร้างขึ้นเพื่อเสริมความสามารถของไฟร์ฟอกซ์ ตัวอย่างของส่วนขยายได้แก่
- Customized Google Extension หรือ ตัวปรับแต่งกูเกิล - ช่วยเพิ่มความสามารถของกูเกิลที่ใช้ในไฟร์ฟอกซ์หลายอย่าง เช่น แนะนำคำสำคัญสำหรับการค้นหา ค้นหาคำเดียวกันจากเว็บอื่น ๆ เช่น ยาฮู หรือ เอ็มเอสเอ็น หรือปิดการแสดงโฆษณา
- Gmail Notifier Extension หรือ ตัวแจ้งจีเมล - ช่วยเช็คอีเมลจากบริการจีเมล ซึ่งเป็นอีเมลฟรีบริการโดยกูเกิล โดยเมื่อมีอีเมลใหม่เข้ามา ก็จะมีข้อความบอก
- พยากรณ์อากาศ - แสดงการพยากรณ์พร้อมสภาพอากาศปัจจุบัน ของสถานที่ที่กำหนด
- วิกิพีเดีย - ช่วยให้เขียนและแก้ไขวิกิพีเดียได้โดยสะดวก โดยเตรียมฟังก์ชันสร้าง/แก้ไข ตาราง ภาพและคำอธิบาย รูปแบบตัวอักษร อักษรพิเศษ ไว้ให้เรียกใช้ได้ง่าย ๆ
- ตัวช่วยในการดาวน์โหลดสิ่งต่าง ๆ ที่เราต้องการดาวน์โหลดได้ โดยการใช้ไฟร์ฟอกซ์ เอ็กซ์เทนชัน (FireFox Extension) ที่ชื่อ Flashgot เป็นตัวที่เชื่อมต่อระหว่างเบราซ์เซอร์ไฟร์ฟอกซ์กับโปรแกรมช่วยดาวน์โหลดที่ชื่อ FlashGet หรือ Mass Downloader.
- นอกจากนี้ยังมีความสามารถอื่น ๆ เพิ่มเติม ดูได้ที่เว็บของไฟร์ฟอกซ์
[แก้] ธีม
ธีม (theme) เป็นลักษณะหน้าตาของไฟร์ฟอกซ์ โดยบางคราวจะเรียกว่า สกิน (skin) หรือ หน้ากากของเว็บเบราว์เซอร์ ซึ่งมีให้ดาวน์โหลดได้
[แก้] มาตรฐานเว็บ
มูลนิธิมอซิลลายึดถือมาตรฐานเว็บโดยองค์กร W3C โดยในโปรแกรมไฟร์ฟอกซ์ ได้ยึดมาตรฐาน HTML, XML, XHTML, CSS, JavaScript, DOM, MathML, XSL และ XPath ซึ่งเป็นมาตรฐานหลัก นอกจากนี้ยังมีมาตรฐานอื่น ๆ ที่ไฟร์ฟอกซ์สนับสนุน ได้แก่ RDF, XUL, XBL และ XTF
สำหรับรูปภาพ ไฟร์ฟอกซ์รับรองลักษณะไฟล์ภาพมาตรฐานที่แพร่หลายเช่น JPG GIF รวมถึง PNG ที่สนับสนุนภาพที่มีฉากหลังโปร่ง ซึ่งปัจจุบันใช้แทนที่ภาพแบบ GIF กันมากขึ้น (เนื่องจาก GIF มีปัญหาด้านสิทธิบัตร)
สำหรับมาตรฐานอื่นที่ไฟร์ฟอกซ์รุ่นปัจจุบันยังไม่รองรับเต็มที่ แต่มีโครงการพัฒนาในรุ่นต่อไป ได้แก่ SVG, APNG และ XForms
[แก้] ระบบปฏิบัติการ
ไฟร์ฟอกซ์สามารถทำงานได้กับหลายระบบปฏิบัติการ ได้แก่
- ไมโครซอฟท์วินโดวส์ ตั้งแต่วินโดวส์ 98 เป็นต้นไป สำหรับ วินโดวส์ 95 สามารถใช้งานได้แต่ต้องมีโปรแกรมเสริมช่วย
- แมคโอเอสเท็น (Mac OS X)
- ลินุกซ์ สำหรับระบบปฏิบัติการที่ใช้ X.Org Server หรือ XFree86
เนื่องจากไฟร์ฟอกซ์เป็นซอฟต์แวร์แบบโอเพนซอร์ส ทำให้ผู้ใช้และนักพัฒนาสามารถปรับแต่งให้ไฟร์ฟอกซ์ใช้ได้กับระบบปฏิบัติการต่าง ๆ ได้แก่ โซลาริส (ทั้ง x86 และ SPARC), OS/2, AIX, FreeBSD
[แก้] ดูเพิ่ม
[แก้] อ้างอิง
[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น
- มอซิลลา ไฟร์ฟอกซ์
- ไฟร์ฟอกซ์ ดาวน์โหลดเอ็กซ์เทนชัน
- ไฟร์ฟอกซ์ ดาวน์โหลดธีม
- ไฟร์ฟอกซ์ภาษาไทย การพัฒนาไฟร์ฟอกซ์ให้สนับสนุนการตัดคำไทย จากเว็บลีนุกซ์ไทย
- ไฟร์ฟอกซ์รุ่นตัดคำไทย โดยคุณฮุ้ย
- บล็อกไฟร์ฟอกซ์ภาษาไทย ข่าวสารและเทคนิคการใช้งานโปรแกรมไฟร์ฟอกซ์ (ภาษาไทย)
- #Firefox ไออาร์ซี (IRC) ห้องไฟร์ฟอกซ์
