Zilveren Nipkowschijf

De Zilveren Nipkowschijf is een prestigieuze Nederlandse televisie-prijs die in eerste gehalte zilver is uitgevoerd.

De prijs is vernoemd naar de Nipkowschijf, een uitvinding van Paul Nipkow die wel wordt gezien als de uitvinder van de televisie.

Hij wordt ieder jaar uitgereikt door de televisiecritici van dagbladen en tijdschriften, verenigd in de Stichting Nipkow. Deze stichting is op 4 maart 1975 opgericht, 14 jaar na de eerste uitreiking van de prijs. Die eerste uitreiking gebeurde in 1961, waarmee het de oudste TV-prijs van Nederland is. Het doel van de stichting is - volgens de statuten - "het bevorderen van de kwaliteit in radio- en televisieprogramma's door de jaarlijkse uitreiking van de Nipkowschijf en langs andere wegen die het gezelschap van radio- en televisiecritici nodig acht."

Oprichters waren: Hans Keller (de Volkskrant), Henk Schaafsma (NRC Handelsblad) en Han G. Hoekstra (Het Parool). Zij namen het initiatief nadat het Prins Bernhard-fonds in 1960 de uitreiking van haar speciale jaarlijkse televisieprijs staakte. Hans Keller, zelf alweer lange tijd televisiemaker bij de VPRO: "Wij vonden zo'n onderscheiding van belang als stimulering en toetssteen van kwaliteit. Ik denk dat de prijs die functie inmiddels in nog sterkere mate dan toen bekleedt."

[bewerk] Ere Zilveren Nipkowschijf

In 1962 is de Ere Zilveren Nipkowschijf voor het eerst uitgereikt. Deze ere-schijf is bedoeld voor die mensen die zich buitengewoon voor de televisie hebben ingezet en een indrukwekkende carrière achter de rug hebben. Deze prijs is ingesteld om niet steeds aan dezelfde mensen de Zilveren Nipkow te hoeven uitreiken.

Winnaars van de Ere Zilveren Nipkowschijf zijn:

1962: Mies Bouwman
1985: Kees van Kooten en Wim de Bie (zie ook Koot en Bie) (VPRO)
1989: Wim Koole (IKON)
1994: Wim T. Schippers (VPRO)
1997: Martijn Lindenberg (NOS)
1998: Het Klokhuis (NPS)
2004: Theo Reitsma (NOS)
2005: Villa Achterwerk (VPRO)

[bewerk] Winnaars van de Zilveren Nipkowschijf

De prijs ging in 2001 naar het programma Andere tijden van NPS en VPRO. In de uitzending van 19 maart 2000 had Andere tijden uitvoerig stilgestaan bij het televisiestation 'Paul Nipkow' en de groep van 14 medewerkers.

Alle winnaars op chronologische volgorde:

1961: Pierre Janssen en Leen Timp (beiden AVRO)
1962: Wim Meuldijk voor Pipo de Clown (VARA) en Lou de Jong (NOS)
1963: Hans Gomperts (AVRO) en Rudi Carrell (VARA)
1964: Kees van Langeraad (NOS) en Brandpunt (actualiteitenrubriek van de KRO)
1966: Erik de Vries
1967: Piet Kaart (KRO)
1969: Bob Rooyens (AVRO)
1970: Dimitri Frenkel Frank (VARA)
1971: Koos Postema (VARA)
1972: Henk Mochel voor De milde dood (Euthanasie) (NCRV)
1973: Hans Keller voor Het Gat van Nederland (VPRO)
1974: Kees van Kooten en Wim de Bie (VPRO)
1975: Netty Rosenfeld voor Culemborg...bijvoorbeeld (VPRO)
1976: Jaap Drupsteen (VPRO)
1977: Kees van Kooten en Wim de Bie (VPRO)
1978: IKON (onder andere voor de Geloof, Hoop en Liefdeshow) (IKON)
1979: J.J. de Bom, voorheen De Kindervriend (VARA)
1980: Opname (Werktheater) (VARA)
1981: Marcel van Dam (voorzitter van Achterkant van het gelijk) (VARA)
1982: Kees Boomkens (Vijf jaar later) (KRO)
1983: afdeling culturele programma's NOS-TV (NOS)
1984: afdeling filmzaken VARA-TV (VARA)
1985: Ons Indië voor de Indonesiërs (Jan Bosdriesz) (NOS)
1986: Adriaan van Dis (VPRO)
1987: Levensberichten (Cherry Duyns) (VPRO)
1988: De Laatste Voorziening (VPRO)
1989: Nauwgezet en Wanhopig (Wim Kayzer) (VPRO)
1990: Diogenes (VPRO) en Samuel Falkland Show (Hans Hylkema) (NOS)
1991: Emile Fallaux (o.a. voor zijn videobrieven) (VPRO)
1992: 4 Havo, een klas apart (Schmidt/Doebele) (VPRO)
1993: De Schreeuw van de Leeuw / De Leeuw is los (VARA)
1994: Pleidooi (AVRO)
1995: Ireen van Ditshuyzen voor al haar werk
1996: 30 Minuten (Arjan Ederveen en Pieter Kramer) (VPRO)
1997: Veldpost (VPRO)
1998: Paul Witteman (VARA/NPS)
1999: Oud Geld (AVRO/IDtv)
2000: Een geschenk uit de hemel/De slag om de Brent Spar (VPRO)
2001: Andere Tijden (NPS/VPRO)
2002: Barend en Van Dorp (RTL 4)
2003: Kopspijkers (VARA)
2004: PaPaul (VARA)
2005: Holland Sport en Tegenlicht (beide VPRO)
2006: Koefnoen (AVRO)

[bewerk] Reissmicrofoon en Prichettprijs

De Zilveren Reissmicrofoon is de radio-equivalent van de Zilveren Nipkowschijf. De Zilveren Prichettprijs wordt, ook door dezelfde stichting, uitgereikt aan de beste 'omroepgerelateerde multimediale prestatie', oftewel de beste omroepwebsite.