Sarcofaag

Een sarcofaag is een stenen doodskist. Aan de buitenkant van de kist en het deksel zijn vaak inscripties of beeldhouwwerk aangebracht die aan de "bewoner" herinneren.

[bewerk] Gebruik

Vandaag de dag worden doden, indien ze begraven worden, weggebracht in een kist gemaakt van hout. Dat geldt tenminste voor gewone mensen; belangrijke en rijke mensen worden soms begraven in een kist van steen, zoals de pausen en vroeger de farao's.

De koningen en koninginnen van Spanje worden in schitterende sarcofagen in het " Pantheon de los Reyes" onder het Escoriaal bijgezet. De gedeeltelijk vergulde stenen kisten staan boven elkaar in een achthoekig vertrek. Voordat de overledene daar een plaats krijgt wordt het lichaam eerst enige jaren in een speciaal daarvoor aangewezen rotkamer ingemetseld.

Ook in vroeger tijden was het gebruikelijk dat rijke mensen in een stenen kist begraven werden. Soms was het zelfs zo, dat de kist met het lichaam erin niet onder de grond gestopt werd, maar in het kerkgebouw bleef staan. In sommige kerken ziet men ook wandgraven. Daar is het lichaam van de overledene in een sarcofaag in de muur van de kerk geplaatst. Het was gebruikelijk om het lichaam dan eerst enige tijd op een andere plaats te laten rotten zodat alleen het skelet een plaats in de muur kreeg. Je mag ervan uitgaan dat de grafstenen op de vloer van oudste kerken ook de deksels van sarcofagen zijn. Rijke mensen lieten zich op deze manier in de kerk begraven, dicht bij het altaar. Later was er ook sprake van kelders onder de kerkvloer met daarin de ,al dan niet met lood beklede kisten. Of de sarcofagen helemaal luchtdicht waren, weten we niet. Een toespeling op opstijgende verteringslucht uit de sarcofagen en kelders zie je in het Nederlandse gezegde: "rijke stinkerd".

Bij de vroeg christelijke begraafplaats " Les Alyscamps" in Arles staan honderden sarcofagen in de open lucht opgesteld.

Tenslotte wordt het woord sarcofaag gebruikt voor het 'gebouw' dat de ontplofte reactor van Tsjernobyl omgeeft. Hierdoor wordt het grootste deel van de radioactieve straling tegengehouden.

[bewerk] Etymologie

Het woord "sarcofaag" is een combinatie van de Griekse woorden: "Sarx" (σαρξ), hetgeen 'vlees' betekent, en "Phagoon" (φαγων), wat 'eten' betekent. Letterlijk is een sarcofaag dus een "vleesetend" object. Het is daarom minder juist om bij de kist van een farao het woord sarcofaag te gebruiken. De bedoeling van de mummificatie is immers dat het vlees van de farao bewaard zal blijven.