Digital Rights Management
Digital Rights Management, kortweg DRM, is een techniek om het beheer van digitale rechten van makers of uitgevers van werken (b.v. muziek, afbeeldingen, teksten) te vereenvoudigen. Die rechthebbenden kunnen met deze techniek namelijk aangeven welke handelingen met hun werk toegestaan zijn zonder dat daar apart toestemming voor hoeft te worden verkregen door de gebruiker.
Zo kan een uitgever een aantal prints of kopieen toestaan, of bepalen dat een muziekstuk gratis vijftig keer beluisterd kan worden. Een belangrijk punt van kritiek is dat de rechthebbende middels de toepassing van beveilingstechnieken die gekoppeld zijn aan DRM de wettelijke rechten van gebruikers zou kunnen inperken.
De toepassing van DRM geschiedt lang niet altijd door de rechthebbende. Meestal wordt DRM toegepast door een intermediair, een online distributeur bijvoorbeeld. De directe relatie met de eindgebruiker is typerend voor DRM; ze manifesteert zich in een ‘gebruikslicentie’, waarin de rechten en plichten van de gebruiker van de content contractueel zijn vastgelegd. De gebruikslicentie is idealiter geïntegreerd in het DRM-systeem; de licentie zit als het ware in het product of de dienst ‘ingebakken’. Voor het goed functioneren van DRM is het dus belangrijk dat de licentievoorwaarden, tezamen met andere zogeheten metadata, aan de ‘content’ vast verbonden blijven. Het sluitstuk van ieder DRM-systeem wordt gevormd door de techniek. Er vindt ‘automatische handhaving’ plaats door toepassing van technische maatregelen.
Enkele problemen i.v.m. DRM zijn:
- Interoperabiliteit. Consumenten kunnen hun gekochte muziek, video en elektronische boeken maar op bepaalde toestellen consumeren. Muziek gekocht in de iTunes winkel is bijvoorbeeld enkel afspeelbaar op een computer of een iPod. Andere MP3-spelers kunnen deze gekochte muziek niet afspelen.
- Veranderende DRM. Bedrijven zoals Microsoft moeten de gebruikte veiligheidstechnieken in hun DRM systeem kunnen veranderen, omdat mensen deze proberen te kraken.
- Te sterke beperkingen. Een belangrijk punt van kritiek is dat de rechthebbende middels de toepassing van beveilingstechnieken die gekoppeld zijn aan DRM de wettelijke rechten van gebruikers zou kunnen inperken. Het is zaak dat hier een goed controlesysteem voor komt. Vooralsnog is hier geen sprake van. Critici noemen DRM ook wel Digital Restrictions Management.
- Verlopen van auteursrecht (copyright). Een ander belangrijk punt van zorg is dat niet is vastgelegd wat er met de kopieerbeveiliging gebeurt na het verlopen van het copyright. Ook zouden veel verstrekkers van inhoud (muziek, afbeeldingen, teksten, etc.) stukken die feitelijk al in het publieke domein zijn toch weer van digital rights management kunnen voorzien, waardoor dit publieke domein steeds kleiner zou kunnen worden. Ook hier zal - indien dit werkelijkheid wordt - op toegezien moeten worden.
[bewerk] Lijst van DRM systemen
- Windows Media DRM is een DRM systeem voor audio en video, ontwikkeld door Microsoft.
- Fairplay is het DRM systeem ontwikkeld door Apple en ondersteunt audio en video.
- HelixDRM is het DRM systeem ontwikkeld door Real en ondersteunt audio en video.
- Adobe PDF Merchant/web buy is een DRM systeem ontwikkeld door Adobe en ondersteunt digitale boeken (PDFs).
[bewerk] Externe links
- PDF: geeft een overzicht van de werking van de meest bekende DRM technologiëen.
- standpunt NVPI, de branchevereniging van de muziek- en videomaatschappijen
- ICT in het Onderwijs heeft een uitvoerige uitleg van de argumenten.
- Digital rights management: When a standard isn't "... vendors have developed a standard for incompatibility, digital rights management (DRM)."
- Cory Doctorow's artikel over DRM (PDF).
- Sony Ericsson (developer zone) hier is een DRM packager tool te vinden waarmee je zelf DRM kan toepassen op MP3-bestanden, zodat de spelers die alleen DRM-bestanden accepteren ook bestanden afspelen die van origine geen DRM hadden. Deze software is beschikbaar voor zowel Mac OS X als Windows XP.
