Magnez
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Magnez, Mg, 12 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | metal ziem alkalicznych | ||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 2 (IIA), 3, s | ||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 1738 kg/m3, 2,5 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | srebrzystobiały | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 24,305 u | ||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 150 (145) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 130 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | 173 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Ne]3s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | silnie zasadowe | ||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | heksagonalna | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | ||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 923 K (650 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 1363 K (1090 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 14,00×10-3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 127,4 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 8,954 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 361 Pa (923 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 4602 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 1,31 (Pauling) 1,23 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 1020 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 22,6×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 156 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 737,7 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1450,7 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 7732,7 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu |
Magnez (Mg, łac. magnesium) to pierwiastek chemiczny, metal alkaliczny z drugiej grupy głównej. Izotopy stabilne magnezu to 24Mg, 25Mg oraz 26Mg.
Magnez po raz pierwszy został uznany za pierwiastek przez Josepha Blacka, zaś wyodrębniony w formie czystej w 1808 roku przez Humphry'a Davy'ego.
Spis treści |
[edytuj] Występowanie
Magnez jest jednym z najpospolitszych pierwiastków, występuje w skorupie ziemskiej w ilości 2,74% pod postacią minerałów: dolomitu, magnezytu, kizerytu, biszofitu, karnalitu, kainitu i szenitu. W wodzie morskiej występuje w ilości około 1200 ppm, w postaci roztworu soli Mg2+.
Produkty spożywcze, będące najlepszymi źródłami magnezu (w 100g produktu):
- pestki dyni - 520 mg
- kakao gorzkie - 420 mg
- koper - 377 mg
- natka pietruszki - 291 mg
- migdały - 257 mg
- soja - 250 mg
- kasza gryczana - 218 mg
- orzechy - 130-190 mg
- fasola biała - 169 mg
- jabłka ze skórką - 104 mg
- czekolada
[edytuj] Związki
Najważniejsze związki magnezu to tlenek magnezu, wodorotlenek magnezu oraz sole. Roztwory wodne, w których występuje duże stężenie jonów Mg2+ mają gorzki smak.
Stopy magnezu z miedzią są bardzo wytrzymałymi mechanicznie stopami o jednej z najniższych gęstości. g
[edytuj] Właściwości chemiczne
Magnez metaliczny dość łatwo utlenia się na powietrzu, ale podobnie jak w przypadku glinu, proces korozji magnezu jest zatrzymywany przez pasywację. Oczyszczony z nalotu tlenku magnez metaliczny bardzo łatwo i dość gwałtownie (lecz o wiele wolniej niż metale alkaliczne) reaguje z wodą tworząc wodorotlenek.
Kationy Mg2+ należą do V grupy kationów.
[edytuj] Zastosowanie
Magnez metaliczny wykorzystuje się w chemii organicznej do często praktykowanej reakcji Grignarda.
Stopy magnezu z miedzią są wykorzystywane w przemyśle lotniczym i kosmicznym, tam gdzie stopy tytanu i glinu są za ciężkie. W podobnych zastosowaniach wykorzystywane są także magnale (stopy glinu z magnezem) oraz elektrony (stopy magnezu, glinu, cynku, manganu i krzemu).
[edytuj] Znaczenie biologiczne
Magnez wchodzi w skład chlorofilu, jony magnezu odgrywają też dużą rolę w utrzymywaniu ciśnienia osmotycznego krwi i innych tkanek, oraz uczestniczą w przekazywaniu sygnałów w układzie nerwowym.
Zapotrzebowanie na magnez u osób dorosłych wynosi 300-400 mg na dobę i chociaż w naturalnym środowisku bogato występuje w spożywanych przez człowieka pokarmach, jest go coraz mniej w wyniku nawożenia chemicznego gleby związkami zawierającymi potas oraz stosowania nadmiernej ilości konserwantów żywności. Inne przyczyny niedoboru magnezu to: nadużywanie alkoholu, picie kawy, stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych, stres, spożywanie nadmiernych ilości tłuszczów, niewydolność nerek.
Objawami niedoboru magnezu mogą być: nagłe zawroty głowy, bolesne skurcze łydek, uczucie odrętwienia i mrowienia w kończynach, wzmożone wypadanie włosów, łamanie się paznokci, próchnica zębów, rozdrażnienie, lęki, trudności w koncentracji, zaburzenia snu, nocne poty, kołotanie serca, arytmia, bóle głowy, mdłości, biegunki, drganie jednej z powiek.