Grote Slenk
De Grote Slenk (ook bekend als de Oost-Afrikaanse slenk, Grote Afrikaanse Slenk of de Grote Riftvallei) is een enorm stelsel van slenken, dat loopt van Syrië tot Mozambique over een totale lengte van 6400 km. De slenk varieert in breedte van 30 tot 100 km en in diepte van enkele honderden tot zelfs duizenden meters. In de geologie wordt een dergelijk stelsel van slenken een rift genoemd, een gebied waar twee tektonische platen uit elkaar bewegen. Oost-Afrika bevindt zich op de continentale Afrikaanse plaat, maar is op dit moment aan het splitsen in 2 platen. Deze noemen we subplaten van de grote Afrikaanse plaat. Dit zijn de Nubische plaat in het westen en de Somalische plaat in het oosten. Maar, in plaats van twee divergerende platen zijn er hier drie: de Nubische, Somalische en de Arabische plaat. Deze drie vormen de ‘Afar’ driehoek.
De Oost-Afrikaanse slenkenzone is een obductiezone, waar divergentie van platen optreedt. Geologen houden Oost-Afrika scherp in het oog omdat dit de enige plaats op aarde is waar men een continent kan zien worden opgesplitst door een obductiezone.
Het noordelijke deel van de slenkenzone vormt de vallei van de Jordaan, die verder zuidwaarts stroomt door de Zee van Galilea in Israël naar de Dode Zee. Verder zuidwaarts is de slenkenzone bezet door de Wadi Arabah, de Golf van Akaba en de Rode Zee. Aan het zuidelijke eind van de Rode Zee merkt men een splitsing op. De Golf van Aden is een westwaartse voortzetting van de rift en vanaf dit punt loopt de rift verder als een mid-oceanische rug van de Indische Oceaan. In zuidwestelijke richting gaat de vallei verder onder de naam 'De Grote Riftvallei', die de oude Ethiopische hooglanden in tweeën deelt. In oostelijk Afrika splitst de vallei zich in tweeën; de Westelijke Rift en de Oostelijke Rift.
Langs de Westelijke Rift, soms ook de Albertine Rift genoemd, zijn enkele van de grootste bergen van Afrika gelegen, met name de bergen van Virunga, Mitumba en Ruwenzori, maar ook de meren van de Riftvallei bevinden zich hier. Deze meren behoren tot de diepste ter wereld, met als diepste punt 1470 meter diep in het Tanganyikameer en het Malawimeer. Het Victoriameer, het op een na grootste meer ter wereld, rekent men ook bij de Grote Slenk, hoewel het eigenlijk tussen de twee armen ligt.
De vorming van de Grote Slenk gaat nog steeds door. In de toekomst zal Oost-Afrika volgens vele wetenschappers hetzelfde lot ondergaan als Madagaskar 65 miljoen jaar geleden. Over ongeveer tien miljoen jaar zal Oost-Afrika zich hebben afgescheiden van de rest van Afrika en een nieuw continent vormen. Het gebied is seismisch en vulkanisch actief en vulkanen als Kilimanjaro en Mount Kenya komen voor.
De Slenkvallei is ook bekend vanwege antropologische vondsten van de eerste mensen en aapmensen, vooral in de Olduvaikloof ("wieg van de mensheid"). Door de snelle opvulling van sedimenten in de kloof is de kans groot dat fossielen geconserveerd blijven. De beenderen van verschillende hominiden zijn hier gevonden, waaronder Paranthropus boisei en Homo habilis.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Great Rift Valley van Wikimedia Commons. |
