Ernst von Mansfeld
Z Wikipedii
Ernst von Mansfeld (ur. około 1580, zm. 29 listopada 1626) – niemiecki dowódca wojskowy w okresie wojny trzydziestoletniej po stronie protestanckiej.
Ernst von Mansfeld był nieślubnym synem Petera von Mansfelda, księcia Luksemburga.
Doświadczenie wojskowe zdobywał podczas walk na Węgrzech, gdzie jego przybrany brat Karol był uznanym wojskowym wysokiej rangi w służbie Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Następnie służył pod arcyksięciem Leopoldem do chwili, gdy brak uznania ze strony księcia (rzeczywisty lub urojony przez Mansfelda) pchnął go na stronę wrogów domu habsburskiego. Mimo że był katolikiem, Mansfeld wstąpił podczas wojny trzydziestoletniej na służbę do książąt protestanckich. Był jednym z wybitniejszych dowódców pierwszego okresu wojny.
W roku 1618 Mansfeld został wysłany przez księcia Karola Emanuela, księcia Savoy na czele 2000 ludzi na pomoc zbuntowanym Czechom. Mansfeld zajął Pilzno, lecz latem 1619 roku został pobity pod Zablat. Po tej porażce zaoferował swą służbę Ferdynandowi II i biernie przyglądał się uciecze "zimowego króla" z Pragi. Mimo to, gdy Fryderyk wyznaczył go na dowódcę armii w Czechach, przyjął to stanowisko i w roku 1621 skutecznie opierał się wysiłkom Tillyego, które miały na celu wyprzeć go stamtąd.
Po dyslokacji swych sił z Palatynatu Górnego do Palatynatu Reńskiego oswobodził Frankenthal i zajął Hanenau. Następnie przyłączył się do swojego pana, elektora Fryderyka i 25 kwietnia 1622 roku pobił Tillyego pod Wiesloch i złupił Alzację i Hesję. Lecz nie ograniczał się jedynie do łupienia terytorium przeciwnika – lego wojska dopuszczały się gwałtów również na terenach, których miały bronić.
Z tego też względu Fryderyk V musiał zrezygnować z usług Mansfelda i jego wojsk. Ten przyłączył się wówczas do Chrystiana Brunszwickiego i pomaszerował za nim do Lotaryngi pustosząc ją po drodze. W sierpniu 1622 roku pobił Hiszpanów pod Fleurus. Wstąpił na służbę do Zjednoczonych Prowincji wkraczając do dolnej Saksonii zajmował jedna po drugiej jej twierdze i nakładał ciężary na ludność cywilną. Jako najemnik i dowódca najemników, Mansfeld częstokroć przerywał prowadzone przez siebie kampanie i rezygnował z ich celu militarnego, jeżeli akurat ktoś inny był gotów zaoferować wyższe ceny za jego usługi. Około roku 1624 Mansfeld trzykrotnie był w Londynie, gdzie witano go jak bohatera, wiadomo też o co najmniej jednej jego wizycie w Paryżu. Jakub I dokładał wszelkich starań, by zaopatrzyć go w ludzi i pieniądze, które pozwoliłyby odzyskać Palatynat dla protestantów, lecz dopiero w styczniu 1625 roku armia "najemnych zbirów" wraz ze swym dowódcą opuściła Dover i pożeglowała do Holandii. Wojna trzydziestoletnia wkraczała właśnie w swą drugą fazę za sprawą Chrystiana IV i Mansfeld wkroczył na tereny Niemiec, by wziąć w niej udział. Pobity 25 kwietnia 1626 roku przez Wallensteina pod Dessau zebrał szybko następną armię, by zaatakować na jej czele dziedziczne ziemie Habsburgów w Austrii, musiał jednak uchodzić przed naciskającym go Wallensteinem. Przedostał się na Węgry w nadziei na połączenie swych sił z Gaborem Bethlenem, ten jednak postanowił już zawrzeć osobny pokój z Cesarstwem. W tej sytuacji Mansfeld zmuszony był rozpuścić swe wojska, a sam zamierzał udać się do Wenecji. W tej drodze zachorował i 29 listopada zmarł. Pochowany został w Splicie.
