Hypothyreoïdie
| Hypothyreoïdie | |
| ICD-10 | E00. |
| ICD-9 | 243-244 |
| DiseasesDB | 6558 |
| MedlinePlus | 000353 |
| eMedicine | med/1145 |
Hypothyreoïdie is een tekort aan schildklierhormonen. Dit kan door drie dingen komen:
- een aandoening waardoor de schildklier zelf niet genoeg schildklierhormonen (thyroxine en tri-joodthyronine) kan maken, primaire hypothyreoïdie
- een aandoening aan de hypofyse die de werking van de schildklier dus de aanmaak van schildklierhormoon reguleert, secundaire hypothyreoïdie
- een aandoening aan de hypothalamus die de werking van de hypofyse grotendeels reguleert, tertiaire hypothyreoïdie.
Secundaire en tertiaire hypothyreoïdie zijn veel zeldzamer dan primaire hypothyreoïdie. De belangrijkste oorzaak in Nederland is tegenwoordig een auto-immuunziekte van de schildklier, zie hieronder. Dit is niet zeldzaam, enige promille van de bevolking. In het verleden was een veel voorkomende oorzaak (bv in Zwitserland, en in Nederland de streek rond Kampen) een jodiumtekort in de voeding. Jodium is essentieel bij de aanmaak van de schildklierhormonen. In sommige landen is dit nog steeds een belangrijke oorzaak (Pakistan). Bij gebruik van gejodeerd keukenzout (JoZo) voor het koken kan geen tekort ontstaan.
Inhoud |
[bewerk] Oorzaken
Mogelijke oorzaken van hypothyreoïde zijn:
- Ziekte van Hashimoto, een auto-immuunziekte
- een behandeling met radio-actief jodium
- het gebruik van jodiumhoudende farmaca
- na een operatie waarbij de schildklier is verwijderd
- een schildklierontsteking
- een aangeboren afwijking.
- onvoldoende jodium in de voeding
[bewerk] Verschijnselen
Heel vaak weinig verschijnselen. Patiënten zijn wat kouwelijk, worden wat traag en gauwer vermoeid, er bestaat misschien een zekere mate van obstipatie. De stem wordt wat lager en krakeriger, en er bestaat vaak een wat typische gelaatsvorm of blik, die vooral duidelijk wordt bij het vergelijken van een foto met een foto uit de tijd dat de patiënt nog goed was. De menstruatiecyclus kan van slag raken.
Mogelijke verschijnselen zijn:
- vermoeidheid
- concentratieproblemen
- gewichtstoename
- vocht vasthouden
- haaruitval
- obstipatie
- tepeluitvloed
- minder zin in sex (libidoverlies)
- menstruatiestoornissen
- vruchtbaarheidsstoornissen
- opgeblazen gevoel
- tintelingen
- carpaaltunnelsyndroom
- apathie
- benauwdheid
- stijve, pijnlijke gewrichten, met name in het bekken en de handen.
- psychoses - soms treden paranoïde beelden op.
- pseudo-dementie (geheugenproblemen)
[bewerk] Diagnostiek
Bepaling van het actieve schildklierhormoon T3 en/of de voorfase daarvan (T4), en van het regulerende hypofysehormoon (TSH). Bij laag hormoon bestaat er hypothyroïdie; bij hoog TSH is de oorzaak gelegen in de schildklier.
[bewerk] Behandeling
De behandeling bestaat bij een tekort aan jodium (komt in Nederland eigenlijk niet voor) uit extra jodiumsuppletie, en bij een niet functionerende schildklier uit een kleine dagelijkse dosis van het synthetische schildklierhormoon levothyroxine. Dit geeft over het algemeen een snelle verbetering van de klachten. De patiënt moet het hormoon meestal levenslang blijven gebruiken. Hypothyreoïdie is de gemakkelijkst te behandelen hormoonstoornis.
