Michaił Frinowski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Michaił Petrowicz Frinowski (1900¹-1940), komandarm 1 rangi, wysoki funkcjonariusz NKWD, m.in. I zastępca Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych, tym samym naczelnik Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego (GUGB) przy Ludowym Komisariacie Spraw Wewnętrznych NKWD. Wykazał się dużym okrucieństwem podczas tzw. czystek z końcowych lat trzydziestych, m.in. osobiście otruł ówczesnego naczelnika INO (wywiadu zagranicznego) Abrama Słuckiego. Komisarz Marynarki Wojennej, skazany (między innymi) za współpracę z wywiadem polskim i japońskim oraz wykroczenia podczas pracy w NKWD, rozstrzelany 8 lutego 1940 roku.

[edytuj] Młodość

Urodzony w 1900 roku w rodzinie inteligenckiej (ojciec był nauczycielem w randze kolegialnego asesora), po ukończeniu nauk w krasnosłobodskiej szkole duchownej i relegowaniu z seminarium pezeńskiego, w wieku 17 lat wstąpił do wojska, z którego podobno wkrótce zdezerterował. Związał się wówczas na krótko z anarchistami, biorąc udział w akcjach terrorystycznych. W 1917 roku Frinowski znalazł się w Moskwie, uczestnicząc w zamieszkach lutowych, aby w październiku w szeregach Czerwonej Gwardii walczyć o zwycięstwo bolszewików.

[edytuj] W CzeKa

W 1918 roku Frinowski zaciągnął się do Rosyjskiej Komunistycznej Parti Bolszewików RKP(b). Ciężko ranny został przeniesiony do CzeKa, gdzie służył w ogranach kontrwywiadu, m.in. jako szef wydziału specjalnego Frontu Południowo-Zachodniego w kampanii polskiej, a następnie w 1 Armii Konnej, gdzie prawdopodobnie po raz pierwszy spotkał Józefa Stalina. Następnie Frinowski został odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru za wykazanie męstwa podczas ataku na sztab sławnego anarchisty bat’ki Machno i likwidacji oddziałów atamana Tjutjunnika. W latach 20. był m.in. naczelnikiem sekcji specjalnej Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego, na czele której pacyfikował Osetię, Czeczenię i Inguszetię. Po ukończeniu kursów doskonalenia wyższych kadr dowódczych w Akademii im. Frunzego, zajął (z poręczenia Gienricha Jagody) stanowisko zastępcy szefa Osobych Otdiełów (OO) Moskiewskiego Okręgu Wojskowego.

[edytuj] Kaukaz

W 1930 roku w związku z tzw. Aferą bezidowego bloku, w którą był zamieszny Frinowski, został skierowany z powrotem na Kaukaz, gdzie otrzymał dowództwo nad dywizją im. Stalina, która zwalczała ruchy niepodległościowe i wolnościowe. Wykazując się bezwględnością i okrucieństwem podczas dławienia powstań chłopskich, które wybuchły na Zakaukaziu w proteście przeciwko kolektywizacji rolnictwa, został mianowany szefem GPU w Azerbejdżanie, oraz po raz drugi otrzymał Order Czerwonego Sztandaru i bardzo wysoko cenioną Odznakę Honorowego Czekisty numer 228.

[edytuj] Zastępca szefa NKWD

W 1933 roku Frinowski stanął na czele Głównego Zarządu Ochrony Pogranicznej i Wojsk OGPU. Szybka kariera Frinowskiego w organach bezpieczeństwa, którą zawdzięczał głównie Genrichowi Jagodzie, postępowała w najlepsze, co mimo to nie przeszkodziło mu zgłosić się na ochotnika do zatrzymania Jagody, a podczas przesłuchań jako pierwszy zabrał się do jego bicia. Już w 1936 roku Frinowski został mianowany zastępcą nowego Komisarza Spraw Wewnętrznych Nikołaja Jeżowa.

[edytuj] Naczelnik GUGB/pierwszy zastępca

Po aresztowaniu Jagody i większości jego ludzi Frinowski zaczął odgrywać czołową rolę w centralnym aparacie NKWD. W październiku 1937 roku Frinowski objął na miejsce Jakowa Agranowa stanowisko naczelnika Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego NKWD, tym samym został pierwszym zastępcą Ludowego Komisarza Spraw Wewnetrznych, Nikołaja Jeżowa. Na tym stanowisku Frinowski kierował śledztwem przeciwko marszałkowi Tuchaczewskiemu i czystką w Armii Czerwonej. W drugiej połowie 1938 roku Frinowski pojechał na Daleki Wschód z misją specjalną, która polegała na zmontowaniu prowokacji przeciwko marszałkowi Blucherowi.

[edytuj] Komisarz Marynarki Wojennej

Po przejęciu kontroli nad NKWD przez Berię Frinowski został oddelegowany z NKWD, został przeniesiony na jeszcze wyższe stanowisko, został mianowany komisarzem Marynarki Wojennej i otrzymał awans o dwa stopnie, m.in. na komandarma 1 rangi. Dotychczasowe doświadczenia Frinowskiego jako dowódcy marynarki ograniczały się podobno do jednorazowej wizytacji rzecznej flotylli ochrony pogranicza w Amurze. To że nie był marynarzem, pojęto od razu. Wasylij Płatonow o jednym z wystąpień Frinowskiego -

Nie mając pojęcia o sprawach floty i okrętach, bełkotliwie i bez zrozumienia odczytywał nieznany mu, napisany obcą ręką tekst obszernego referatu. Gubił wątek i kaleczył specjalistyczne i techniczne terminy, wykazując całkowitą ignorację w kwestiach morskich. Było jasne, że na tak odpowiedzialnym stanowisku ten człowiek znalazł się przypadkiem i nigdy nie będzie komisarzem morskim z prawdziwego zdarzenia.

[edytuj] Aresztowanie

Podczas obrad XVIII Zjazdu WKP(b) rozpoczętego 10 marca 1939 roku, Frinowski siedział nie na miejscu prezydialnym, co należało mu się z urzędu, ale w dalszych rzędach, a do zabrania głosu w imieniu resortu wywołano na jego miejsce niespodziewanie Kuzniecowa. Frinowski nie został także wysunięty do Komitetu Centralnego. 20 marca 1939 roku został zdymisjonowany ze stanowiska komisarza Marynarki Wojennej. Aresztowano go 6 kwietnia 1939 roku na cztery dni przed aresztowaniem Jeżowa. Z relacji przyszłego przywódcy ZSRR Nikity Chruszczowa wynika, że samego aresztowania dokonał ówczesny zastępca szefa Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego NKWD Bogdan Kobułow - Ogromny zwalisty masywny człowiek złapał go od tyłu i przewrócił, po czym Frinowski został związany. - Są także inne wersje: jedną z nich jest, że zabarykadował się w swoim gabinecie i nie chciał wyjść, został wyciągnięty podstępem przez swojego przyjaciela, komisarza bezpieczeństwa państwowego 3 rangi Juweliana Sumbotowa-Topuridze, który działał na polecenie nowego szefa NKWD Ławrientija Berii, dzięki czemu ocalił własne życie. Podczas przesłuchań w centrali NKWD na Łubiance Frinowski obciążał za wszystko, tak jak sobie życzył oficer śledczy, swego byłego szefa, Jeżowa.

[edytuj] Oskarżenia i wyrok

Obok zarzutów współpracy na rzecz obcych wywiadów: polskiego i japońskiego, akt oskarżenia Frinowskiego głosił:

Na naradzie funkcjonariuszy NKWD pod koniec 1937 roku wzywał podwładnych do wzmagania represji, nakłaniając ich przy tym do dopuszczania się bezprawia i stosowania prowokacyjnych metod w pracy agentury
Wyznaczał limity aresztowań, żądał torturowania aresztantów i fałszowania ich zeznań
Osobiście bił aresztowanych w więzieniu lefortowskim, zwłaszcza skatował kombiriga Miedwiediewa, uzyskując kłamliwe zeznania o istnieniu spisku wojskowego
Dawał instrukcje terenowym trójkom NKWD, by rostrzeliwano więźniów, którzy nie składają zeznań i nie są skłonni do samooskarżeń
W lutym 1938 roku (wraz z Jeżowem) otruł w swoim gabinecie służbowym naczelnika INO (wywiad zagraniczny NKWD) Abrama Słuckiego.

Michaił Frinowski przyznał się do wszystkich zarzutów, 4 lutego 1940 roku został osądzony, wyrok wykonano 8 lutego 1940 roku.

¹ Większość źródeł datę urodzenia Frinowskiego podaje na 1898 rok, lecz ponieważ w roku 1917 Frinowski dodał sobie dwa lata, we wszystkich dokumentach oficjalnych figuruje data 1898 rok