Digital Rights Management
Z Wikipedii
Digital Rights Management (DRM, zwany też Digital Restrictions Management) - oparty o mechanizmy kryptograficzne lub inne metody ukrywania treści system zabezpieczeń mający przeciwdziałać używaniu danych cyfrowych w sposób sprzeczny z wolą ich wydawcy. W założeniu mechanizm taki ma służyć ochronie praw autorskich twórców, ale może być też wykorzystany do ograniczenia praw użytkowników do legalnego korzystania z danych w systemach komputerowych (zobacz sekcja "Kontrowersje").
Spis treści |
[edytuj] Podstawy działania
W spotykanych obecnie systemach DRM, dostawca treści, zanim przekaże dane odbiorcy, zabezpiecza je przed odczytem przez zaszyfrowanie (lub zastosowanie innej transformacji mającej na celu utrudnienie odtworzenia pierwotnej postaci pliku). Informacje niezbędne do odszyfrowania danych nie są ujawniane odbiorcy, a jedynie zaszyte w odpowiednio zaprojektowanej aplikacji lub platformie sprzętowej (np. komputerze PC z układami TCPA albo w odtwarzaczu multimedialnym).
Dzięki wykorzystaniu tej architektury, dostawca może wymusić na użytkowniku nie dysponującym odpowiednim zapleczem technicznym dowolnie zdefiniowane zasady korzystania z dostarczonych treści (np. może ograniczyć liczbę wykonywanych kopii, pozbawić go możliwości modyfikacji danych), czy wręcz odebrać użytkownikowi jakiekolwiek możliwości odczytu treści po upływie zadanego czasu.
[edytuj] Kontrowersje
Podstawowym zarzutem wobec systemów DRM jest fakt, że stosowane są często nie tyle do ochrony praw autorskich, co jako metoda arbitralnego, potencjalnie bezprawnego ograniczenia przywilejów konsumenckich, np. przez uniemożliwienie wykonywania prywatnych kopii zakupionych utworów, czy, jak np. w przypadku płyt DVD, utrudnienie korzystania z utworów w określonych rejonach geograficznych, uniemożliwienie przewinięcia reklam i obwieszczeń poprzedzających film (patrz Content Scrambling System). Klienci, którzy przekonani są, że nabywają pełnowartościową kopię utworu i będą mogli wykorzystać ją w pełnym zakresie dozwolonym przez prawo, czują się w związku z tym często wprowadzeni w błąd.
W pewnych przypadkach, oprogramowanie DRM dostarczane jest bez wiedzy i zgody użytkownika, jak miało to miejsce m.in. w przypadku płyt CD Sony: niektóre wyprodukowane przez tę firmę płyty kompaktowe z muzyką instalowały w systemie Windows takie oprogramowanie, równocześnie – ze względu na błędy programistyczne – znacznie obniżając poziom bezpieczeństwa systemu.
Zintegrowane układy wspierające DRM oraz współpracujące z nim oprogramowanie są w ostatnich latach rutynowo instalowane w masowo produkowanych komputerach, co budzi wątpliwości dotyczące możliwości dokonywania swobodnego, świadomego wyboru przez potencjalnych nabywców.
Z zasadniczą, bardziej szczegółową krytyką DRM występuje między innymi środowisko FLOSS. W szkicu trzeciej wersji licencji GNU GPL znalazł się nawet kontrowersyjny punkt zabraniający wykorzystywania oprogramowania na tej licencji w systemach DRM. Niektóre mniej restrykcyjne formy DRM (np. FairPlay) spotykają się jednak z akceptacją użytkowników.
[edytuj] Inne zastosowania
Wspierany sprzętowo DRM (w oparciu o TCPA i Palladium) jest rozważany jako mechanizm do nadzorowania obiegu dokumentów w firmach. W takim rozwiązaniu, autor lub pracodawca może ograniczyć możliwość drukowania lub przesyłania wybranych, poufnych plików.
[edytuj] Przykłady komercyjnych DRM
- Content Scrambling System
- HDTV
- Palladium
- FairPlay
- ebook
- Serial copy management system (SCMS)
- Macrovision
- CoreMedia DRM
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Internet Digital Rights Management - grupa zajmująca się rozwojem DRM
- Digital Rights Management (DRM) Architectures - przegląd architektur DRM
- Informacje o i krytyka DRM - Electronic Frontier Foundation
- DRM FAQ - lista najczęściej zadawanych pytań
- DRM w serwisie VaGla.pl Prawo i Internet