Jan Chryzostom
Z Wikipedii
Święty Jan Chryzostom (z gr. χρυσόστομος chrysostomos "Złotousty"), (ok. 350-407), biskup Konstantynopola, pisarz chrześcijański, uznawany za największego kaznodzieję kościoła Wschodu.
Wraz ze św. Bazylim Wielkim i Grzegorzem z Nazjanzu jest uznawany za jednego z największych Ojców Kościoła. Twórca liturgii Eucharystii odprawianej w cerkwi prawosławnej przez prawie cały rok.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Urodził się około 347 (według źródeł zachodnich - około 349) w Antiochii Syryjskiej, w zamożnej rodzinie - jego ojciec był wysokiej rangi oficerem. Ojciec zmarł wkrótce po narodzinach Jana, który był wychowywany przez matkę Antuzę, pochodzącą z Grecji. Był uczniem pogańskiego filozofa Libaniusza w Atenach, naśladował Demostenesa.
Chrzest przyjął mając 20 lat, po czym został lektorem u boku biskupa Antiochii Melecjusza. Prowadził ascetyczne życie. W 371 opuścił Antiochię i udał się na pustynię. Po sześciu latach bycia pustelnikiem powrócił i przyjął święcenia kapłańskie. Od 381 nauczał w kościołach Antiochii, a dzięki swym zdolnościom krasomówczym zyskał przydomek "Złotousty". Stał się sławnym kaznodzieją. W 397 został patriarchą Konstantynopola. W stolicy odprawiał nabożeństwa, w których chwalił zasady ubóstwa, wstrzemięźliwości i jałmużny, a jednocześnie piętnował nadużycia na dworze cesarskim. Cesarzowa Eudoksja, żona cesarza Arkadiusza, wraz z biskupami (na synodzie "pod dębem") doprowadziła do skazania Jana, pozbawienia go urzędu i skazania na banicję w 403. Wyroku nie wykonano, jednak po pewnym czasie Jan ponownie wystąpił przeciwko cesarzowej, za co ponownie został skazany. Został początkowo wygnany do Armenii, ale nadal słał krytyczne listy do Konstantynopola. Wówczas został zesłany na wybrzeże Morza Czarnego, ale tam nie dotarł, gdyż zmarł w drodze z wycieńczenia.
Święty Jan Złotousty jest patronem kaznodziejów. Za życia był nieustraszonym obrońcą moralności, piętnującym nadużycia wiernych, nawet cesarzy - to właśnie ściągnęło na niego prześladowania. Jan Złotousty uprawiał również teologię - zajmował się chrystologią, zagadnieniami grzechu pierworodnego, pokuty i kapłaństwa, a przede wszystkim Eucharystią ("doktor Eucharystii").
[edytuj] Dzieła
Dzieła Jana Chryzostoma (22 tomy) obejmują:
- kanon liturgii świętej
- pisma teologiczne
- listy
[edytuj] Doktor Kościoła
W 1568 Kościół katolicki ogłosił go Doktorem Kościoła.
[edytuj] Święta
Święta poświęcone św. Janowi Chryzostomowi:
- 27 stycznia / 9 lutego (rocznica przeniesienia relikwii w 438)
- 14 / 27 września (rocznica śmierci)
- 13 / 26 listopada
- 30 stycznia / 12 lutego
