William Turner

"Het Canal Grande, Venetië, uit 1835.

Joseph Mallord William Turner (Covent Garden (Londen), waarschijnlijk 23 april 1775 - Chelsea (Londen), 19 december 1851) was een Engelse romantische kunstschilder, die vooral landschappen en met name zeegezichten schilderde.

De vader van Turner, ook William, was een pruikenmaker die later kapper werd. Zijn moeder, Mary Marschall, was huisvrouw. Zij werd mentaal gezien in de loop der jaren steeds instabieler, wellicht deels veroorzaakt door het jonge overlijden van het zusje van Turner in 1786. Turners moeder stierf in 1804, inmiddels opgenomen in een gesticht voor geestelijk gestoorde mensen.

Wellicht door deze problemen werd Turner in 1785 naar zijn oom van moederszijde gestuurd, in Brentford, een destijds kleine stad ten westen van Londen op de oever van de Thames. Daar toonde hij voor het eerst belangstelling voor schilderen. Een jaar later ging hij naar school in Margate in Kent, ten oosten van Londen, in het gebied van het estuarium van de Theems. Tegen die tijd had hij al vele schilderijen gemaakt, die zijn vader in de etalage van zijn zaak exposeerde.

Turner ging op slechts 15-jarige leeftijd naar de Royal Academy of Art, de president van de academie zat de commissie voor die hem toeliet. Een aquarel van Turner werd geaccepteerd voor de zomertentoonstelling van de academie in 1790, slechts na één jaar studie. Turner exposeerde zijn eerste schilderij met olieverf in 1796. Turner werd als schilder van het Britse landschap enorm populair bij het publiek.

Vissers op zee

Turner wordt over het algemeen gezien als de "schilder van het licht". Hoewel hij vooral bekend is om zijn olieverfschilderijen van zeer grote afmetingen, ziet men hem ook als een van de grondleggers van de Engelse aquarel landschap schilderkunst.

Turner reisde veel in Europa. Hij begon in Frankrijk en Zwitserland in 1802, en bezocht in hetzelfde jaar nog het Louvre in Parijs. Hij kwam daarbij zowel onder de indruk van het landschap in de Alpen, maar hij zag ook het werk van Nicolas Poussin en Claude Lorrain. Zelfs in 1812 schilderde hij nog een werk Hannibal trekt over de Alpen. Later bezocht Turner diverse malen Venetië, waarbij hij onder de indruk kwam van het werk van Titiaan en Veronese. In 1807 verscheen het eerste van een serie van boeken van Turner, Liber studiorum, geïllustreerd met eigen werk, waarin hij zijn visie op het landschap literair weergaf.

De latere werken van Turner vertonen steeds meer een aquarelachtig vervloeiing van de vormen, waarmee Turner wel gezien kan worden als één van de vroege voorlopers van het impressionisme. Zijn werken waarin voorwerpen geheel versmelten met het licht werd door het publiek echter minder goed begrepen dan zijn eerdere landschapsschilderijen.

De laatste reis van het oorlogsschip Téméraire

Een van de beroemdste schilderijen is de The Fighting "Temeraire" Tugged to her Last Berth to be Broken Up, geschilderd in 1839. Dit doek hangt in de National Gallery in Londen. Het laat de laatste reis zien van dit oorlogsschip met 98 kanonnen dat onder Nelson in de Slag om Travalger in 1805 een grote rol had gespeeld. Het schip wordt op het schilderij gesleept door een stoomschip, waarmee Turner de teloorgang lijkt uit te drukken van de Britse zeemacht aan de moderne techniek. Niettemin schilderde Turner vaak en graag moderne schepen en treinen. De symboliek van het schip dat wegvaart van de zonsondergang versterkt de uitdrukking van verlies. De kleuren van de zon zijn met grove streken geschilderd, maar het tuig van het schip is juist uitermate nauwkeurig in beeld gebracht.

Na het lezen van het in 1840 het Engels vertaalde boek over kleurenleer van Goethe bracht Turner de levensprocessen in verbinding met kleuren. Deze theorie over de versmelting van kleur leidde tot bijna abstracte werken van grote afmetingen, zoals het werk Regen, stoom en snelheid (91x122 cm), waarin vanuit vage verten met regenslierten en storm een kleine stoomlocomotief met een sliert wagens op de kijker afrijdt.

Turner trouwde nooit, hoewel hij een maîtresse had, Sarah Danby, bij wie hij twee dochters verwekte.

Op latere leeftijd werd Turner excentriek. Hij had weinig vrienden, behalve dan zijn vader, die 30 jaar lang bij hem woonde, en hem tenslotte als assistent bijstond in zijn atelier. Turners vader overleed in 1829, waarop hij regelmatig depressieve aanvallen had. Turner overleed in 1851 in zijn huis in Cheyne Walk, Chelsea, bij Londen. Op zijn verzoek werd hij begraven in St Paul's Cathedral, waar hij naast Sir Joshua Reynolds ligt.

Turner liet een groot fortuin na, dat hij bestemd had om "decaying artists" te ondersteunen. Zijn collectie schilderijen verviel aan de Britse overheid, en hij wilde dat er een speciale galerie zou worden gebouwd om deze op te hangen. Dit kwam er echter niet van, vanwege een ruzie tussen zijn erfgenamen over de rechtsgeldigheid van zijn testament. Twintig jaar na zijn dood werden de schilderijen overgedragen aan het British Museum. Deze collectie, die bestaat uit 300 olieverf schilderijen en rond 30,000 schetsen en aquarellen, waaronder 300 schetsboeken, bevindt zich momenteel in de Tate Gallery in Londen.

[bewerk] overzicht van zijn werk

1796 - Fishermen at Sea, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1798 - Morning Amongst the Coniston Fells, Cumberland, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1799 - Warkworth Castle, Northumberland - Thunder Storm Approaching at Sun-Set, waterkleur op papier - Victoria and Albert Museum, Londen
1805 - The Shipwreck, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1806-1808 - The Battle of Trafalgar, as Seen from the Mizen Starboard Shrouds of the Victory, olieverf op doek - Tate Gallery, London
1809 - London, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1812 - Snow Storm: Hannibal and His Army Crossing the Alps, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1813 - Frosty Morning, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1814 - The Mew Stone at the Entrance of Plymouth Sound, waterkleur op papier - National Gallery of Ireland, Dublin
1815 - Crossing the Brook, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1816 - Pendennis Castle, Cornwall; Scene after a Wreck, waterkleur op papier - Privé collectie, VK
1816 - The Vale of Ashburnham, waterkleur op papier - British Museum, Londen
1817 - The Decline of the Carthaginian Empire, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1820 - Rome, from the Vatican, Raffaelle, Accompanied by La Fornarina, Preparing His Pictures for the Decoration of the Loggia, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1822 - The Battle of Trafalgar, olieverf op doek - National Maritime Museum, Greenwich, Londen
1823 - Childe Harold's Pilgrimage, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1823 - Rye, Sussex, waterkleur op papier - National Museum of Wales, Cardiff
1823 - A Storm (Shipwreck), waterkleur op papier - British Museum, Londen
1824 - Arundel Castle, with Rainbow, waterkleur op papier - British Museum, Londen
1825 - Shipwreck off Hastings, waterkleur op papier - National Gallery of Ireland, Dublin
1825 - Rivaulx Abbey, Yorkshire, waterkleur op papier - Privé collectie, VK
1825-1826 - Fall of the Tees, Yorkshire, waterkleur op papier - Privé collectie, VK
1825-1228 - Stonehenge, waterkleur op papier - Privé collectie, VK
1825-1828 - Alnwick Castle, Northumberland, waterkleur op papier - National Gallery of South Australia, Adelaide
1827 - Cowes, Isle of Wight, waterkleur op papier - Privé collectie, VK
1828 - Carisbrook Castle, Isle of Wight, waterkleur op papier - Privé collectie, VK
1828 - Chichester Canal, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1828 - A Ship Aground, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1828-1837 - Regulus, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1831 - Caligula's Palace and Bridge, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1833 - Bridge of Signs, Ducal Palace and Custom-House, Venice: Canaletti Painting, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1834-1835 - Longships Lighthouse, Lands End, waterkleur op papier - Privé collectie, VK
1835 - Fire at Sea, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1835 - Yacht Approaching the Coast, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1835 - The Burning of the Houses of Lords and Commons, olieverf op doek - Philadelphia Museum of Art, Philadelphia
1835 - The Grand Canal, Venice, olieverf op doek - Metropolitan Museum of Art, New York
1838 - The Fighting Temeraire Tugged to Her Last Berth to Be Broken up, olieverf op doek - National Gallery, Londen
1838 - Flint Castle, waterkleur op doek - Privé collectie in Japan
1839 - Ancient Rome; Agrippina Landing with the Ashes of Germanicus, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1840 - Slave Ship (Slavers Throwing Overboard the Dead and Dying, Typhoon Coming On), olieverf op doek - Museum of Fine Arts, Boston
1842 - Fishing Boats with Hucksters Bargaining for Fish, olieverf op doek - The Art Institute of Chicago, Chicago
1842 - Peace - Burial at Sea, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1842 - The Dogana, San Giorgio, Citella, From the Steps of the Europa, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1842 - Snow Storm - Steam-Boat off a Harbour's Mouth, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1843 - Light and Colour (Goethe's Theory) - The Morning after the Deluge - Moses Writing the Book of Genesis, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1844 - Rain, Steam and Speed - The Great Western Railway, olieverf op doek - National Gallery, Londen
1845 - Landscape with a River and a Bay in the Background, olieverf op doek - Louvre, Parijs
1845 - Whalers, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1846 - The Angel, Standing in the Sun, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
1850 - Mercury Sent to Admonish Aeneas, olieverf op doek - Tate Gallery, Londen
???? - View of Saint-Germain-ea-Laye and Its Chateau, waterkleur op papier - Louvre, Parijs