Minister zonder portefeuille
Een minister zonder portefeuille is of een minister zonder omschreven verantwoordelijkheden of een minister die niet aan het hoofd staat van een bepaald ministerie.
[bewerk] Nederland
In Nederland is een minister zonder portefeuille verantwoordelijk voor een bepaald beleidsterrein, maar heeft niet de leiding over een departement. Ministers zonder portefeuille hebben, anders dan staatssecretarissen, zitting in de ministerraad en kunnen dus ook meestemmen over alle beslissingen. De benoeming van een minister speciaal voor een bepaald beleidsterrein is een teken dat men dit onderwerp belangrijk vindt.
Voorbeeld van een minister zonder portefeuille is de minister voor Ontwikkelingssamenwerking. De ambtenaren die zich met dit onderwerp bezighouden, werken bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het budget van ontwikkelingssamenwerking maakt ook onderdeel uit van de begroting van Buitenlandse Zaken.
Tot de komst van staatssecretarissen in 1948 werden ministers zonder portefeuille aangesteld om ministers met een zwaar departement te ondersteunen. Deze taak is overgenomen door staatssecretarissen. In het verleden zijn ook wel eens ministers zonder portefeuille aangesteld, die als gezaghebbend persoon de belangen van Nederland bij internationale onderhandelingen goed zouden kunnen behartigen.
De staatssecretaris van Europese Zaken en de staatssecretaris van buitenlandse handel mogen zich in het buitenland minister noemen.
Soms wordt mede wegens de politieke verhouding in het kabinet gekozen voor instelling van een extra ministerspost.
Zie Lijst van Nederlandse ministers zonder portefeuille voor een overzicht van alle ministers zonder portefeuille.