Wiezen
Wiezen, is een kaartspel voor vier spelers. Het is gebaseerd op het Engelse whist, maar heeft meer mogelijkheden.. Het wordt "twee tegen twee", of "een tegen drie" gespeeld. Er bestaat geen vast partnerschap in het spel. De partner wordt steeds bepaald tijdens de eerste spelfase "het bieden". Wiezen bestaat in twee vormen nl het gewone wiezen en het kleurenwiezen. .
Inhoud |
[bewerk] Basisspelregels
Elke speler krijgt dertien kaarten. In tegenstelling tot andere spelen zoals bijvoorbeeld jassen deelt de deler de kaarten uit in de richting van de klok. Eerst 4 kaarten, vervolgens weer 4 en ten slotte 5 kaarten. De deler krijgt als laatste kaarten en legt, bij het gewoon wiezen, de allerlaatste kaart omgedraaid op tafel. Dit is de troef. Na het delen wordt door middel van vragen en bieden bepaald welk spel er gespeeld zal worden en wat de troef zal zijn. Het hoogst geklasseerd spel wordt gespeeld. Het spel wordt steeds begonnen door de speler links van de deler, uitgezonder in het geval van "Troel", "Abondance" en "Solo".
[bewerk] Kleurenwiezen
Bij kleurenwiezen wordt er géén troef gedraaid, maar wordt de troef bepaald tijdens de vraag en bod van de spelers in de eerste spelfase.
Een speler "vraagt" een bepaalde kleur, de volgende spelers gaan eventueel mee met de gevraagde kleuren of stellen een andere kleur voor, of stellen een ander spel voor. De kleuren hebben een bepaalde waardeklassering. In volgorde: harten, ruiten, klaveren en als laagste schoppen.
Bij het samengaan van twee spelers in een bepaalde kleur moet de lagere kleur telkens één slag meer bieden als de hogere kleur. Bv. negen harten wordt slechts overtroffen door tien ruiten enz.. Het opbieden kan slechts gebeuren door de speler die meegaat, de vrager blijft hierbij passief. Degene die meegaat kan ook de beslissing doorschuiven naar de vrager door pass-parole te zeggen. Hierbij neemt de vrager de bieding over maar hij moet hierbij wel steevast minimum voor 10 bieden.
Door de wijze waarop bij het kleurenwiezen de troef bepaald wordt, bestaat er in het kleurenwiezen geen solo slim.
[bewerk] Vuilbakwiezen
Is een vorm van gewoon wiezen en speelt men dus ook met 4 spelers.
In het begin worden de kaarten over 3 van de 4 spelers verdeeld (ieder 17 kaarten). De 4de speler krijgt de laatste kaart (troefkaart). Enkel hij mag die onmiddellijk zien.
Het is nu aan de drie andere spelers om ieder 4 kaarten af te staan aan de 4de speler zodat iedereen evenveel kaarten heeft. Pas dan wordt de troefkaart bekend gemaakt en wordt het spel voortgespeeld zoals normaal wiezen.
Sommige kaarters spelen dit spelletje eenmaal, nadat de vier spelers hebben gepast (geen spel hebben aangekondigd) en hervatten na dit spel het gewone wiezen of kleurwiezen.
[bewerk] Het spel
Na het delen v/d kaarten kan elke speler uit volgende mogelijkheden kiezen:
| Spel | Uitleg van het spel | |
| Passen: | De speler wenst geen enkel initiatief te nemen om gelijk welk spelsoort te kiezen. | |
| Vragen en meegaan: | Een speler "vraagt" als hij van oordeel is dat hij, mits hulp van een partner acht slagen te kunnen halen. Zelf staat hij borg voor minstens vijf (zes bij kleurenwiezen) slagen. Een speler die van oordeel is dat hij samen met de vrager het verplicht aantal slagen kan maken, waarbij hij zich borg stelt voor minstens drie slagen (twee bij kleurenwiezen) "gaat mee". Het eindresultaat is van belang, als de vrager maar drie slagen haalt en de persoon die meegaat vijf, dan is niet de vrager verloren. Er wordt samen gewonnen of verloren. Er bestaat geen verplichting om "mee te gaan". |
|
| Abondance (van het Frans : overvloedig, veel): |
De speler speelt alleen tegen de drie andere spelers en moet minstens 9 slagen halen, de troef is de keuze van de bieder. De slagen die hij bovenop de verplichte negen slagen haalt worden "overslag" genoemd en worden extra beloond. | |
| Abondance in troef: | De speler gaat alleen en moet minstens 9 slagen halen, de troef is de laatst omgedraaide kaart (bestaat niet in het kleurenwiezen) | |
| Kleine Miserie: | De speler beslist om geen enkele slag te halen. In dit spel is er geen troef. Voor het spel aanvangt werpt elke speler 1 kaart weg. Niemand mag die echter zien. | |
| Grote Miserie: | De speler beslist om geen enkele slag te halen. In dit spel is er geen troef. Hier worden geen kaarten weggeworpen voor het spel aanvangt. | |
| Piccolo: | In bepaalde streken kent men in het wiezen ook het spel piccolo of pico. Dit is een variant op het miserie spel. De speler dient verplicht één slag te halen. Ook hierbij bestaat, naar analogie met miserie, geen troef. |
|
| Troel: | De speler die 3 azen in zijn hand heeft dient verplichtend "troel" aan te kondigen. Hij moet nu ook kiezen of hij open troel of gesloten troel wil spelen. Bij open troel mag de speler met de 4de aas uitkomen, deze soort is dan troef. Troef aas moet in de eerste slag vallen. Indien Troef aas de vierde aas was moeten ze 8 slagen halen, indien het een van de 3 azen is van de speler die troel declareerde moeten ze 9 slagen halen. Bij gesloten troel weet niemand wie de 4de aas heeft behalve hij die hem heeft. De persoon met de 4de aas is de partner van de speler die troel declareerde. Ze moeten samen 9 slagen halen. Van het moment dat de vierde aas valt is die kleur troef. |
|
| Troela: | Indien een speler de vier asen in zijn hand houdt, wordt de speler die Harten Koning in zijn bezit heeft, zijn verplichte partner. Samen dienen ze negen slagen te halen. Indien de speler met de vier azen zelf ook nog harten Koning in bezit heeft, is de verplichte partner die met Harten Dame. Enzoverder tot alle harten zijn afgelopen. |
|
| Carte blanche: | Je hebt carte blanche wanneer je geen enkel beeldje hebt (azen tellen ook als een beeldje). Na troel heeft carte blanche voorrang. Bij carte blanche wordt er opnieuw gedeeld en wordt er dus niet gespeeld. Je hoeft het echter niet te zeggen: met carte blanche-kaarten kan je een gewoon spel spelen. Als je het zegt, moet dit in principe gebeuren voor iemand anders gesproken heeft. Je kan dus niet je beurt afwachten en dan zien wat je doet. In praktijk zeg je het nadat je je kaarten goed gestoken hebt omdat de eerste speler al begonnen kan zijn met zijn voorkeur te zeggen nog voor je de kans had om het te zien. |
|
| Open miserie: (ook miserie op tafel genoemd) |
De speler beslist om geen enkele slag te halen terwijl de overige drie spelers zijn kaarten mogen zien. Hij legt zijn kaarten open op tafel na de eerste ronde , de tegenspelers mogen echter géén overleg plegen . Ook hier is er geen troef. | |
| Solo: | De speler speelt alleen tegen de drie ander spelers en moet ALLE slagen halen, met een troef naar zijn keuze. | |
| Solo slim: | Dit is het hoogste spel. De speler moet zoals in het gewone solo-spel alle slagen halen, maar dit in de gedraaide troef (bestaat niet in het kleurenwiezen). |
Opmerking: Als een speler vraagt en niemand gaat mee, mag hij alleen gaan voor vijf slagen bij gewoon wiezen of zes bij kleurenwiezen.
[bewerk] Puntenverdeling
| Alleen gaan: | 5 slagen = 2 p, per overslag +1 |
| Vragen en meegaan: | 8 slagen = 2 p, per overslag +1, alle slagen = 10 p |
| Abondance: | (9) 5 p, (10) 7p, (11) 8p, (12) 9p, zelf uitspelen |
| Kleine Miserie: | Geen slagen = 6 p |
| Grote Miserie: | Geen slagen = 8 p |
| Open miserie: | Geen slagen = 12 p, na troel = 24 p |
| Troel: | 9 slagen = 4 p, per overslag +2, alle slagen = 20 p |
| Solo: | 13 slagen = 30 p (zelf uitspelen) |
| Solo slim: | 13 slagen in troef = 50 p (normaal uitspelen) |
Na elk spel wordt er per punt 0,10 euro verrekend.
