Variant (schaken)

Een variant is een term uit het schaakspel en het is een manier waarop vanuit een bepaalde stelling verder gespeeld kan worden. Deze varianten zijn na diepgaande analyses op den duur vaststaande zettenreeksen geworden. Die bepaalde stelling kan de beginstelling zijn, varianten die daarin ontstaan, heten hoofdvarianten. Meestal kunnen die na een aantal zetten gesplitst worden in subvarianten. Iedere opening heeft haar varianten en het schaakspel in zijn totaliteit kent er dan ook honderden en er komen er nog steeds nieuwe bij. Een bijzondere vorm van een variant is een gambiet, een vaststaande zettenreeks waarbij al vroeg in de opening materiaal aangeboden wordt in ruil voor een snelle ontwikkeling.

Veel grootmeesters hebben hun naam aan een variant verbonden, zo heeft de Nederlander Max Euwe er twee geanalyseerd, in de schaakopening Nimzo-Indisch komt de Euwe-variant voor met de zetten 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.Pf3 c5 5.d5 Pe4 en de Euwe-variant in de Dame-Indische opening luidt: 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 b3 4.g3 Lb7 5.Lg2 Le7 6.0-0 0-0 7.b3

8
7
6
5
4
3
2
1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Een recente variant met subvarianten is geanalyseerd door de Russische grootmeester Evgeny Sveshnikov in de Siciliaanse opening.

De hoofdvariant luidt: 1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cd 4.Pd4 Pf6 5.Pc3 e5 (diagram)
Hieruit zijn vijf subvarianten ontstaan:

• A: 6.Pc6 bc 7.Lc4 Lb4 8.Lg5 Lc3 9.bc Da5
  
• B: 6.Pf5 d5 7.ed Lf5 8.dc bc 9.Ld3 e4 10.Le2 Ld6 11.Lg5 h6 12.Lh4
• C: 6.Pde2 Lb4 7.a3 La5 8.Ld2 d5 9.ed Pd5 10.Pd5 Dd5 11.La5 Da5+
• D: 6.Pf3 Lb4 7.Lc4 0-0 8.0-0 d6 9.Pd5 h6 10.Pb4 Pb4 11.c3 Pc6
• E: 6.Pb3 Lb4 7.Lc4 d6 8.00 Le6

Deze subvarianten hebben ook weer varianten....en ze zijn nog niet allemaal geanalyseerd....