Wolfram
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Wolfram, W, 74 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | metal przejściowy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 6 (VIB), 6, d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 19250 kg/m3, 7,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | stalowoszary | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 183,84 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 135 (193) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 146 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Xe]4f145d46s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 32, 12, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 6, 5, 4, 3, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | średnio kwasowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | regularna przestrzennie centrowana |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 3695 K (3422 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 5828 K (5555 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 9,47×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 824 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 35,4 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 4,27 Pa (3680 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 5174 m/s (293,15K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 2,36 (Pauling) 1,40 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 130 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 18,9×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 174 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 770 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1700 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 2300 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV Potencjał jonizacyjny | 3400 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu |
Wolfram (W, łac. wolframium) - pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym.
Istnienie tego pierwiastka zasugerował jako pierwszy Peter Woulfe w 1779 r., który badał minerał wolframit. Analogiczne sugestie zostały w 1781 r. opublikowane przez Carla Scheelego. W stanie czystym pierwiastek ten jako pierwszy wydrębnili w roku 1783 José i Fausto Elhuyarowie.
Wolfram występuje w skorupie ziemskiej w ilości 1 ppm. Najważniejszymi minerałami wolframu są:
Wolfram jest ciemnoszarym metalem. Bardzo czysty jest ciągliwy i łatwo poddaje się obróbce, z niewielkimi domieszkami węgla jest twardy i kruchy. W temperaturze poniżej 0,0012 K, a w postaci cienkiej warstwy poniżej 4 K, staje się nadprzewodnikiem. Dzięki pasywacji jest odporny na działanie tlenu, wody, zasad, kwasów, a nawet wody królewskiej. Rozpuszcza się jedynie w mieszaninie kwasu azotowego z fluorowodorowym. W podwyższonej temperaturze utlenia się, reaguje z węglem i chlorowcami.
Wolfram stosowany jest jako dodatek do wysokogatunkowej stali, z jego stopów sporządza się elektrody lamp elektronowych i rentgenowskich, włókna żarowe itp. Węglik wolframu dzięki niezwykłej twardości służy do wyrobu materiałów ściernych i narzędzi - jest głównym składnikiem widii. Ze względu na wysoką twardość i ciężar właściwy znalazł zastosowanie w pociskach przeciwpacernych z utwardzanym rdzeniem (APFSDS)