T-90

T-90S
Algemene kenmerken
Bemanning	3
Lengte	9,53 m
Breedte	3,78 m
Hoogte	2,22 m
Gewicht	46,5 ton
Pantser en bewapening
Pantser	830 mm
Hoofdwapen	125 mm kanon
Secundaire bewapening	7,62 mm machinegeweer 12,7 mm AA machinegeweer
Mobiliteit
Motor	12-cilinder 750 kW dieselmotor
Snelheid (op de weg)	60 km/h
Rijbereik	375 km

De T-90 is een moderne Russische tank.

[bewerk] Ontwikkelingsgeschiedenis

De T-90 is ontwikkeld uit de T-72; het is eigenlijk weinig meer dan een relatief kleine verbetering van de T-72BM en heette oorspronkelijk dan ook de T-72BU. Het ontwerpprogramma droeg de code Obiekt 188. De aparte naam is een gevolg van een poging door het Kartsjew-Benediktow ontwerpbureau van de "Oeral-Wagonfabriek" te Nizjni Tagil de indruk te wekken dat een tank ontworpen was die in moderniteit kon wedijveren met de T-80 van het concurrerende bureau uit Charkiv dat na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in de onafhankelijke staat Oekraïne lag. Ook wilde men zich losmaken van de slechte reputatie die de T-72 in de Tweede Golfoorlog had opgelopen. In 1992 besloot defensieminister Pawel Gratsjew dan ook de T-72BU te hernoemen tot T-90. President Boris Jeltsin keurde dit persoonlijk goed. De productie werd in 1993 in gang gezet.

[bewerk] Beschrijving

De T-90 verschilde eerst in vier belangrijke opzichten van de T-72BM. Veel latere wijzigingen zijn nog geheim. In de eerste plaats was het vuurcontrolesysteem vervangen door een aangepaste (1A45T) versie van dat van de T-80U. Reactiesnelheid en trefzekerheid zijn daardoor belangrijk toegenomen: respectievelijk met een zesde en de helft wanneer de tank zelf rijdt. De commandokoepel toont, behalve het andere vizier, nog een tweede herkenbaar verschil: een op afstand richtbaar machinegeweer.

De tweede verandering betrof het aanbrengen van het Sjtora elektro-optische verstoringssysteem. Behalve uit een laseralarm dat een rookgordijn laat leggen zodra de tank geraakt wordt door een laserstraal, bestaat dit apparaat uit twee infraroodzenders die de volgoptiek van een raketlanceerder misleiden over de ware baan van de te geleiden antitankraket door het signaal te simuleren van het infraroodbaken aan de achterzijde van de raket. De trefzekerheid zou daardoor met tot een derde of wel een vijfde afnemen, afhankelijk van het rakettype.

De derde verandering bleek het meest controversieel. In een poging de productiekosten te verminderen en de bepantsering te versterken werd het aluminiumlaminaat met polyurethaanvulling in de buitenste pantserschil vervangen door een staallaminaat. De pantserequivalentie steeg daardoor van ongeveer 520 naar 670 mm, maar ook het gewicht nam met twee ton toe naar vijftig ton. Aangezien de 840 pk motor met V-84MS wel een nieuwe aanduiding kreeg maar geen verhoogd vermogen, lijdt het voertuig aan een ernstig overgewicht. De maximumsnelheid daalde tot zestig km/u, het rijbereik tot 350 kilometer. Generaal-kolonel Aleksandr Galkin, chef Pantserdirectoraat, noemde het type in 1996 dan ook een "vergissing". De twee ton extra massa had ook veel efficiënter gebruikt kunnen worden, door de toepassing van modernere pantsersystemen met een betere massa-equivalentie.

Het gewicht was al in de T-72BM vergroot door het aanbrengen van 3,5 ton aan Kontakt-5 reactief pantser. Terwijl normaal reactief pantser de straal van holleladingswapens verstoort, als het door te exploderen er twee pantserplaten in werpt, is Kontakt-5 zo zwaar dat het zelfs inkomende staafpenetratoren breekt. Hierdoor wordt een extra pantserequivalentie tegen penetratoren verkregen van ongeveer 280 mm, zodat het totaal op zo'n 950 mm komt; tegen holleladingswapens ligt het totaal tussen de 1150 en 1350 millimeter. Het Westen heeft in antwoord de zogenaamde Multi-Purpose Anti-Tank-granaat ontwikkeld, die de reactief-pantser-modules van een grote sector van het doel in één keer kan doen ontploffen, zodat in een tweede schot de navolgende penetrator ongestoord zijn werk kan doen. Rusland is echter al drie generaties verder met opvolgers van het Kontakt-5 die deze tegenmaatregel op hun beurt weer moeten tegenwerken.

Het 125 mm 2A46 kanon werd vervangen door de 2A46M1, met een kennelijke verbetering van de trefzekerheid met een kwart — hoewel het onduidelijk is in hoeverre het andere vuurcontrolesysteem in dit cijfer verwerkt is. Die werd weer vervangen door de 2A46M2 met vervangbare edelstalen voering die de notoir korte levensduur van de Russische kanonnen moet verbeteren. Het kanon wordt automatisch geladen uit een munitievoorraad van 43, te kiezen uit de:

• 3VBM17, een "APFSDS"-wolfraam staafpenetrator, met een doorslagvermogen van zo'n 750 mm staal.
• 3VBK17, een "HEAT-FS,"- holleladingsgranaat met verarmd uranium.
• 3BK29, een tandemholleladingsgranaat tegen reactief pantser, waarvan de hoofdlading een doorslagvermogen heeft van 350 mm.
• 3VOF36, een brisantgranaat
• 9K119 Refleks, een versie van de Refleks geleide antitankraket die uit de loop afgevuurd kan worden en een bereik heeft van vijf kilometer en een doorslagvermogen van zo'n 700 mm.

[bewerk] Operationele Geschiedenis

Toen de T-90 in productie ging, was er maar een budget voor twaalf voertuigen, vanwege de extreme bezuinigingen bij het invoeren van een kapitalistisch stelsel. De fabriek ging echter rustig door met produceren, zodat er in 1999 enkele honderden voertuigen in voorraad waren. De staat begon deze op den duur toch af te nemen, zodat nu hele divisies met de T-90 zijn uitgerust. De tank vormt echter maar een klein deel van het totale tankarsenaal van Rusland.

De T-90E en de T-90S zijn varianten die bedoelt zijn voor de export. India, dat in een wapenwedloop verwikkeld is met het door China en Oekraïne bewapende Pakistan, is tot op dit moment de grootste afnemer, met ongeveer 310 aangeschafte exemplaren in 2001. India wil graag de tank zelf onder licentie kunnen produceren , de Indiërs zijn van plan tegen de duizend van deze tanks (om) te bouwen, door een aanpassing van de al bestaande licentiebouw van de T-72.