Passo dello Stelvio

Passo dello Stelvio

Top	2758 m
Locatie	Italiaanse Alpen

	Oostzijde	Westzijde
Startplaats	Prato Allo Stelvio	Bormio
Hoogteverschil	1846 m	1540 m
Lengte	26 km	22 km
Stijgings-%	7,7 %	7,0 %
Steilste km	9,2 %	9,5 %

Uitzicht op het Ortler Massief

Uitzicht op de pashoogte

Monte Scorluzzo bij zonsondergang

De Passo dello Stelvio (Duits Stilfserjoch) is een bergpas in de Italiaanse Alpen. De bergpas is vooral bekend vanwege wielrenetappes in de Ronde van Italië. De Stelvio is de op één na hoogste verharde bergpas in de Alpen; de Col de l'Iséran (F) is met 2770 m nog iets hoger.

De Stelvio is één van de zwaarste beklimmingen in de wielersport vanwege de lengte en het hoogteverschil van de klim. De klim vanuit Prato Allo Stelvio kent 48 haarspeldbochten die vanaf de boomgrens (en de top) goed zichtbaar zijn. Hoewel de bergpas altijd voor spektakel zorgt in de Ronde van Italië, is hij slechts tien keer verreden omdat de bergpas in het voorjaar nog gesloten kan zijn vanwege sneeuwval.

[bewerk] Ligging

De Steviopas ligt op de grens van de Italiaanstalige provincie Sondrio en het Duitstalige Zuid-Tirol. Ten oosten van de pas ligt het bergmassief van de Ortler (3902 m) en nog dichterbij de Monte Livrio op wiens gletschers gedurende het zomerseizoen geskied wordt. In het noorden ligt de Dreisprachenspitze, het ontmoetingspunt van drie talen; Italiaans, Duits en Retoromaans. Tenslotte ligt in het zuiden de Monte Scorluzzo die als een van de gemakkelijkst te beklimmen drieduizenders geldt. De pas ligt in het hart van het Nationaal Park Stelvio, één van de oudste (1936) en grootste nationale parken van Europa.

[bewerk] Geschiedenis

Begin 18de eeuw wilde Ferdinand I van Oostenrijk een weg aanleggen die het Val Venosta direct verbond met Milaan dat toen onder Oostenrijks bewind stond. De weg moest lopen over het bergzadel ten noordwesten van de Ortler. Ingenieur Carlo Donegani uit Sondrio, die al eerder de Splügenpas aanlegde, kreeg de taak de weg vorm te geven. In 1822 werd met de bouw begonnen. Amper drie jaar later was de weg voltooid. Tot 1915 werd de Stelviopas het gehele jaar bereden door koetsen. Gedurende winter werd de weg door sneeuwscheppers berijdbaar gehouden. Tegenwoordig is de pas echter voor verkeer gesloten van eind oktober tot begin mei. Gedurende de Eerste Wereldoorlog vonden er zware gevechten plaats op de pas tussen het Italiaanse en Oostenrijkse leger. Vanaf 1918 waren beide zijden van de pashoogte Italiaans. De Stelviopas was niet langer meer de belangrijke verbinding Milaan-Wenen en werd hierdoor net als de andere hoge passen 's winters afgesloten. Na de Tweede Wereldoorlog vestigde Giuseppe Pirovano van de Club Alpino Italiano hier een skischool en was het mogelijk hier 's zomers op de uitgestrekte gletsjers te skiën. Tegenwoordig staan er op de pashoogte verschillende grote hotels en gaan er diverse skiliften verder het gebergte in. De geldautomaat van de Banco Popolare di Sondrio heeft de eer de hoogste van Europa te zijn

[bewerk] Wielersport

De Stelvio is in 1953 voor het eerst beklommen. Fausto Coppi, die vijfmaal de Ronde van Italië won, kwam als eerste boven. Marco Pantani loste, tijdens de voorlaatste beklimming van de pas in 1994, de favorieten Miguel Induráin en de eindwinnaar van de Ronde van Italië in dat jaar, Eugeni Berzin. De meest recente beklimming van de Stelvio in de Ronde van Italië vond plaats in 2005. De Venezolaan José Rujano kwam als eerste boven.