Transneptunisch object
Een Transneptunisch object (TNO) is een planetoïde of dwergplaneet die zich buiten de baan van Neptunus bevindt. Ze zijn waarschijnlijk qua morfologie te vergelijken met sommige manen van buitenplaneten zoals Triton.
Het eerste transneptunisch object (naast Pluto, toen nog beschouwd als planeet), (15760) 1992 QB1, werd ontdekt in 1992. Inmiddels zijn er enkele honderden bekend. De grootste, zoals Eris, zijn groter dan de dwergplaneet Pluto.
Op basis van hun baanelementen kunnen ze worden onderverdeeld in drie subgroepen:
- plutino's hebben ongeveer een zelfde afstand tot de zon als Pluto (39 à 40 AE) en bewegen net zoals Pluto in een 3:2 baanresonantie met Neptunus. De baanhelling kan oplopen tot 20° en de baanexcentriciteit is vrij groot (0,1 à 0,3).
- cubewano's of klassieke TNO's hebben een gemiddelde afstand tot de zon van ongeveer 41 tot 48 AE. De banen zijn tamelijk cirkelvormig (baanexcentriciteit meestal minder dan 0,15). Een voorbeeld is de planetoïde Quaoar.
- scattered disk objects (SDO's) hebben een gemiddelde afstand tot de zon groter dan 48 AE. Hun banen zijn erg elliptisch (baanexcentriciteit 0,3 tot 0,96) en de baanhelling is groot (gemiddeld zo'n 20°). De planetoïden Sedna (2003 VB12) en Eris maken deel uit van deze subgroep. Deze objecten zouden de bron kunnen zijn van de kortperiodieke kometen.
TNO's worden af en toe ook wel Kuipergordelobjecten genoemd of KBO's. Sommige TNO's vallen ook onder de categorie dwergplaneet. Een andere naam is plutino's.
