Victoriameer
 |
|
|---|---|
| Gegevens | |
| Naam: | Victoriameer |
| Ligging: | Zuidelijk oostafrika |
| Oppervlakte | 69.484 km² |
| maximum diepte: | 81 m |
| Wateraanvoer: | Kagera, Katonga, Nzoia |
| Waterafvoer: | Victorianijl |
| Hoogte boven NAP: | 1134 m |
| Grote plaatsen aan oever: | Kampala, Mwanza, Kisumu |
| Bijzonderheden: | grootste meer van Afrika |
Het Victoriameer (ook wel Victoria Nyanza) is het grootste meer van Afrika en het op één na grootste zoetwatermeer op aarde. Het bevindt zich in Oost-Afrika tussen de staten Tanzania, Oeganda en Kenia. Met een oppervlakte van 69.484 km² is het ongeveer net zo groot als Ierland. Het Victoriameer is de bron van de Victorianijl. Ondanks de grote oppervlakte is het meer niet erg diep, slechts maximaal 81 meter. Het grootste eiland is met 560 km² het Ukereweëiland. In het meer ligt een groot aantal kleinere eilanden.
Het Victoriameer is geologisch gezien een zeer jong meer, het is slechts ca. 500.000 jaar oud. Er zijn aanwijzingen dat het meer 14.700 jaar geleden volledig opdroogde. Toen het water weer terugkwam werd het meer bevolkt door vissen uit de rivieren. Zij pasten zich snel aan en er ontstond een kleine evolutionaire explosie waaruit een enorm rijke fauna ontstond. In het Victoriameer vindt men ca. 2500 verschillende vissoorten, terwijl er in heel Europa bijvoorbeeld slechts ruim 200 soorten zoetwatervissen zijn. Het wordt hierom als een populair modelsysteem en onderzoeksobject in de evolutieleer beschouwd.
Deze rijke fauna behoort vandaag de dag echter grotendeels tot het verleden. In de jaren '50 werd de nijlbaars, een grote roofvis, in het meer uitgezet om de visvangst te bevorderen. Na 20 jaar was er een plotselinge explosie van de nijlbaarspopulatie. Deze vis verspreidde zich zo snel dat een zeer groot gedeelte van de vissoorten (met name de cichliden) in het meer uitgestorven is. De bioloog Tijs Goldschmidt deed er onderzoek naar. In het meer zwemmen verder veel nijlpaarden. Het knaagdier Pelomys isseli komt alleen voor op enkele eilanden in het meer.
Het Victoriameer is de belangrijkste bron van water voor de Nijl omdat het meer het regenwater verzamelt van de rivieren die er in uitmonden. Deze rivieren stromen vanuit westelijk Kenia, het noorden van Tanzania, Burundi en Rwanda.
Het Victoriameer werd in 1858 ontdekt (althans voor de westerse wereld) door de Britse ontdekkingsreiziger John Speke. Het kreeg deze naam ter ere van koningin Victoria, de toenmalige koningin van Groot-Brittannië en Ierland.
