Lakota (volk)

De Lakota's is de naam van een inheems Amerikaans volk dat van oorsprong kwam uit het mid-oosten van het Noord-Amerikaanse continent. Het waren vissers, jagers en boeren, die pas halverwege de 17e eeuw voor het eerst in contact kwamen met de Europese kolonisten en ontdekkingsreizigers.

Samen met onder andere de Nakota's en de Dakota's vormen de Lakota's de Sioux.

[bewerk] Geschiedenis

Rond 1650 werden de Lakota's uit hun thuisland verdreven door Chippewa’s die geweren hadden gekocht van de Fransen, en werden ze gedwongen een nomadenbestaan te leven in noordelijkere gebieden van het huidige Nebraska, Minnesota, Wyoming, Noord- en Zuid-Dakota en Manitoba. Met de introductie van het paard door de Europeanen werden de Lakota een prairievolk, dat op bizons joeg en het dier voor vrijwel alle levensvoorzieningen, zoals voedsel, kleding en tipi’s, gebruikte. Deze manier van leven werd steeds moeilijker toen er spoorwegen van de oostkust naar de westkust van Amerika werden aangelegd, en jagers werden ingehuurd om de grote bizonkuddes van de prairies uit te roeien. Dit enerzijds om ervoor te zorgen dat de dieren niet de rails stuk zouden trappen, en anderzijds om de economieën van de Indianen dusdanig om zeep te helpen dat ze volledig afhankelijk zouden worden van blanke steun en dus niet zouden protesteren wanneer ze naar vaste reservaten werden verhuisd.

In 1862 waren de meeste Lakota's naar reservaten getrokken, en het overige deel verhuisde toen goud werd gevonden in de Black Hills of Paha Sampa, een bergketen in Noord-Dakota en een belangrijke religieuze plek voor de Lakota's. Door goudkoorts kwam een stormloop van blanke kolonisten op gang. Het volk was nu afhankelijk van een jaarlijkse toelage van de federale Amerikaanse overheid, maar in 1868 mislukte de oogst, heerste er een strenge winter en was de toelage te laat. Lokale ambtenaren weigerden de Lakota's te helpen, maar vertelden hen dat hen vrij stond om ‘gras te eten’. De opstand die volgde kostte 450 blanke kolonisten, voornamelijk van Duitse afkomst, het leven en duurde voort tot het leger de opstand neersloeg. 323 krijgers werden tot de dood veroordeeld, waarvan 285 gratie kregen van president Lincoln. De overige 38 werden in het openbaar opgehangen.

[bewerk] Wounded Knee

Op de opstand volgde een overheidsbeleid van het verstrekken van voedsel aan die Lakota's die de Amerikanen als superieur accepteerden – en het gevolg was een tweede opstand. De Amerikanen probeerden de crisis te bezweren door een van de Indianenleiders, Sitting Bull, te laten arresteren, maar in het gevecht tussen hem en de politie werd hij gedood. In datzelfde jaar, 1890, bereikte de opstand een hoogtepunt in het dorp Wounded Knee in Zuid-Dakota. Daar was een groep Lakota's aanhanger geworden van een nieuwe godsdienst, waarbij een spokendans de blanken van hun land zou verdrijven. De Amerikaanse overheid beschouwde dit als bedreiging, en stuurde een troep soldaten naar het dorp. Op 28 december werden de inwoners van het dorp geteld; er waren 120 mannen en 230 vrouwen en kinderen. Men gaf de Indianen tenten en voedsel, en de volgende ochtend werd hen verteld zich te verzamelen. De Lakota's hadden zich al onvoorwaardelijk overgegeven, omdat ze zwaar in de minderheid waren. Ze hadden al hun wapens op een hoop gegooid, maar het leger was blijkbaar niet tevreden en doorzocht iedereen nog eens. Een van de Lakotamannen bleek nog een vuurwapen in zijn bezit te hebben. Wat er vervolgens gebeurde is niet bekend, maar de Amerikaanse soldaten dachten dat er op hen geschoten werd en dus schoten ze terug, waarbij 153 Indianen en 25 Amerikaanse soldaten gedood werden. Zo’n 150 Indianen zijn nooit weergezien, maar vluchtten waarschijnlijk in de bittere kou de heuvels in en vroren daar dood. Vijftig Lakota's werden in Pine Ridgereservaat voor hun verwondingen behandeld. Op de plek van de massamoord werd in 1973 een demonstratie gehouden door Lakota's die 71 dagen duurde, en uiteindelijk beëindigd werd in een vuurgevecht met de FBI. Tegenwoordig leven er zo’n 70.000 Lakota's in de VS.

[bewerk] Onderverdeling van de Lakota's

Het Lakotavolk bestaat uit divisies, waarvan de grotere weer zijn onderverdeeld.

Oostelijke divisie (de Dakota's of Santees)
- Mdewakantonwans
- Sisitonwans
- Wahpekutes
- Wahpetonwans
Middendivisie (de Nakota's)
- Ihanktonwans (Yanktons)
- Ihanktonwana's (Yanktonais of Little Yankton)
Westelijke divisie (de Lakota's)
- Titonwans (Tetons)
  - Hunkpapa's
  - Oglala's
    - Payabya's
    - Tapisleca's
    - Kiyaksa's
    - Wajajes
    - Itesica's
    - Oyuhpes
    - Wagluhes
  - Sihasapa (Blackfoot Sioux)
  - Sichangu's
    - Upper Sichangu's
    - Lower Sichangu's
  - Miniconjous
  - Itazipacola's (Frans: Sans Arcs "Geen Bogen")
  - Oohenonpa's (Twee-Ketels)