Berlin Hauptbahnhof
Z Wikipedii
| Berlin Hauptbahnhof | |
 Widok ogólny od południa |
|
| Dane podstawowe | |
| Liczba peronów | 6 + 1 SKM + 1 metra |
| Liczba torów | 12 + 2 SKM + 2 metra |
| Kasy | tak |
| Przejście nadziemne | jest |
| Przejście podziemne | jest |
| Historia | |
| Data budowy | 1868-1871, nowy budynek 1995-2006 |
| Poprzednie nazwy | Berlin Lehrter Bahnhof; Berlin Lehrter Stadtbahnhof; Berlin Hauptbahnhof — Lehrter Bahnhof |
| Linie przechodzące przez stację | |
| Linia wiaduktowa wschód-zachód (kolej regionalna i dalekobieżna) | |
| Linia wiaduktowa wschód-zachód (kolej miejska) | |
| Linia tunelowa północ-południe (kolej regionalna i dalekobieżna) | |
| Linia metra U55 (w budowie) | |
| Linia tunelowa północ-południe S21 (planowana - kolej miejska) | |
| Położenie | |
 Położenie Berlin Hauptbahnhof (u góry) w dzielnicy rządowej Berlina |
|
Berlin Hauptbahnhof - główny dworzec kolejowy Berlina, położony w centrum tzw. grzyba kolejowego.
Uroczystość otwarcia dworca odbyła się 26 maja 2006. Do ruchu pasażerskiego został włączony 2 dni później i jest drugim co do wielkości dworcem w Europie (po Dworcu Głównym w Lipsku).
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwszy dworzec, Lehrter Bahnhof, został zbudowany w tym miejscu w latach 1868-1871 przez Magdeburg-Halberstädter Eisenbahn-Actiengesellschaft jako dworzec czołowy kończący 239-kilometrową Kolej Lehrte, która łączyła Berlin z Hanowerem. Nazwa dworca oraz linii kolejowej z przyczyn politycznych pochodziły od miejscowości Lehrte koło Hanoweru, ostatniej stacji położonej w Prusach. Dworzec powstał w stylu neorenesansowym według projektów architektów Alfreda Lenta, Bertolda Scholza i Gottlieba Henriego Lapierre'a przy nabrzeżu Humboldthafen. Hala dworcowa miała 188 m długości i 38 m szerokości i mieściła początkowo pięć, później zaś cztery tory (tor manewrowy zlikwidowano około roku 1900). Główna elewacja skierowana była na południe, tory wybiegały w kierunku północnym.
15 maja 1882 otwarto w pobliżu kolejny dworzec, należący do berlińskiej Stadtbahn (kolei estakadowej). Dwutorowa stacja lokalna była położona na wiadukcie nad torami dojazdowymi Lehrter Bahnhof, poprzecznie do niego, w kierunku równoleżnikowym. Dworzec otrzymał nazwę Lehrter Stadtbahnhof (Miejski Dworzec Lehrte). W 1886 Kolej Lehrte została upaństwowiona, a wraz z nią dworzec dalekobieżny.
W czasie II wojny światowej dworzec dalekobieżny został silnie uszkodzony, po wojnie krótko odjeżdżały jednak z niego pociągi. 28 sierpnia 1951 położony na skraju Berlina Zachodniego dworzec ostatecznie zamknięto, zaś 9 lipca 1957 rozpoczęto roboty rozbiórkowe. 22 kwietnia 1958 główny portal został wysadzony w powietrze. Materiał rozbiórkowy został wykorzystany przy odbudowie miasta. Zabytkowy Miejski Dworzec Lehrte został w 1987 z okazji uroczystości 750-lecia Berlina odnowiony kosztem 10 milionów marek. Latem 2002 z uwagi na budowę nowego dworca został jednak wykreślony z listy zabytków i rozpoczęto roboty rozbiórkowe.
[edytuj] Obecny dworzec
Współczesny dworzec, zaprojektowany przez Meinharda von Gerkana z firmy gmp stanowi największy dworzec o formie wieżowej na świecie. Został zlokalizowany na przecięciu istniejącej czterotorowej linii wiaduktowej w kierunku wschód-zachód z nową, również czterotorową linią położoną w tunelu w kierunku północ-południe. Na linii napowietrznej zbudowano trzy perony (z sześcioma krawędziami), z czego jeden przeznaczony jest dla szybkiej kolei miejskiej, a dwa pozostałe przystosowane do ruchu ICE; podziemna linia cztery perony (z ośmioma krawędziami), wszystkie dostępne dla ICE. Ponadto w podziemiu zlokalizowano równolegle do peronów kolejowych stację metra, jednak na razie nie zostanie ona uruchomiona.
Naziemne perony nakryte są szklanym łukowym dachem, opartym na konstrukcji złożonej ze stalowych łuków i cięgien. Dach ten przecina się z równie wysokim przekryciem hali dworca, zbudowanej w kierunku północ-południe i flankowanej z obu boków przez przerzucone mostowo nad torami biurowce. Na poziomach pośrednich dworca, m.in. podziemnej antresoli, znajdują się liczne lokale handlowo-usługowe.
[edytuj] Kontrowersje
Ostateczna nazwa dworca długo nie była znana. W początkowych planach używano dotychczasowej tradycyjnej nazwy starego, wyburzonego dworca Lehrter Bahnhof, z drugiej strony, pragnąc podkreślić jego znaczenie, zarząd kolei postanowił nadać mu nazwę Berlin Hauptbahnhof lub Zentral-Bahnhof. Ze względu na protesty ludności miasta, latem 2002 berliński senator do spraw rozbudowy miasta i komunikacji Peter Strieder oraz przewodniczący rady nadzorczej kolei Hartmut Mehdorn zorganizowali sondaż. Pośród trzech możliwości (Hauptbahnhof, Lehrter Bahnhof i Zentralbahnhof) 70% z grupy 7860 ankietowanych opowiedziało się za zachowaniem tradycyjnej nazwy. Mimo to rząd kraju związkowego Berlin oraz zarząd kolei, ignorując wolę Berlińczyków, zdecydowały, że dworzec będzie się nazywał Berlin Hauptbahnhof – Lehrter Bahnhof i takie szyldy rozwieszono wkrótce na czynnym już peronie kolei miejskiej. Wiosną 2005 poinformowano, że wbrew wynikom sondażu przy otwarciu 28 maja 2006 nazwa dworca będzie brzmiała Berlin Hauptbahnhof.
W celu skrócenia czasu budowy i zmniejszenia kosztów pod koniec realizacji zrezygnowano z montażu ok. 1/4 szklanego dachu peronów naziemnych (110 z 430 m długości). Następnie zdecydowano, że w podziemiu zamiast planowanych przypominających sklepienia skomplikowanych form rozpraszających padające z góry światło wykonany zostanie typowy płaski kasetonowy strop podwieszony. Zmiany w projekcie zostały dokonane przez biuro inwestycyjne niemieckiej kolei bez zgody i wiedzy architekta, Meinharda von Gerkana. Architektowi zakazano również wygłoszenia tradycyjnej mowy na uroczystości otwarcia dworca. Gerkan wniósł wobec tego w październiku 2005 skargę przed 16. izbą sądu okręgowego w Berlinie (nr akt: 16 O 240/05). Architekt twierdzi, że zmiana spowodowana była umotywowaną względami osobistymi decyzją szefa kolei Mehdorna, zaś przerobienie projektu kosztowało w istocie więcej, niż wykonanie go w wersji pierwotnej. Będzie to bezprecedensowy w Niemczech proces o naruszenie praw autorskich architekta.
Wraz z otwarciem nowego dworca, położonego daleko od gęstej zabudowy śródmiejskiej, zamknięto dla ruchu dalekobieżnego (z wyłączeniem przewoźników prywatnych) Dworzec Zoo w śródmieściu Charlottenburga. Duża cześć pociągów wjeżdżających do Berlina od zachodu przejeżdżać będzie przez ten dworzec, jednak bez zatrzymania. Oficjalna informacja kolei mówi, że oszczędza się w ten sposób cztery minuty. Krytycy podkreślają, że dla osób udających się do dawnego centrum Berlina Zachodniego podróż będzie trwała około 15-20 minut dłużej, ze względu na przesiadkę w kolej miejską i powrót do Dworca Zoo. Istnieją przypuszczenia, że kolej zamierza poprzez koncentrację ruchu na Dworcu Głównym przyczynić się do polepszenia stopnia wynajęcia zbudowanych tam olbrzymich powierzchni sklepowych, a także pozbyć się ciążącego na image'u (w oczach osób spoza Berlina) Dworca Zoo.
Podczas uroczystości otwarcia dworca zdarzył się groźny incydent - nietrzeźwy szesnastolatek ranił nożem 41 osób. Jedna z pierwszych ofiar była zakażona wirusem HIV.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Współrzędne: 52°31' 31" N 13°22' 10" E 
