Trzeciorzęd

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Okres poprzedzający	Okres/podokres omawiany		Okres następny
kreda	trzeciorzęd	neogen	czwartorzęd
		paleogen
tabela stratygraficzna

Trzeciorzęd - według starszych wersji periodyzacji jest to starszy okres ery kenozoicznej, od 65 do 1,8 mln lat temu. Dzieli się na:

neogen (24-1,8 mln lat temu)
- pliocen
- miocen
paleogen (65-24 mln lat temu)
- oligocen
- eocen
- paleocen

Według podziału dokonanego przez Międzynarodową Unię Nauk Geologicznych 2004 r. trzeciorzęd nie istnieje, era kenozoiczna dzieli się na paleogen i neogen, który zawiera czwartorzęd .

[edytuj] Geologia

W trzeciorzędzie oceany i kontynenty przybrały kształt zbliżony do współczesnego:

morze Tetydy uległ ostatecznemu zamknięciu
Dekan zderzył się z Azją
Australia oderwała się od Antarktydy
obie Ameryki połączyły się ze sobą Przesmykiem Panamskim.
orogeneza alpejska doprowadziła do wypiętrzenia Alp, Karpat, Gór Dynarskich, Pirenejów, Apeninów, Atlasu, Kordylierów, Andów, Himalajów i Kaukazu
Antarktyda pokrywa się lodem
powstają rzeki w dzisiejszym ich układzie (w przybliżeniu)

Typowymi skałami trzeciorzędowymi są: flisz, wapienie numulitowe, osady chemiczne (sól kamienna, sole potasowe) oraz utwory lądowe (piaski, węgiel brunatny).

[edytuj] Flora trzeciorzędu

Okres trzeciorzędu charakteryzuje się gwałtownym rozwojem roślin okrytozalążkowych

[edytuj] Fauna trzeciorzędu

morza:
- rozwija się bogata fauna otwornic (numulity).
- bogata fauna małży, ślimaków i koralowców
- zróżnicowana fauna ryb
lądy
- silne zróżnicowanie osiągają owady
- następuje ewolucja ptaków
- ssaki stają się zwierzętami dominującymi
- w paleocenie pojawiają się prakopytne i pradrapieżne
- w eocenie pojawiają się uskrzydleni przodkowie nietoperzy
- w pliocenie pojawia się człowiek

[edytuj] Trzeciorzęd w Polsce

odmłodzenie rzeźby Sudetów
powstają Karpaty
roślinne torfowiska leśne i szuwarowe dają początek dzisiejszym złożom węgla brunatnego
wskutek wyparowania wody morskiej (Morze Tetydy) w Zapadlisku Przedkarpackim powstają złoża soli kamiennej (Wieliczka, Bochnia) i siarki rodzimej (okolice Tarnobrzega)