Nylon
Nylon is een polyamide kunststof die sinds de uitvinding in 1935 veel toepassingen heeft gekregen. Een van de bekendste is die in kousen of panty's die vaak als nylons worden aangeduid.
Nylon wordt meestal bereid door een condensatie polymerisatiereactie tussen een dicarbonzuur of dizuurchloride met een diamine dan wel een reactie van een aminozuur met zichzelf. Een bekende type nylon is Nylon 6.6 waarbij de eerste 6 staat voor de 6 koolstoffen van het dicarbonzuur (adipinezuur) en de tweede voor de 6 koolstoffen van het diamine (hexamethyleendiamine).
.... = zwakke waterstofbruggen tussen de ketens onderling (verticaal)
Een ander type nylon is nylon 6 of poly(caprolactam). Het monomeer daarvoor is caprolactam. De productie hiervan is geen strikte polycondensatie aangezien er geen laagmoleculaire stof (meestal water) wordt afgescheiden en het uiteindelijke polymeer bestaat uit alle atomen van de monomeren.
Door de lengte en/of de aard van de koolstofketens in het zuur of in het amine te veranderen kan men verschillende soorten polyamides creëren die allemaal hun eigen specifieke eigenschappen bezitten. Wil men bijvoorbeeld een polyamide maken dat hogere thermische eigenschappen bezit, dan kan men een dizuur en/of een diamine gebruiken dat een aromatische ring bevat, dit wil zeggen, dat in de keten een benzeenring aanwezig is.
Gebruik je bvb een mengsel van tereftaalzuur (de voornaamste grondstof voor polyesters zoals PET), isoftaalzuur en adipinezuur als dicarbonzuren , samen met hexamethyleendiamide (hetzelfde diamine als voor nylon 6.6), dan krijg je een polymeer (polyftaalamide) met zeer hoge thermische en mechanische eigenschappen. Als zowel het dicarbonzuur als het diamine aromatisch zijn, dan krijgt men een materiaal dat bekend is onder de naam aramide. Deze materialen zijn zeer temperatuurbestendig, maar zeer moeilijk te verwerken omdat aramides niet smelten, je kan de stof dus niet spuitgieten. Je kan de stof dus niet om het even welke vorm geven zoals de meeste kunststoffen. Aramidevezels worden gewonnen uit een zwavelzuuroplossing.
Om nog hogere mechanische eigenschappen te verkrijgen worden nylons gewoonlijk gemengd met glasvezels. Men krijgt dan treksterktes van dezelfde grootteorde als metaal. Metaal is echter nog wel veel minder buigzaam dan kunststof.
Naast nylon kousen en -panty's zijn andere toepassingen bijvoorbeeld snaren voor muziekinstrumenten zoals de gitaar of de harp, of kabels in verschillende diktes. Nylon kabels worden gebruikt om zeeschepen aan te meren.
In de techniek wordt meestal glas- en/of mineraalgevulde nylon gebruikt. Voorbeelden zijn tandwielen in printers en kopieermachines, en allerlei andere kleine onderdelen als hefboompjes en palletjes. In de autonijverheid wordt veel glasgevulde nylon ingezet om metaal te vervangen. De voordelen zijn daar voornamelijk de grote gewichtsbesparing, gecombineerd met een eenvoudige manier van fabricatie (spuitgieten), wat op een sterke kostenreductie neerkomt.
[bewerk] Trivia
De naam 'nylon' zou een acroniem zijn van 'Now you lose, old Nippon', 'Now you, lazy old Nippon' of 'Now you, lousy old Nippon'. Nippon is een negatieve aanduiding voor een Japanner. De firma DuPont, dat het materiaal destijds op de markt bracht, heeft geprobeerd de met name Japanse concurrentie de loef af te steken met het materiaal. Een ander verhaal is dat de naam nylon is samengesteld uit de steden New York en Londen.
