Kartel (economie)
Een economisch kartel is een overeenkomst tussen bedrijven die bedoeld is om de onderlinge concurrentie te verminderen. In Nederland is de Nederlandse Mededingingsautoriteit is de waakhond tegen kartelvorming; in de Europese Commissie is er de functie van Europees commissaris van Mededinging.
- Een calculatiekartel is een afspraak tussen bedrijven over hoe de kostprijs van een product wordt berekend.
- Een prijskartel is een afspraak tussen bedrijven om producten niet lager dan een bepaalde prijs te verkopen. Een voorbeeld is het bouwkartel dat onderling de prijzen voor een werk afsprak. (Zie bouwfraude; zie Ad Bos.)
- Een hoeveelheidskartel of productiekartel is een afspraak tussen bedrijven over de hoeveelheid product die iedere deelnemer produceert. Een voorbeeld is de OPEC.
- Een rayonkartel is een afspraak waarbij aanbieders de afzetmarkt geografisch verdelen.
- Een researchkartel is een afspraak tussen bedrijven om onderzoek naar nieuwe technieken en/of het ontwikkelen van een nieuw product gezamenlijk uit te voeren. Dit komt veel voor in Japan, en wordt daar gestimuleerd door het MITI.
Het vormen van een economisch kartel was al verboden in de Europese Unie (zie Directoraat-Generaal Mededinging), en is in Nederland verboden sinds de nieuwe Mededingingswet, die op 1 januari 1998 van kracht werd.
[bewerk] Misdaad
In criminele kringen spreekt men van een drugskartel indien het bedoelde misdaadssyndicaat zich bezighoudt met de productie, distributie en handel in narcotica.
