Lemmingen
|
| Lemmingen | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Informele groep | |||||||||||||
| Lemmingen |
Lemmingen zijn een informele groep binnen de onderfamilie woelmuizen (Arvicolinae) die bestaat uit de geslachten echte lemmingen (Lemmus), lemmingmuizen (Synaptomys, boslemming (Myopus) en halsbandlemmingen (Dicrostonyx). Darnaast zijn er nog de fossiele geslachten Predicrostonyx en Plioctomys. De meeste lemmingen behoren tot de geslachtengroep Lemmini, maar de halsbandlemmingen en Predicrostonyx horen bij de Dicrostonychini. Ze komen vooral voor in het hoge noorden op toendra's en op het open veld.
De lemming staat erom bekend dat de grootte van hun populatie in verschillende jaren sterk kan fluctueren. De populatie van predatoren die vooral van lemmingen leeft, wisselt met de lemming-bevolkingsdichtheid: in een goed lemmingjaar krijgen ze veel kroost, het jaar daarop zijn er veel roofdieren en weinig lemmingen, zodat er minder roofdieren komen en de lemmingen weer toe kunnen nemen. Wanneer er veel dieren zijn trekken ze verder. Deze vaak massale trek spreekt zo tot de verbeelding, dat er allerlei volksverhalen over zijn ontstaan. Zo zou de trek niet te stoppen zijn (het dier zou zelfmoord plegen om plaats te maken voor andere lemmingen), en zelfs geen halt houden voor de zee (waarin de dieren massaal zouden verdrinken) of onneembare obstakels (waarvoor de dieren zelfs spontaan zouden exploderen).
De Disney-organisatie heeft op de basis van deze verhalen een natuurfilm (White Wilderness, 1958) gemaakt over het leven op de Noordpool, waaronder de lemming. In de film is duidelijk te zien hoe lemmingen in grote aantallen over een klif vallen. Dit was echter in scène gezet, buiten beeld duwde men de beestjes over de rotswand heen.
Dit heeft doorgewerkt in het spraakgebruik. Het scheldwoord "lemming" slaat op iemand die zonder nadenken met de groep meeloopt, wat de gevolgen ook mogen zijn. De serie computerspellen is ook gebaseerd op dit vermeende gedrag van lemmingen: men moet lemmingen redden die anders hun ondergang tegemoet lopen.
