Jan de Roos
Jan de Roos (Ureterp, 23 oktober 1896 – Groningen 13 december 1979), bekend onder de artiestennaam Jan Roos, was een Groninger straatartiest.
In het telefoonboek stond hij vermeld als Roos, J. de, zanger, Verlengde Nieuwstraat 16b. En dat was fout, volgens hem. Want het moest zijn: Groot zanger, en verder: Zijne Excellentie Jan de Roos.
Jan Roos was tot zijn overlijden een begrip in Groningen en omstreken. Getooid met slipjas, hoge hoed, kettingen en medailles kon je hem overal zingend aantreffen. Hij had een wandelstok waarmee hij zijn strofen kracht bijzette, diep door de knieën buigend om zijn hoge halen te benadrukken en een onnavolgbaar vibrato. "Ik tril graag", vertrouwde hij in die jaren een verslaggever toe "En dat door de knieën gaan, dat doe ik voor de reclame. Als je van die buigingen maakt moeten ze wel kijken".
Jan Roos werd geboren in het Friese Ureterp. Na een carrière als landarbeider aldaar werd hij scheepsbouwer in Waterhuizen. Daarna grondwerker in Ten Boer, waar hij Verdi en Beethoven nazong boven de kruiwagen. Die zong hij na van de radio. De burgemeester, zo zei hij later, had hem ontdekt en toen werd hij kunstenaar met een grote K.
Hij zong op straat. In de stad Groningen, maar ook in de provincie. Daar waar men hem vroeg, daar was Jan. Overal kreeg hij medailles die hij op zijn slipjas meetorste, hoewel hij in latere jaren wel eens wat thuis moest laten omdat hij te zwaar beladen was. Ook Willem Duys ontving hem in zijn populaire televisieprogramma De Vuist, waar hij eigenlijk alleen maar wilde vertellen wat hij zong, meer niet. En zingen natuurlijk.
De meningen over zijn kwaliteiten als zanger waren verdeeld. Sommigen vonden het niets, weer anderen zagen hem als een kleurrijk fenomeen, zichzelf vond Jan Roos erg goed. Sommige mensen lachten om hem, maar daar trok hij zich niets van aan, want hij hield van zijn zang.
In 1979 overleed hij op 83-jarige leeftijd, na een langdurig ziekbed. Zijn lievelingskettingen hield hij ook om toen hij in het ziekenhuis lag. Hij werd, met die kettingen om, begraven in Ureterp. Slechts een handjevol belangstellenden uit Groningen was aanwezig op het koude kerkhof.
