Heksenkring
Een heksenkring is een natuurlijk voorkomende cirkel van paddenstoelen, ontstaan uit de zwamvlok (mycelium) van één individu. Hoewel nog onduidelijkheid bestaat over de precieze omstandigheden waaronder een heksenkring kan ontstaan, is door uitgebreid onderzoek wel veel bekend over o.a. de kinetiek van de uitbreiding, de soorten zwammen, de biologie en de ecologie van heksenkringen.
[bewerk] Groei
De ondergrondse zwamvlok van bepaalde paddenstoelensoorten groeit in alle richtingen tegelijk uit. Daar waar de organische voedingsstoffen in de bodem uitgeput raken, sterft de zwamvlok af. Eigenlijk leeft dus alleen het buitenste gedeelte van de heksenkring. Het dode binnenste gedeelte vormt een compacte, waterafstotende massa. De zich uitbreidende schimmeldraden scheiden enzymen af die de voedingsstoffen beter verteerbaar maken.
Onder gunstige omstandigheden komen de vruchtlichamen - de paddenstoelen - uit de grond. Die vormen dan het bovengrondse gedeelte van de heksenkring.
De heksenkring blijft zich uitbreiden tot barrières, bijvoorbeeld andere heksenkringen, de groei tegenhouden. Heksenkringen van verschillende soorten kunnen door elkaar heen groeien. De groeisnelheid ligt tussen 99 en 350 mm per jaar. Een van de oudste heksenkringen leeft in Frankrijk, een kring van waarschijnlijk 700 jaar oud met een diameter van 600 m.
In tegenstelling tot de hierboven beschreven vrijstaande kringen, blijven aan bomen gebonden heksenkringen veel kleiner. Het betreft hier soorten paddenstoelen die in symbiose leven met de boom.
[bewerk] Belang
Heksenkringen worden vaak als een plaag gezien voor een gazon. Het hele jaar door veroorzaakt hij verkleuringen. Waar de zwam de voedingsstoffen uitput, sterft het gras. Waar gestorven schimmeldraden ontbinden komen extra voedingsstoffen vrij, zodat het gras beter kan groeien. Dat is ook zo aan de buitenrand, waar de enzymen uit de schimmeldraden makkelijker op te nemen voedingsstoffen creëren, ook voor het gras. Deze verschillende effecten maken het gazon lelijk.
Het verwijderen van deze 'plaag' is vrijwel onmogelijk.
[bewerk] Folklore
Voordat in 1807 door Wollaston werd vastgesteld dat heksenkringen door schimmels worden veroorzaakt, waren er vele verschillende verklaringen in omloop. Ze zouden veroorzaakt worden door bovennatuurlijke wezens, heksen, mollen, parende slakken of bliksem. De heksenkring heeft een geheimzinnig karakter door zijn ronde vorm en vaak plotselinge (in één nacht) verschijnen.
De Nederlandse naam is afgeleid uit de gedachte dat heksen op die plek gedanst zouden hebben.
De Engelse naam (fairy ring) baseert zich op een rondedans van elfjes. Algemeen werd gedacht dat het betreden van de kring gevaarlijk was, het zou ziekten kunnen veroorzaken.
