Tempelprostitutie

Tempelprostitutie is een vorm van prostitutie waarbij de vrouw/ man zich prostitueert voor een religieus doel. Deze vorm kwam vooral voor in de Oudheid, maar is ook opgemerkt in onze moderne tijden.

[bewerk] Oudheid

De oudste vormen van tempelprostitutie vinden we in Mesopotamië, maar ze was verspreid over de hele Mediterrane wereld. Herodotus merkt ze op in Babylonië, maar hier lijkt het wel sterk overdreven. Waarschijnlijk haalde hij de tempelprostitutie en de prostitutie om een bruidschat te verkrijgen door elkaar. Wel was hij waarschijnlijk sterk onder de indruk van de vrouwenhandel in het land.

Herodotus 1, 199: Het meest dwaze gebruik van de Babyloniërs is diegene in welke iedere vrouw van het land eens in haar leven moest zitten in de tempel van Aphrodite (NB Astarte) en geslachtsgemeenschap hebben met een vreemdeling.

In Cyprus was de godin Athene aan land gegaan vlak na haar ontstaan en daardoor was de cultus van de godin altijd al zeer sterkt geweest. Het belangrijkste centrum zou de stad Paphos geweest zijn. Ook deze tempelprostitutie heeft Herodotes neergeschreven.

Herodotus I, 199: …Er is een gelijkaardig gebruik in Cyprus.

Volgens Strabo was er ook een gelijkaardig fenomeen in Armenië, waar mannen en vrouwen tempelslaven of hierodulen waren.

Tempelprostitutie is daarnaast nog in verschillende landen te lokaliseren. Bij de Feniciërs, Lydiërs en de Etrusken heeft het fenomeen zeker ook nog bestaan. Ook zal er bij de Israëlieten een gelijkaardige vorm van tempelprostitutie hebben bestaan, maar de meeste profeten waren er tegen en ook in de bijbel vinden we verschillende teksten die het afkeuren (vb. Exodus 40)

Ook de Grieken hebben het fenomeen overgenomen via contacten met de Mediterrane wereld. De belangrijkste stad hiervoor was Corinthe die al erg beroemd was omwille van haar prostituees (vb. Naera). De stad Corinthe had een tempel gewijd aan de godin Aphrodite en hier waren talrijke tempelslaven/innen die zich prostitueerden voor de godin. Ze werden hiervoor vergoed met kleren, eten en een dak, maar het geld ging naar de tempel. Als we Strabo mogen geloven zouden er hier wel tot duizend hierodulen actief zijn geweest.

Strabo, Geographica, 8,6,20: ...en de tempel van Aphrodite was zo rijk dat ze meer dan duizend tempelslaven en courtisanes bezat, van wie zowel mannen en vrouwen zich gaven voor de godin.

Deze praktijk bleef voortduren tot 146 v. Chr. toen de stad door de Romeinen werd vernietigd.

In Athene zou Solon in het begin van de 6e eeuw v.Chr. de tempelprostitutie hebben ingevoerd om te vermijden dat mannen en jongens zich zouden bezondigen aan deftige vrouwen. Hij bouwde hiervoor een tempel voor de godin Aphrodite Pandemos.

De slavinnen werden meestal opgekocht door de tempel zelf en hierdoor werden talrijke meisjes als slaaf gekocht op de markt. Er waren er echter ook die door schenkingen in het bezit van de tempel kwamen. Zo had de atleet Xenophon van Corinthe honderd meisjes geschonken aan Aphrodite na zijn overwinning (Atheneus, 13, 573-574)

[bewerk] India en Nepal

In India en Nepal kent nu nog in de moderne tijd een vorm van tempelprostitutie voor. Het gaat om een oud gebruik dat terug gaat tot in de oudheid, maar heeft weten te overleven.

Ouders (vaak de lage kastes) schenken hun kinderen aan de god en deze moesten dan in de oorspronkelijke vorm seksuele diensten geven aan de priesters. Nu worden ze meestal door de tempel verkocht op de leeftijd van 5-7 jaar en aan een man gegeven als kind-concubine. Als ze dan volwassen is, werkt ze in een bordeel die vaak een schrijn heeft om de oorsprong van de tempelprostitutie aan te geven.

De Britten hebben deze praktijk verboden in 1860 en ze nam sterk af op het einde van de 19e eeuw, maar ze is onlangs weer sterk toegenomen.

[bewerk] Bronnen en literatuur

• Atheneus,The Deipnosophists, 13, 573-574
• Conzelmann H., Korinth und die Mädchen der Aphrodite, Nachrichten der Akademie der Wissenschaften in Göttingen aus dem Jahre: Philologisch-Historische Klasse, 8, 1967, p. 247-261
• De Lentdecker L., Van deernen en taveernen, deel 1: prostitutie in de oudheid, Hasselt, 1971
• Dillon M., Girls and Women in Classical Greek Religion, Londen-New York, 2001
• Fauth W., Sakrale Prostitution im Vordern Orient und im Mettelmeerraum, Jahrbuch für Antike und Christentum, 31, 1988, p. 24-39
• Herodotes, historiae, 1, 199
• Pirenne-Delforge V., l’Aphrodite grecque, Athene-Luik, 1994
• Reinsberg C., Ehe, Hetärentum und Knabenliebe, München, 1989
• Saffrey H., Aphrodite à Corinthe, Revue biblique, 92, 1985, p. 359-374
• Scholtz A., Aphrodite Pandemos at Naukratis, Greek, Roman and byzantine studies, 43, 3, 2002/03
• Strabo, Geographica, 8,6,20