Polyamorie

Polyamorie (Engels: Polyamory), staat voor een levenswijze waarbij erkend wordt dat het mogelijk is om van meer dan een persoon tegelijk te houden. Deze liefde uit zich in relaties waarbij vriendschap, intimiteit, een emotionele band, spirituele verbondenheid en/of seksualiteit ingrediënten zijn.

het meest gebruikte symbool voor polyamorie is het hart gecombineerd met het oneindigheidsteken

Er zijn binnen de definitie van PolyAmory veel verschillende relatievormen mogelijk, maar ze hebben gemeenschappelijk dat deze gebaseerd zijn op liefde, openheid, eerlijkheid en respect. (Citaat van René en Monique, beheerders van de polyamorie-website). Goedkeuring van alle betrokkenen is een belangrijk aspect. Het zal duidelijk zijn dat een goede open communicatie hierbij onmisbaar is. Personen die op deze wijze leven, definiëren zichzelf als polyamoreus, meestal afgekort tot ‘’poly’’. Poly zijn betekent dat je ervoor openstaat om meerdere intieme relaties aan te gaan. Wanneer je poly bent, betekent dat niet vanzelfsprekend dat je ook daadwerkelijk meerdere intieme relaties onderhoudt. Je kunt poly zijn en geen intieme relatie hebben.

[bewerk] Polyamorie-symbolen

Hoewel een aantal symbolen geadopteerd zijn door polyamoreuze mensen, is geen enkel universeel aanvaard. Het meest gebruikte symbool is het hart gecombineerd met het oneindigheidsteken. Een ander symbool is de afbeelding van een papegaai want in het engels is Polly een veel gegeven naam aan deze vogels.

[bewerk] Woordenschat van de polyamorie

[bewerk] Engelse woorden

"Frubble", "Compersion"

Het gevoel van warmte en geluk wanneer je ziet dat een van je partners goed kan opschieten met een van je andere partners of een van hun geliefden.

"Wibble"

Het tijdelijke gevoel van onzekerheid wanneer je ziet dat een partner zich teder of intiem gedraagt met een andere van zijn of haar partners.

"Metamour"

Beschrijving van je relatie met een van de partners van je partner.

"NRE"

Afkorting van New Relationship Energy. Beschrijft hoe een partner zich gedraagt wanneer hij of zij een nieuwe relatie start met een nieuwe geliefde.

"Polyamory"

Engelse benaming voor polyamorie.

[bewerk] Nederlandse woorden

"Compersie"

Het gevoel van warmte en geluk wanneer je ziet dat een van je partners goed kan opschieten met een van je andere partners of een van hun geliefden. (Engels: Compersion/Frubble)

"Polyamorie"

Nederlandse benaming voor het Engels: polyamory.

[bewerk] Waarden binnen Polyamorie

In tegenstelling tot het algemene geval van swingen, draait het bij polyamoreuze relaties in het algemeen om een emotionele band, hoewel de verschillen tussen swingen en polyamorie open staan ter discussie. Veel mensen, zowel in swing- als polyamorie-gemeenschappen, zien beide praktijken als deel van een continuüm van open intimiteit en seksualiteit.

Merk op dat de waarden die hier besproken worden idealen zijn. Zoals bij elk ideaal schieten de aanhangers soms tekort. Maar ernstige schendingen van de idealen van een polyamoreuze relatie worden even serieus genomen als in gelijk welke andere relatie.

[bewerk] Trouw en loyaliteit

Veel monogamisten definiëren trouw als een verbintenis hebben met slechts één partner (tegelijkertijd), zonder andere seksuele of relationele partners te hebben tijdens de relatie.

De poly versie hiervan is polyfideliteit, een specifieke vorm van polyamorie gedefinieerd door een duurzame, seksueel exclusieve verbintenis met meerdere partners. Maar de meeste polyamoreuzen definiëren trouw als open en eerlijk zijn naar hun partners met betrekking tot hun relationele leven en zich houden aan de afspraken die ze gemaakt hebben in hun relaties, in plaats van het begrip te koppelen aan seksuele exclusiviteit. Anderen benadrukken liever loyaliteit, soms gedefinieerd als het vermogen om te vertrouwen op de steun, zorg en aanwezigheid van de ander.

[bewerk] Communicatie en onderhandelen

Omdat er geen standaard-model bestaat voor een polyamoreuze relatie, kunnen deelnemers aan zo'n relatie verschillende ideeën hebben hoe dat relatie zou moet werken. Als dit niet besproken wordt, kunnen deze uiteenlopende verwachtingen bijzonder schadelijk worden voor de relatie. Daarom dat veel polyamoreuzen voorstander zijn om expliciete basisregels van een relatiete definiëren met iedereen die er in betrokken is. In tegenstelling tot sommige andere vormen van onderhandelde relaties (bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden, zien polyamoreuzen deze onderhandelingen als een dynamisch proces gedurende de levensloop van de relatie.

In meer conventionele relaties kunnen deelnemers een gemeenschappelijke reeks van verwachtingen hebben, zonder er bewust over onderhandeld te hebben, simpelweg door het volgen van sociale standaarden. (Een man en vrouw worden verondersteld om elkaar financieel te steunen, bijvoorbeeld). Omdat polyamoreuze relaties niet op sociale standaarden kunnen steunen als uitgangspunt, kan men veel minder uitgaan van veronderstellingen en moet men gaandeweg veel meer overeen komen door met elkaar te praten en door wederzijds respect en begrip.

Polyamoreuzen benaderen hun relaties meestal pragmatisch. Zij aanvaarden dat zijzelf en hun partners soms fouten zullen maken en niet altijd aan het ideaalbeeld zullen kunnen voldoen. Wanneer dit gebeurt, is communicatie een zeer belangrijke middel om eventuele schade die hierdoor ontstaan is te repareren.

[bewerk] Niet elkaars bezit

Mensen in een conventionele relatie zijn vaak akkoord om onder geen enkele omstandigheid een andere relatie te zoeken, omdat dat de primaire relatie zou bedreigen, verdunnen of vervangen. Polyamoristen geloven dat deze beperking in feite niet in het belang is van de relatie, omdat ze bezitterige verboden in de plaats stelt van vertrouwen en de relatie in een structuur van eigendom en beheersing plaatst: “Jij bent van mij”. Dit weerspiegelt de culturele veronderstelling dat beperkingen nodig zijn om de partners te beteugelen en bij elkaar te houden, en dat een bijkomende nauwe relatie een serieuze bedreiging zal zijn of een verzwakking van de huidige band zal veroorzaken.

Polyamoreuzen zien in hun partners partner eerder de verbetering voor hun partners leven dan een bedreiging voor henzelf. Het oude gezegde “Wie je lief hebt, laat je vrij. Als ze terugkomen dan zijn ze van jou, als ze weggaan dan waren ze dat nooit”, beschrijft een gelijkaardige manier van denken. Daarom dat veel polyamoreuzen de bezitterige kijk op een relatie zien als iets dat vermeden moet worden. Dit vraagt veel vertrouwen. (Een simpele test van succes: Als je geliefde een ander partner vindt, zal dat als resultaat geluksgevoel geven (compersie) of een alarmbel doen rinkelen?)

Hoewel niet-bezitterig zijn een belangrijk aspect is van veel polyamoreuze relaties, is dit niet zo universeel als de andere waarden die hierboven beschreven zijn. Alternatieven zijn bijvoorbeeld relaties waarbij een op bezit gebaseerde hoofdrelatie gecombineerd wordt met niet-bezitterige tweede relaties (gebruikelijk in open huwelijken), en asymmetrische relaties waarbij “bezit” alleen in één richting geldt.

[bewerk] Gerelateerde groepen en concepten

De definities van polygamie en polyamorie overlappen elkaar: liefdevolle polygame relaties zou je als polyamoreus kunnen zien, en veel polyamoreuzen zien zichzelf als getrouwd met meer dan één persoon. In de praktijk echter worden de woorden gescheiden door het gebruik ervan: “polygamie” wordt meer gebruikt voor een vastgelegde vorm van meervoudige huwelijken (vooral die met een traditionele/religieuze achtergrond), terwijl “polyamorie” staat voor een relatie die gedefinieerd is door onderhandeling tussen de leden in plaats van door culturele normen.

Dus hoewel polygamie en polyamorie door buitenstaanders veelal worden bekeken als gelijkaardig, baseren de twee groepen zich op heel verschillende filosofieën en idealen, en er is weinig interactie tussen de zelfbenoemde “polygamisten” en “polyamoreuzen”. Polyamorie is meer verbonden met subculturen en ideologieën waar op seksueel gebied individuele vrijheid een grote rol speelt - zoals homoseksuelen en BDSM voorstanders. Wat zeker niet wil zeggen dat polyamoreuzen dus homoseksuelen zijn en/of aan BDSM doen.

De polyamoureuze waarden respect, eerlijkheid, communicatie en onderhandelen komen overeen met waarden in de BDSM subcultuur. (Inderdaad veel polyamorie promotors zijn ook BDSM promotors.) Veel van de problemen die men tegenkomt bij polyamoreuze relaties hebben parallellen in de BDSM, en kunnen opgelost worden door gebruikmaking van dezelfde methodes. Beide groepen hebben voordeel van een kruisbestuiving van ideeën.

Binnen elk van deze groepen is echter een grote verscheidenheid aan individuele houdingen; overal zijn ook mensen die de ander groepen verwerpelijk vinden.

[bewerk] Filosofische aspecten

Voor veel monogamisten zou Polyamorie een zwakte of falen kunnen lijken om zich te houden aan de waarden die de meerderheid van de gemeenschap aanvaardt. De veronderstelling dat monogamie de enige aanvaardbare vorm voor duurzame relaties is, kun je echter ook zien als een voorbeeld van redeneren in stadium vier van de stadia van morele ontwikkeling van Lawrence Kohlberg. Polyamorie vormt dan de uitwerking van relaties in stadium vijf of zes. In deze context beschouwen sommigen die aan polyamorie doen, dit als een superieure vorm van binding met mensen. Maar de meesten zeggen gewoon dat dit voor hen zelf de goede manier is.

[bewerk] Kritiek op polyamorie

[bewerk] Religieuze bezwaren

In de meeste belangrijke religieuze stromingen wordt verwacht dat een persoon kiest voor één seksuele of huwbare partner. Zelfs stromingen die niet-monogame relaties toestaan, beperken dit gewoonlijk tot één strakomlijnde vorm van huwelijk – meestal polygynie of polyandrie. Religieuze leiders hebben zich nauwelijks uitgesproken over polyamorie, maar dat komt waarschijnlijk doordat polyamorie niet zo bekend is vergeleken met andere relationele/ethische kwesties als homoseksualiteit, en omdat polyamorie niet algemeen erkend wordt als een afzonderlijke levensstijl.

[bewerk] Delen van liefde

Een veel voorkomend bezwaar tegen polyamorie is gebaseerd op het geloof dat door het delen van de liefde tussen meerdere partners, de liefde minder wordt. Dit is een Malthusiaans argument, een argument vanuit de gedachte van schaarste. Het beschouwt liefde als een goed (zoals eten of ander goederen) dat alleen gegeven kan worden aan iemand door het weg te nemen van een ander.

Polyamoristen verwerpen deze visie op liefde, en gaan er vanuit dat liefde niet vermindert door het delen met anderen. Zoals Robert Heinlein het beschrijft, “Liefde wordt niet afgetrokken, maar VERMENIGVULDIGD. Hoe meer je liefhebt, hoe meer je KUNT liefhebben.” Een voorbeeld waarmee dit vaak geïllustreerd wordt is dat een ouder met twee kinderen niet van één van de kinderen minder houdt door het bestaan van het andere kind.

Verdedigers van monogamie wijzen veelal op de kracht en het vertrouwen die opgebouwd kunnen worden in een langdurige relatie. Zij zeggen dat dit alleen kan tussen twee partners die enkel oog hebben voor elkaar en geen andere partners hebben. Polyamoreuzen verwerpen dit idee en zeggen dat kracht en vertrouwen opgebouwd kunnen worden met al hun partners. Het betrekken van andere partners in hun leven zien zij evenmin als een aantasting van het vertrouwen als het onderhouden van andere vriendschappen, wat voor monogame koppels wèl gebruikelijk is.

Een tussenstandpunt is dat het onderhouden van een liefdesrelatie tijd en energie kost en deze bronnen niet onuitputtelijk zijn. Hoewel het dus mogelijk is om meerdere mensen lief te hebben net zo goed als één, is er een praktische grens aan. Voorbij die grens zullen de relaties er onder gaan lijden door gebrek aan tijd of energie.

[bewerk] Ogenschijnlijk falen

Polyamoreuze relaties zijn dikwijls bekritiseerd als “niet langdurig”. Het is moeilijk om aan nauwkeurige getallen over de langdurigheid van een polyamoreuze relatie versus monogameuze te komen. Dus is het moeilijk te meten, voor verschillende redenen, en vooral omdat individuele monogame en polyamoreuze relaties eventueel variëren in hun intenties en hun definitie van “succes”. Andere factoren die deze vraag zonder antwoord laat zitten zijn als volgt:

Polyamoreuzen (zoals veel mensen in een niet-traditionele relatie), veelal vertellen niet publiekelijk hun relatie, status, en sommige soorten polyamoreuzen en polyamoreuze relaties, zijn soms over- of onder gepubliceerd.
In zowel polyamoreuze en monogameuze relaties, (waar de deelnemers niet getrouwd zijn), de criteria voor een “succesvolle relaties, ” is eventueel niet noodzakelijk hetzelfde zoals de gewoonlijk verwachtte “doel” van een levenslange band, en veel relaties, veranderen of beëindigen als iemand dat nodig vind. Bijvoorbeeld een relatie, dat het leven verrijkt van de deelnemers kunnen evenwel geklasseerd worden als een “succes” zelfs als het eindigt. (zie Richard Bach's beschrijving van scheiding voor een voorbeeld van dit).
Niet alle banden binnen een polyamoreuze relatie, en niet alle monogame relaties, zijn verwacht levenslang te zijn. Velen daarvan zijn niet zo - tussentijds, lange afstand, stadia en seizoenen, zijn sommige redenen.
Niet alle relatie met meerdere partners zijn “polyamoreus” binnen de definitie van de term, en veel relaties met meerdere partners zijn niet gebaseerd op de basis van vertrouwen, steun, volwassen en met de intentie die een polyamorist als fundamenteel beschouwt voor een succesvolle relatie.

Omdat seks en seksualiteit zo diep in de gevoelens van mensen reikt, is het moeilijk voor veel mensen om neutraal in hun algemene beoordeling van de “succes” van een polyamoreuze relatie, met polyamoreuzen en diegene die tegen polyamorie zijn elk maken veronderstellingen gebaseerd op “selectieve keuze van bewijs” (die hun visie staaft). Bijvoorbeeld, deze die niet voor dergelijk relaties zijn kunnen dit type van relatie beoordelen gebaseerd op het falen van een zekere instantie daarvan, zelfs als ze niet het hele instituut van het huwelijk beoordelen, gewoon omdat een bepaald koppel gescheiden is.

Alhoewel een toevallige voorbijganger veel polyamoreuze zien eindigen, voorstanders van polyamorie merken op dat als dezelfde standaard wordt toegepast op monogameuze relaties, er ook relatief weinig succesvol kan geklasseerd worden, als men de scheidingsgraad bekijkt, het aantal huwelijken die bij elkaar blijven enkel door naam, het aantal ongetrouwde koppels die uit elkaar gaan, en het aantal waarbij de partners ongelukkig zijn of zelfs ontrouw zijn – maar enkel een paar gebruiken deze zaken als bewijs dat monogamie immoreel, onpraktisch en gedoemd om te falen.

Met een gebrek aan een gedisciplineerde academische studie in dit gebied, is het waarschijnlijk fair om te zeggen dat de vraag op dit moment open is. Er is gewoonweg niet genoeg consistente en hoge kwaliteitsonderzoek aanwezig die polygameuze vergelijkt met monogameuze, zowel in langdurigheid (als een maatstaf voor de relaties die een echte “levenslange” trouw), in termen van tevredenheid van de resultaten, of in termen van het ontmoeten van de verwachtingen van de deelnemers.

[bewerk] Onmacht/onwil om te binden

Polyamorie is soms bekeken als de onmogelijkheid, of onwil, tot het maken van een langdurige binding tot een partner – vooral een binding tot seksuele exclusiviteit tot één persoon voor zijn/haar totale levensduur, zoals in een traditionele monogame relatie.

Aan de ander kant, polyamoreuzen zien zichzelf tot het maken van meer banden, zoals een ouder een liefdesband heeft met al zijn/haar nakomelingen. Een uitdrukking gebruikt door polyamoreuzen is: “We zijn trouw aan AL onze geliefden”

[bewerk] Tegen-kritiek

Polyamoreuze instelling tot monogamie is gevarieerd. Veel polyamoreuzen bezien polyamorie als een superieure manier van leven in vergelijking met monogamie, soms wordt polyamorie beschreven als "meer geëvolueerd". Ze kunnen monogameuze relaties karakteriseren als gebaseerd op een niet-zijnnagedachte aanvaarding van sociale en religieuze standaarden, of een bezitterigheid en jaloezie. Sommige polyamoreuzen geloven dat die mensen die maar één geliefde hebben minder capaciteit hebben voor liefde dan voor iemand die er meer heeft – het omgekeerde van "verminderingen van liefde" kritiek beschreven hierboven.

Hoewel, veel anderen zien polyamorie en monogamie als een evenwaardige manier van leven, met de beste keus afhankelijk van persoon tot persoon. Terwijl ze erkennen dat veel monogame relaties misschien gebaseerd zijn op overeenkomsten en bezitterigheid, ze zien dit niet als een intrinsieke karakteristiek van monogamie evenzeer als een onmogelijkheid om te kiezen als een intrinsieke karakteristiek van polyamorie.

[bewerk] Veel gestelde vragen

[bewerk] Wat zijn de regels van polyamorie?

Niemand heeft er een patent op hoe het moet gebeuren. Het enige wat iemand kan doen is luisteren naar ander polyamoreuze mensen hoe zij het doen. Wat je mag doen, wat je niet mag doen en integreren in je eigen levensstijl. Blijf steeds open en eerlijk tegen je partners(s), en corrigeer je levensstijl indien het voor jouw mogelijk is.

Let op, polyamorie mag nooit een vluchtweg zijn van een ander gebroken relatie!

[bewerk] Zijn polyamoreuzen biseksueel?

Sommigen zijn biseksueel anderen niet, nog anderen hebben zelfs geen seks. De beste manier om het te weten is door het te vragen en niet te veronderstellen.

[bewerk] De optimale Polyrelatie

Een beginnende Poly-relatie gaat niet altijd direct van een leien dakje. Hier volgt een overzicht van wat je wel kan doen en niet mag doen in een Polyrelatie om de relatie optimaal te laten functioneren waar ieder poly lid gelukkig mee is.

[bewerk] Typische Poly fouten.

Volgende lijst zijn typische fouten binnen een Polyrelatie die tot een breuk kan leiden. Sommige voorbeelden zijn zeker ook geldig binnen een mono relatie.

[bewerk] Veronderstellingen maken over je partner of je relatie.

Veronderstellingen maken over je partner en/of relatie is vooral in een Polyrelatie een bron van problemen. Bij een Poly relatie is het fundamenteel dat men in alles open en eerlijk is. Open naar de partner toe en open voor de partner. Spreken over gevoelens en de relatie is zeer belangrijk om een stabiele Poly relatie te krijgen. Mensen die niet graag over gevoelens en relaties spreken zijn waarschijnlijk meer geschikt voor een ander relatievorm.

[bewerk] Steunen op indirecte informatie.

Baseren op indirecte informatie over een ander partner van een partner is niet verstandig. Ook al is er geen kwaad wil in het spel, er is steeds kansen op misverstanden met alle gevolgen van dien. In een Polyrelatie is het dan ook aangeraden om aan de betreffende partner rechtstreeks te vragen.

[bewerk] Bekende polyamoreuze mensen

Omdat het moeilijke is het verschil te zien tussen romantische relaties en seksuele relaties tussen vrienden is deze lijst gebaseerd op een breed gebruik van “polyamorie” dat het laatste omvat. Voor meer specifieke details, volg de individuele pagina’s en externe referenties.

Simone de Beauvoir, Jean-Paul Sartre, en Olga Kosakiewicz
CT Butler, stichter van Food not Bombs
Amelia Earhart
Robert A. Heinlein
William Marston, Elizabeth Marston, en Olive Byrne
E. Nesbit
Eric S. Raymond
Vita Sackville-West, Harold Nicolson, en verschillende leden van Bloomsbury Group
Percy Shelley
Edna St. Vincent Millay
Dieter Wedel, filmmaker
Anton Heyboer, kunstenaar
Bernhard van Lippe-Biesterfeld, lid Nederlandse Koninklijk huis
Paul Verhoeven, filmregisseur

Veel historische figuren hadden meerdere simultane relaties dat niettemin “niet polymaoureus“ kan geklasseerd worden in de moderne versie omdat ze “volledige kennis en toestemming” ontbreken. In Victoriaans Engeland, bijvoorbeeld, de moeilijkheid en stigma ven scheiding zorgde voor de vrouw van een rijke man weinig keus dan het tolereren van zijn maîtresses, die op hun beurt eventueel afhankelijk waren van zijn financiële hulp. Dit type relaties komt niet in de lijst voor.

[bewerk] Externe links

www.polyamory.nl, website met informatie en een actief discussieforum over polyamorie.
www.polyamorie.nl, website met informatie over polyamorie, over Ageeth Veenemans en over het boek dat zij schrijft over polyamorie.

Zie ook

Categorieën: Samenlevingsvorm | Relatievorm