Psychose

Een psychose is een psychiatrisch toestandsbeeld (een syndroom), waarbij de patiënt het normale contact met de - door zijn omgeving ervaren - werkelijkheid kwijt is. Bij een psychose kunnen de volgende symptomen voorkomen:

Wanen - Het koesteren van denkbeelden die niet overeenkomen met algemeen geaccepteerde opvattingen en/of ideeën waarvan de patiënt niet af te brengen is met logisch redeneren. Zoals bv het zich inbeelden Boeddha of Jezus te zijn, of dan net weer het tegenovergestelde : de duivel. Vaak, maar niet altijd, is er ook sprake van paranoia: achtervolgingswaan, zich inbeelden dat er overal camera's of microfoons verstopt zitten, dat er complotten zijn of dat de persoon in kwestie gezocht wordt door de politie of internationale veiligheidsdiensten.
Hallucinaties - Het waarnemen van zaken die er niet zijn (zoals stemmen in het hoofd, beelden, geuren, of zelfs aanrakingen)
Verward denken - Over en weer begrijpen psychotici en hun omgeving elkaar niet doordat het denkproces veranderd is door de psychose (chaotisch, te langzaam, te snel). Het gedrag van de patiënt is door zijn omgeving vaak niet meer te plaatsen (en vice versa). De gedachtenstop (waarbij de patiënt ervaart dat zijn gedachten plotseling volledig stoppen; "Mijn hoofd is leeg") wordt meestal als een ernstige vorm van een denkstoornis gezien, die op een slechte prognose zou duiden.
Verward spreken en schrijven - Zelfs als de gedachten van de patiënt nog coherent zijn, kan hij problemen hebben deze in taal te uiten. Soms uit zich dit in gehaast spreken, vreemde woordkeuzen of het gebruik van neologismen. Bij grotere verwarring kunnen ook verschijnselen als echolalie, palilalie of glossolalie optreden.

Een psychose wordt over het algemeen niet als een zelfstandige diagnose gesteld. De symptomen van een psychose (vooral de hallucinaties of de wanen) maken in de regel deel uit van schizofrenie en andere psychiatrische ziektebeelden zoals Bipolaire stoornis type I.

Psychosen worden doorgaans behandeld met antipsychotica zoals dopamineblokkers die bekend staan om hinderlijke bijwerkingen die de motoriek storen. Het grootste probleem bij behandeling van een psychose is het gebrek aan medicatietrouw. Anti-psychotica moeten doorgaans lang (jaren) geslikt worden, terwijl de patiënt geen psychose-verschijnselen meer ervaart. Ook is de patiënt doorgaans van mening dat hem/haar niets mankeert; het is de rest van de wereld die raar doet. Zodra de medicatie gestopt wordt komt de psychose terug, en meestal heviger.