Erp (Noord-Brabant)

Erp


Wapen van Erp		Vlag van Erp

3985 (1 jan 2006)

51°36' NB 5°36'26" OL

Geografische ligging

{{{coordinaten}}}

Stadsrechten (lijst)

{{{stadsrechten}}}

Belangrijke verkeersaders

A50, N279

Netnummer

0413

Postcodes

5469

Erp (Erps dialect: Èrp) is een onderdeel van de gemeente Veghel in de Midden-Meierij (provincie Noord-Brabant). Het dorp heeft 3982 inwoners (2003). Het is gelegen aan het riviertje de Aa.

Geschiedenis

Na in de vroegste periode deel te hebben uitgemaakt van het mysterieuze graafschap Rode (Sint-Oedenrode), kwam Erp in de 13e eeuw bij het hertogdomBrabant als onderdeel van de Meierij van 's-Hertogenbosch en bleef het resorteren onder het kwartier Peelland. Sinds 1300 is Erp officieel een gemeente, wanneer Hertog Jan van Brabant haar inwoners het recht geeft tot het gebruik van gemeentegronden voor een jaarlijkse cijns van 6 Leuvensche ponden. Vruchtgebruikers van de heerlijkheid zijn de heren van Erp die wonen op kasteel Frisselstein te Veghel. Erp en Veghel waren dan ook gedurende het ancien regime als heerlijkheden verenigd onder één heer en werden in stukken betreffende de Meierij gezamenlijk aangeduid als Vegchel en Erp, wat de historische verbondenheid tussen deze plaatsen onderstreept. De verbondenheid komt bijvoorbeeld tot uiting in het gehucht 't Ham, dat oorspronkelijk deels tot Erp en deels tot Veghel behoort. De grootste bebouwing ligt in de voormalige gemeente Veghel, maar het belangrijke herenhuis en naamgever van het gehucht De Hamse Hoef, ligt in de voormalige gemeente Erp. Erp bleef tot 1994 een zelfstandige gemeente en werd toen, in het kader van een gemeentelijke herindeling, bij de gemeente Veghel gevoegd. Erp vormde de grens van de Meierij van 's-Hertogenbosch en paalde met haar gemeente aan de dorpen Boekel en Uden, die eertijds behoorden tot het Land van Ravenstein. Eeuwenlang waren er tussen Erp en deze dorpen geschillen over het juiste verloop van de gemeentegrenzen. Toch was Boekel voor de inwoners van Erp een toevluchtsoord, wanneer Erp samen met de Meierij van 's-Hertogenbosch in 1648 aan de Staatsen wordt toegewezen en daarmee aan de Verenigde Nederlanden komt. De katholieke eredienst wordt verboden, waarop de inwoners van Erp in Boekel hun schuurkerk bouwen. Boekel behoorde immers niet tot Staats-Brabant, maar tot het Vrije Land van Ravenstein.

Dorpsontwikkeling

Erp in 1867

Erp was nooit een belangrijke plaats, maar was altijd een tamelijk groot dorp. Begin 19e eeuw omschrijft de koster Brock uit Sint-Oedenrode op zijn tocht door de Meierij het dorp Erp als volgt:

‘Het is een groot echter geen schoon dorp, wyl er de huizen zeer verspreid liggen, en men treft er behalven het Raad- of Gemeentehuis weinig aanmerkenswaardig aan.’

Dit oude raadhuis treft men hedentendage nog in de kom van Erp. Erp is, evenals Veghel, ontstaan rondom een doorwaadbare plaats in de rivier de Aa. Het middelpunt van Erp is altijd de Sint-Servatiuskerk geweest, vanwaaruit de lintbebouwing zich uitwaaierde. Later werd de agrarische ruimte tussen deze linten opgevuld met kleinschalige woonwijken. Uitbreiding van het woningenbestand vindt momenteel vooral plaats aan de westzijde van Erp, richting Veghel.

Landschappelijke ontwikkeling

Momenteel is de gemeente Veghel bezig met het aanleggen van natuurgebieden. Dit ter compensatie van de aanleg van de snelweg A50, maar ook om het landellijk gebied een grotere ecologische en recreatieve waarde te geven.

Het Masterplan de Aa vormt hierbij een omvangrijk project wat. De eerste fase van het Masterplan wordt voorbereid en gerealiseerd in de periode 2005-2007. Deze eerste fase betreft het beekdal van de Aa tussen de A50 aan de noordzijde en de kom van Erp. Voor dit deel van het beekdal worden de doelstellingen ten aanzien van natuurontwikkeling, waterbeheer, recreatie, landschap, landbouw en archeologie concreet uitgewerkt. Het project zal aansluiten op de ontwikkelingen van soortgelijke plannen in de dorpen Heeswijk-Dinther en Berlicum.

Geboren in Erp

Anky van Grunsven (2 januari 1968), dressuuramazone
Esther van Boxtel , musicalactrice, winnares John Kraaykamp Musical Award 2006, voor Aanstormend Talent