Periadriatische lijn
Geologie van de Alpen |
---|
Tektonische indeling |
Penninische nappes |
Austroalpiene nappes |
Zuidelijke Alpen |
Geologische structuren |
Aarmassief | Dent Blanche klippe | Engadin venster | Hohe Tauern-venster | Molassebekken | Periadriatische lijn | Ivrea zone | Lepontin dome | Rhône-Simplonlijn | Sesia eenheid |
Formaties en gesteenten |
Paleogeografische gebieden |
Briançonnais microcontinent |
Piemont-Liguria bekken |
Apulische of Adriatische plaat |
De Periadriatische lijn is een scheiding tussen twee paleocontinenten die over een aantal grote breukzones van oost naar west door de Alpen loopt. De lijn geeft de tektonische scheiding aan tussen de centrale zones van de Alpen in het noorden en het zuidelijke voorland in het zuiden.
[bewerk] Ligging
De Periadriatische lijn loopt over een aantal breukzones, die vaak onder de eigen naam genoemd worden. Vanaf Ivrea, waar de lijn onder recente sedimenten van het Po bekken verdwijnt, loopt de lijn eerst noordoost en dan oost. Dit gedeelte wordt Insubrische lijn of Tonale lijn genoemd. Deze breukzone loopt ten noorden van het Lago d'Idro dood op de Giudicárie lijn, een grote zuidwest-noordoost lopende breukzone. De Periadriatische lijn volgt deze lijn een tijd in noordoostelijke richting. Iets ten noorden van Meran buigt de lijn om naar het zuidoosten, om dan door het Puschtertal en het Gailtal te gaan lopen (Puschtertal lijn en Gailtal lijn). Verder naar het oosten loopt de Periadriatische lijn door het dal van de Drau (Draulijn) en dan Slovenië in. In de buurt van Maribor verdwijnt de lijn onder sedimenten van het Pannonisch bekken.
[bewerk] Tektonische betekenis
Een dergelijke belangrijke breukzone in een gebergte wordt wel een sutuur genoemd, en is het overblijfsel van een voormalige subductiezone. In de Alpen geeft de lijn grofweg de grens aan tussen gesteentes van wat vroeger twee verschillende continenten waren: Europa in het noorden en de Adriatische plaat in het zuiden.
Grofweg, omdat de gesteentes van de Austroalpiene nappes, die afkomstig zijn van de Adriatische plaat, ook ten noorden van de lijn liggen. De Insubrische lijn is namelijk een retro-overschuiving, die een deel van de overrijdende plaat heeft afgesneden. Langs de breukzone heeft opschuiving plaats gevonden: het noordelijke blok beweegt omhoog ten opzichte van het zuidelijke blok.
Behalve overschuiving vindt er ook zijschuiving plaats langs de lijn, als gevolg van het bewegen van de Adriatische plaat ten opzichte van de Europese. In het westen van de Alpen (ter hoogte van Zwitserland) schuift het zuidblok naar het westen (dextraal).