Richard von Weizsäcker

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Richard Karl baron von Weizsäcker ur. 1920

Prezydent Niemiec
Okres urzędowania	od 1 lipca 1984 do 30 czerwca 1994
Partia polityczna	CDU
Poprzednik	Karl Carstens
Następca	Roman Herzog

Richard Karl baron von Weizsäcker (ur. 15 kwietnia 1920 na zamku w Stuttgarcie), niemiecki polityk (CDU). Od 1981 do 1984 był urzędującym burmistrzem Berlina, a od 1 lipca 1984 do 30 czerwca 1994 szóstym prezydentem Republiki Federalnej Niemiec.

[edytuj] Rodzina

Von Weizsäcker urodził się jako czwarte dziecko Ernsta von Weizsäcker i Marianny von Weizsäcker, z domu von Graevnitz, w jednym ze skrzydeł zamku w Stuttgarcie. Ma dwoje braci i jedną siostrę: Carla Friedricha von Weizsäckera (filozof i fizyk), Heinricha von Weizsäckera (oficer, poległ) i Adelheidę von Weizsäcker. Z powodu dyplomatycznej aktywności ojca, rodzina żyła od 1920 do 1924 w Bazylei (Szwajcaria), od 1924 do 1926 w Kopenhadze (Dania), a potem w Berlinie.

Od 1953 Weizsäcker jest w związku małżeńskim z Marianną von Kretschmann. Matka Marianny - Asta von Kretschmann, z domu Mohr - była adoptowaną córką Fritza von Waldthausena. Z tego małżeństwa pochodzi czwórka dzieci.

Marianne von Weizsäcker jest spokrewniona z socjaldemokratyczną działaczką na rzecz praw kobiet Lily Braun, z domu von Kretschmann.

[edytuj] Nauka oraz służba wojskowa

W 1937 zdał maturę w Gimnazjum Bismarcka w Berlinie (dzielnica Wilmersdorf). Tego samego roku pojechał do Oksfordu (Wielka Brytania) i Grenoble (Francja), aby uczęszczać tam na wykłady o filozofii i historii.

Jesienią 1938 został powołany do służby pracowniczej rzeszy i jeszcze tego samego roku rozpoczął służbę wojskową w kompanii 9. Poczdamskiego Pułku Piechoty. Jego brat Heinrich von Weizsäcker służył w tym samym pułku w stopniu podporucznika. 2 września 1939 przekroczył w ramach kampanii polskiej granicę. Jego brat Heinrich poległ w Borach Tucholskich, niecałe sto metrów od niego (Richarda) na nasypie kolejowym w Klonowie (ok. 40 km na północ od Bydgoszczy).

Po kampanii polskiej przerzucono Weizsäckera na granicę z Luksemburgiem. W trakcie działań na froncie zachodnim brał udział w przeszkoleniu w szkole oficerskiej. Podczas operacji Barbarossa walczył na terenach Związku Radzieckiego aż do bitwy o Moskwę. Tam jego jednostka została prawie całkowicie obrócona w proch. Na wiosnę 1942 przeniesiono go do Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych jako ordynansa oficerskiego. Po awansie do stopnia porucznika pozostał aż do krótkiego momentu przed końcem wojny adiutantem pułkowym na froncie wschodnim, ostatnio w stopniu kapitana rezerwy. W marcu 1945 w Prusach Wschodnich został ranny, po czym przez Bałtyk przetransportowano go do ojczyzny, do ciotki mieszkającej w Lindau nad Jeziorem Bodeńskim.

Ernst von Weizsäcker wraz ze swoim synem Richardem w Norymberdze

W 1945 ponownie podjął studia hisotii oraz prawa w Getyndze, które ukończył w 1950 prawniczym egzaminem państwowym pierwszego stopnia, a w 1953 drugiego stopnia. W lipcu 1955 uzyskał tytuł doktora prawa (Dr. jur.). Po studiach, od 1947 do początku 1949, pracował jako asystent adwokata Hellmuta Beckera, który był obrońcą jego ojca podczas Procesów Norymberskich. W trakcie tzw. procesu Wilhelmstrassen, Weizsäcker był obrońcą posiłkowym swojego ojca Ernsta von Weizsäckera, skazanego na kilkuletnią karę więzienia. W 1950 do 1953 pracował jako pomocnik naukowy w Mannesmann AG w Gelsenkirchen. W 1953 przeniósł się do wydziału prawnego Mannesmann AG do Düsseldorf. W lipcu 1955 został zastępcą, a w 1957 kierownikiem wydziału gospodarczo-politycznego. Pod koniec 1958 odszedł z Mannsemanna i do 1962 był wspólnikiem Domu Bankowego Waldthausen. Potem był od 1962 do 1966 zarządzającym wspólnikiem przedsiębiorstwa chemiczno-farmaceutycznego Boehringer w Ingelheim nad Renem. W tym czasie Boehringer produkował "Agent Orange", środek defoliacyjny stosowany przez USA we Wietnamie.

[edytuj] Partia

Od 1954 Weizsäcker jest członkiem CDU. Od 1966 aż do wyboru w 1984 na prezydenta Republiki Federalnej był członkiem zarządu federalnego CDU.

W 1968 został przez Helmuta Kohla pierwszy raz zaproponowany na urząd prezydenta, przegrał jednak (20 do 65 głosów) w głosowaniu komisji wyborczej CDU z ówczesnym ministrem obrony dr. Gerhardem Schröderem (nie chodzi o kanclerza Niemiec w latach 1998-2005).

W 1971 Rainer Barzel powołał go na przewodniczącego komisji regulaminowej CDU. Podczas 22. Kongresu CDU w listopadzie 1973 w Hamburgu przedstawił wyniki dwóch lat pracy w komisji czym wywołał żywiołową dyskusję. Dopiero w 1978 został przyjęty nowy zasadniczy program CDU, którego przygotowaniem kierowali Weizsäcker oraz Heiner Geißler.

Od 1981 do 1983 był oprócz tego przewodniczącym CDU w Berlinie.

Wraz z wyborem na prezydenta zawiesił członkostwo w CDU i nie odwiesił go również po zakończeniu kadencji.

[edytuj] Deputowany

W 1969 kandydował do Niemieckiego Bundestagu z okręgu Worms. Dostał się do niego z pozycji 2. listy krajowej CDU w Nadrenii-Palatynacie i był deputowanym aż do 1981.

17 maja 1973 przegrał w głosowaniu o przewodniczenie frakcji parlamentarnej CDU/CSU z Karlem Carstensem. Został więc zastępcą przewodniczącego.

Od 1979 do 1981 był wiceprzewodniczącym Niemieckiego Bundestagu.

[edytuj] Funkcje publiczne

W wyborach na urząd prezydenta RFN w 1974 był kandydatem CDU i CSU. Zgodził się na swoją kandydaturę, ze świadomością, że ze względu na układ większościowy (SPD i FDP) w Zgromadzeniu Federalnym nie miał szansy na wygraną. Wybrany został dotychczasowy minister spraw zagranicznych Walter Scheel (FDP), który wystartował jako kandydat socjalno-liberalnej koalicji.

Weizsäcker przynależał w 1976 do gabinetu cieni, powołanego przez Helmuta Kohla na okres wyborów do Bundestagu.

W 1979 był czołowym kandydatem CDU w wyborach do 8. Izby Deputowanych Berlina. Wprawdzie CDU z 44,4% głosów było najsilniejsze, rządzącym burmistrzem pozostał jednak dotychczas sprawujący ten urząd Dietrich Stobbe. Koalicja SPD i FDP przetrwała. W 1981 doszło do wcześniejszych wyborów do Izby Reprezentantów. W tych wyborach CDU z 48,0% zostało ponownie najsilniejszym ugrupowaniem i uzyskało swój najlepszy wynik na poziomie krajowym w Berlinie. Skutkiem tego Weizsäcker został następcą Hansa-Jochena Voglana na stanowisku urzędującego burmistrza Berlina, który sprawował urząd ten tylko pół roku. Na początku stał na czele mniejszościowego senatu (berlińskiego odpowiednika rządu krajowego), ale po rozpadzie we wrześniu 1982 socjal-liberalnej koalicji w Bonn zawiązał, w marcu 1983, koalicję z FDP.

W listopadzie 1983 został po raz drugi kandydatem CDU/CSU na urząd prezydenta RFN. W wyborach 23 maja 1984 Zgromadzenie Federalne wybrało go szóstym prezydentem Republiki Federalnej Niemiec. 1 lipca został, jako następca Karla Carstensa, zaprzysiężony na urząd.

[edytuj] Działalność społeczna

Od 1964 do 1970 i 1970 do 1981 sprawował funkcę przewodniczącego Synodu Niemieckiego Kościoła Ewangelickiego, od 1967 do 1984 był oprócz tego członkiem Soboru oraz rady Kościoła Ewangielickiego w Niemczech.

Od 1994 jest przewodniczącym Koła Dyskusyjnego "Bergedorfer" Fundacji Körbera oraz Fundacji Theodora Heussa. Od 2002 przynależy do kuratorium Centrum im. Hanny Arendt (Uniwersytet Oldenburg), a nadto jest patronem inicjatywy Perspektywa Niemcy jak i Akcji Niemcy Pomagają (ADH) oraz Związku Organizacji Charytatywnych.

Weizsäcker jest członkiem jury Fundacji Marion Dönhoff oraz członkiem Club of Rome.

Jest również patronem Zawodowego Kollegium im. Richarda von Weizsäckera w Lüdingshausen oraz Dülmen.

[edytuj] Weizsäcker krytyk

W gazecie Die Zeit w 1992 ostro krytykował niemieckie partie polityczne za to, że ich wpływ na społeczeństwo się znacząco zwiększył. Stały się szóstym organem konstytucyjnym, ale w porównaniu do innych (organów) nie podlegają żadnej kontroli. W dalszym ciągu przedstawiał, że pierwszorzędnym celem partii jest wygranie następnych wyborów, a nie długofalowe rozwiązywanie problemów kraju. Wcielają one czasowe nastroje narodu do swoich programów, aby zdobyć jak największą ilość głosów w następnych wyborach do Bundestagu.

[edytuj] Odznaczenia

1975 Wielki Krzyż Zasługi RFN
1983 Senator Towarzystwa im. Maxa Plancka; Nagroda Theodora Heussa
1986 Nagroda Retoryki
1987 Złota Kamera; Nagroda Romano Guardiniego; Nagroda Pokojowa Atatuerka; Niemiecka Odznaka Sportowa w złocie
1988 Pierścień Niemieckiego Rzemiosła
1989 Nagroda Josepha za prawa człowieka
1990 Medal Adolfa von Harnacka; Honorowy obywatel Stuttgartu; Honorowy obywatel Berlina
1991 Złoty Medal żydowskiej loży B'nai B'rith za szczególne zasługi; Nagroda Miasta Düsseldorf im. Heinricha Heine
1992 Nagroda Uchodźcza Nasena
1993 Nagroda Heinza Galinskiego
1994 Augsburska Nagroda Pokojowa; Nagroda Leo Baecka
1995 Niemiecka Nagroda Obywatelska; Medal Bubera i Rosenzweiga; Medal Zasługi landu Badenia-Wirtembergia
1996 Nagroda niemiecko-czeskiego porozumienia
1998 Nagroda Humanizmu Niemieckiego Związku Filologów Klasycznych (Heidelberg)
2000 Nagroda Dr. Leopolda Lucasa (Uniwersytet Tuebingen), Nagroda VdK
2001 Nagroda Dr. Sieghardta von Koeckritza (Niemiecka Fundacja Ochrony Zabytków)
2003 Nagroda Miasta Drezna im. Ericha Kaestnera
2005 Nagroda Miasta Magdeburg im. Cesarza Ottona

[edytuj] Tytuły doktora honoris causa

1984 Grenoble, Nowy Jork (School of Social Research)
1985 Instytut Weizmana
1986 Katholike Universiteit Leuven
1986 Stambuł
1987 Sucre (Boliwia); Harvard (Cambridge/USA); Getynga
1988 Nigeria; Oksford; Sofia
1990 Malta
1991 Rotterdam; Madras; Pawia
1993 Baltimore; Uniwersytet Gdański
1995 Uppsala
1996 Praga (Uniwersytet Karola, nauki prawnicze)
2005 Tokio (Uniwersytet Waseda)
2005 Duisburg-Essen

[edytuj] Jego autorstwa

"Cztery okresy. Wspomnienia" (wyd. oryg. Vier Zeiten. Erinnerungen. Siedler, Berlin 1997)
"Trzy razy godzina zero" (niem. oryg. Drei Mal Stunde Null? 1949 – 1969 – 1989. 2001)
"Jakigo świata chcemy? Richard von Weizsäcker w rozmowie z Janem Roßem" (wyd. oryg. Was für eine Welt wollen wir? Richard von Weizsäcker im Gespräch mit Jan Roß. Rowohlt, Berlin 2005)