Historiserende vormgeving

Met historiserende vormgeving wordt bedoeld het vormgeven van een object (gebouw, kunstwerk, gebruiksvoorwerp) dat er uit ziet alsof het al heel oud is, maar dat in werkelijkheid niet is. Er is behoefte aan historiserende vormgeving omdat mensen het prettig vinden daarmee nostalgische gevoelens op te roepen of omdat moderne vormgeving als koud en afstandelijk wordt ervaren. Historiserende vormgeving roept ook weerstand op vanwege het idee dat vorm de functie zou moeten volgen en omdat bij een historiserende vormgeving de werkelijke leeftijd minder goed van het object is af te leiden.

[bewerk] Historische referentie

Historiserende vormgeving verwijst naar een historische referentie, een periode in de geschiedenis die geidealiseerd en daarom als voorbeeld genomen wordt. De meest gebruikte en meest logische referentie is het Romeinse Rijk, het Romeinse Rijk was immers het eerste grote rijk dat zich in Europa gevestigd heeft en dat een enorme sprong in onze ontwikkeling heeft bewerkstelligd. Zowel de Renaissance (14e-16e eeuw) als het Classicisme (1770-1830) verwijzen terug naar het Romeinse Rijk.

[bewerk] Architectuur

In de architectuur was eind 19e eeuw sprake van historiserende vormgeving. De techniek had een enorme ontwikkeling doorgemaakt maar desondanks vertaalde zich dat niet naar een nieuwe vormgeving. Een voorbeeld is architect Pierre Cuypers die gebouwen als het Centraal Station en Rijksmuseum in Amsterdam ontwierp. Begin 20ste eeuw werd de historiserende vormgeving doorbroken door de Jugendstil en -in Nederland- het rationalisme van H.P. Berlage (Beurs van Berlage).

Ook is historiserende vormgeving aan het begin van de 21ste eeuw een trend. Een achtergrond hierbij is dat Vinex-wijken door projectontwikkelaars en niet meer door woningcorporaties worden ontwikkeld. Dat betekent een verschuiving van de machtsverhoudingen. Voorheen was de overheid leidend in de vormgeving van een nieuwbouwwijk. Door de marktwerking hebben bewoners nu veel meer invloed. Het zijn (toekomstig) bewoners die de historiserende architectuur erg mooi vinden, terwijl architecten en professionele architectuurcritici er vaak geen goed woord voor over hebben. Als voorbeeld voor historiserend bouwen geldt de Helmondse wijk Brandevoort.