Gejus van der Meulen

Ageaus IJme (Gejus) van der Meulen (Amsterdam, 23 januari 1903 - Haarlem, 10 juli 1972) was een Nederlands voetbalkeeper. In de jaren '20 en '30 van de twintigste eeuw behoorde hij tot de populairste sportmensen van Nederland en later tot de meest verguisde vanwege zijn collaboratie met de Duitse bezetter.

Van der Meulen was sinds 1922 succesvol clubdoelman bij HFC. Hij debuteerde in het Nederlands elftal op 27 april 1924 in de uitwedstrijd tegen de Rode Duivels. Datzelfde jaar verdedigde hij het Nederlandse doel tijdens de Olympische Spelen. Ondanks een ruime overwinning op Roemenië kwam Nederland niet verder dan een vierde plaats: de halve finale tegen (latere winnaar) Uruguay werd nipt verloren en de wedstrijd tegen Zweden om het brons eindigde in 1-1. De replay werd een 3-1 nederlaag.

Vier jaar later, tijdens de Spelen in Van der Meulens geboortestad, werd Oranje in de eerste ronde uitgeschakeld. Wel maakte hij een aantal legendarische overwinningen mee, zoals de 3-4 uitzege tegen Frankrijk in 1931 waarin Oranje in twee minuten driemaal scoorde. Van der Meulen was zo populair dat zijn huwelijk in 1933 zelfs het Polygoon-journaal haalde.

Datzelfde jaar leek aan zijn carrière in Oranje (hij was inmiddels 30 en had zijn medicijnenstudie voltooid en zich als kinderarts gevestigd in Haarlem) een einde te komen. Adri van Male en Gerrit Keizer voldeden echter in de ogen van de "keuzeheren" onder leiding van Karel Lotsy onvoldoende. En daarom werd tot verrassing van velen Van der Meulen (en niet Leo Halle) opgeroepen voor het WK voetbal 1934 in Italië. Deze beslissing leidde tot de nodige frictie in het Nederlands team, omdat hij als enige zijn echtgenote mee naar Milaan mocht nemen en ook nog apart reisde. Het WK werd een bittere teleurstelling: de eerste wedstrijd, tegen Zwitserland, werd met 3-2 verloren. Nederland was uitgeschakeld en Van der Meulens interlandcarrière was voorbij.

Tijdens die carrière kwam hij 54 maal uit voor Oranje, waarin 19 maal gewonnen, 12 maal gelijkgespeeld en 23 maal verloren werd. Hij kreeg precies 100 tegentreffers te verwerken. Ter vergelijking: Edwin van der Sar moest in 118 interlands slechts 82 maal vissen.

Pas jaren later kwam Van der Meulen opnieuw in het nieuws. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleek hij "fout". Hij nam in 1941 vrijwillig dienst bij het "SS-Feldlazarett Freiwilligen Legion Niederlande". Hij kreeg een medische èn militaire training in Oranienburg en reisde in 1942 met de "Nederlandse ambulance" af naar het oostfront. Of hij daar daadwerkelijk gevechtshandelingen heeft verricht of alleen medische werkzaamheden is niet bekend.

Na de bevrijding werd zijn houding tijdens de oorlog hem zeer zwaar aangerekend. In 1947 stond hij voor de rechter. De jonge verslaggever Herman Kuiphof, die het proces versloeg, herinnerde zich hem later als "een wrak, een geslagen hond." Van der Meulen werd tot enkele jaren gevangenisstraf veroordeeld.

Na zijn vrijlating wilde de voetbalwereld niets meer van hem weten, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de oud-NSB'er Gerrit Vreeken, die in 1953 "gewoon" mee mocht doen met de watersnoodwedstrijd. Als Van der Meulens zoon bij HFC speelde stond hij moederziel alleen langs de lijn en zijn medische praktijk verliep. Uiteindelijk gaf hij alleen nog medische bijstand aan anderen die tijdens de oorlog ook fout waren geweest.

Lid van Nederlands Olympisch voetbalteam

Olympische Zomerspelen 1924 Joop ter Beek - Klaas Breeuwer - Harry Dénis - Okkie Formenoij - André le Fèvre - Ber Groosjohan - Gerrit Horsten - Peer Krom - Evert van Linge - Gejus van der Meulen - Jan de Natris - Jan Oosthoek - Kees Pijl - Dick Sigmond - Albert Snouck Hurgronje - Hans Tetzner - Henk Vermetten - Ben Verweij - Gerrit Visser Olympische Zomerspelen 1928 Piet van Boxtel - Wout Buitenweg - Harry Dénis - Jan Elfring - Bertus Freese - Leonardus Franciscus Ghering - Puck van Heel - Dolf van Kol - Pierre Massij - Gejus van der Meulen - Jaap Weber